Pedagogika universiteti fizika-matematika fakulteti

axborot kommunikatsiya texnologiyalariNING AFZALLIKLARI

Sizning oldingizda, albatta, AKT texnologiyalarining to'liq ro'yxati mavjud emas, ammo bu ularning zamonaviy ta'limdagi ijobiy roli qanchalik katta ekanligini anglash uchun yetarli. 
Nima uchun AKT texnologiyasi o'qituvchi uchun juda yaxshi?
Bu savolga har kim o’z qarashlari bilan yondashadi, lekin umumiy javoblar albatta ijobiy. Quyida ularning ba’zi birlari bilan tanishib o’tamiz:

• 
  Darsda vaqtni tejashni;
  
• 
  Materialga chuqur kirib borishni;
  
• 
  O'rganish uchun motivatsiyani oshirishni;
  
• 
  O'rganishga integral yondashuvni;
  
• 
  Audio, video, multimedia materiallaridan bir vaqtning o'zida foydalanish qobiliyatini;
  
• 
  Talaba(o’quvchi)larning kommunikativ kompetentsiyasini shakllantirish imkoniyati (chunki talabalar nafaqat uni amalga oshirish bosqichida, balki tayyorgarlik paytida, dars yoki loyihaning tuzilishini shakllantirish bosqichida ham darsning faol ishtirokchilariga aylanishadi);
  
• 
  Mavzu bo'yicha yetarli darajada bilim olgan talaba(o’quvchi)larning mustaqil fikrlash, bahslashish, mulohaza yuritish uchun faol pozitsiyasiga mo'ljallangan turli xil faoliyat turlarini jalb qilish, mustaqil ravishda kerakli ma'lumotlarni olishini ta'minlaydi.
  

Nima uchun AKT texnologiyasi talaba uchun juda foydali? 
Sabablarni esa talaba sifatida masalaga yondashib, e’tiboringizga havola etamiz.

• 
  Ular ma'lumotni maqsadli ravishda topish va ularni ushbu mezonlarga muvofiq tartibga solish ko'nikmalariga ega bo'ladilar;
  
• 
  Ma'lumotni qismli emas, balki bir butun sifatida ko'rish, axborot xabarida asosiy narsani ta'kidlashlariga imkon yaratadi;
  
• 
  AKT mashg'ulotlarni qiziqarli qiladi va motivatsiyani rivojlantiradi;
  
• 
  Jamoaviy ishlarda ishtirok etish, shaxsiy va ijtimoiy ko'nikmalarni rivojlantirish uchun ko'proq imkoniyatlar yaratadi;
  
• 
  Talabalar materialni aniqroq, samaraliroq va dinamikroq taqdim etish natijasida yanada murakkab materialni tushuna boshlaydilar;
  
• 
  Turli xil o'quv uslublarini yaratishga imkon beradi;
  
• 
  Talabalar yanada ijodiy va o'ziga ishongan bo'lishadi;
  
• 
  Zamonaviy texnologiyalar fanga nisbatan qiziqishning ortishiga, o'quvchilarning fan bo'yicha yutuqlarining o'sishiga yordam beradi;
  
• 
  O'quvchilarga yangi rollarda, ya’ni turli jabhalarda o'zini ko'rsatishga imkon beradi;
  
• 
  Mustaqil ishlab chiqarish faoliyati ko'nikmalarini shakllantiradi;
  
• 
  Tabiiyki, har bir talaba uchun muvaffaqiyat holatini yaratishga hissa qo'shadi;
  
• 
  Talaba iloji boricha ko'proq ma’lumot oladi;
  
• 
  Tezligi va o'zi uchun maqbul yo’llar bilan ishlaydi.
  

Shubhasiz, AKT rivojlanayotgan texnologiya bo'lib, uni o'quv jarayoniga kengroq kiritish kerak.
Bularning barchasi o'quvchi va talabalarni mavzu bo'yicha o’z ustida ko’proq ishlashga, zamon bilan hamnafas yashashga undaydi. O’quvchida tushunmagan mavzusi yuzasidan paydo bo’lgan bo’shliqni to’ldirishga asosiy yordamchi vosita bo’lib xizmat qiladi. O'rganishni qiziqarli va samarali bo'lishiga yordam beradi. Aminmanki, bolalarda o’zidan, o’z o’qishidan qoniqish hissi paydo bo’lganda, ilm olishga intilishlari tobora ortib boraveradi. Darslarni samarali va sifatli tarzda olib borish esa kishida fanga nisbatan mehrni uyg’otadi. Kelgusida hozirda dars berayotgan o’quvchilarim matematika fanini sevimli fanlari sifatida tanlashlariga ishonchim komil.
Albatta, bunday ish o’qituvchidan ham mas’uliyat, ham doimiy yangiliklardan, innovatsiyalardan boxabar bo’lishi, ham qo'shimcha tayyorgarlikni talab qiladi. Zamonaviy o'qituvchi uy ishlari, shaxsiy hayoti bilan bir qatorda, AKT doimiy ravishda ta'limga aloqador yangi ma’lumotlarni mustaqil ravishda o'zlashtirishi kerak, sarflangan vaqt bunga loyiqdir. Tanaffusda qo’ng’iroq chalingandan keyin bolalardan darsning vaqti qanday o'tganini sezmaganliklarini eshitish naqadar yoqimli, bu ularning darsga qiziqishini anglatadi, demak, dars uzoq vaqt esda qoladi va u yerda sodir bo'lgan barcha voqeliklar, ya’ni dars jarayoni ularning xotirasida mustahkam saqlanadi. Asosiysi, o'qituvchining xohishi, ularning kasbiy saviyasini oshirishga bo'lgan ichki ehtiyoji. Men uchun zamonaviy professional o'qituvchi – bu o’z ustida muntazam ishlaydigan, yangi bilimlar ustida izlanadigan, o'zining ta'lim resurslarini va loyihalarini yaratishga qodir, turli xil dasturiy vositalar va resurslarni mustaqil ravishda egallashga tayyor shaxs.
Shu o’rinda Jozef Jaubertning “O'qitish – ikki marta o'rganish” degan so’zlarini yodga olishni joiz deb bildim.
Bola o'z mehnati samarasini ko'rish uchun darsda qiziqish va ishtiyoq bilan faol ishlashi va ularni qadrlashi uchun o'quv jarayonini tashkil etish juda muhimdir. An'anaviy o'qitish usullari va zamonaviy axborot texnologiyalarining, shu jumladan, kompyuter texnologiyalarining kombinatsiyasi o'qituvchiga ushbu qiyin vazifani hal qilishda ko’makchi sanaladi. Axir sinfda kompyuterdan foydalanish o'quv jarayonini qat'iy va individual qilishga imkon beradi. Boshqa tomondan, ushbu o'qitish usuli o'qituvchilar uchun ham juda jozibali: bu ularga yaxshiroq baholashga yordam beradi.