Buyrug‘i maktabgacha ta’limga qo‘yiladigan davlat talablarini tasdiqlash haqida

IV bo‘lim. 12 — 24 oylik bolalarning rivojlanishi
XII bob. Jismoniy rivojlanish, o‘z-o‘ziga xizmat va gigiyena
1-§. Yirik motorikani rivojlantirish
120. Quyidagilar 12 — 24 oylik bolalarda yirik motorikani rivojlantirish talablari
hisoblanadi:
gavdasini boshqara olish (muvozanat saqlashga qodir bo‘lish);
tana a’zolarini boshqara olish;
maqsadli harakatlana olish.
121. Quyidagilar 12 — 24 oylik bolalarda yirik motorikaning rivojlanish indikatorlari
hisoblanadi:
to‘g‘ri yo‘nalishda, yo‘lakda, yotgan va qiya taxta ustidan tayanmasdan yurish;
balandligi 10 sm bo‘lgan predmetning ustiga chiqish va ustidan tushish;
yiqilmasdan mustaqil turish va o‘tirish;
engashish va o‘yinchoqlarni olish;
mustaqil ravishda orqaga bir necha qadam tashlash;
katta yoshdagilarning ko‘rsatmasi bo‘yicha 3-4 ta turli harakatlarni bajarish;
koptokni ko‘rsatilgan tomonga tepish;
koptokni kichik balandlikdan hamda katta yoshdagilar tomon dumalatish, uni oldinga
va tepaga irg‘itish;
belgilangan masofadan (stol osti, halqaning ichi) emaklab o‘tish;
uzunligi 1 m bo‘lgan narvonga chiqish va tushish;
pol yoki yerdan 5 — 10 sm balandlikda turgan arqon, novda yoki yog‘och ustidan o‘tib
keta olish;
maqsadiga qarab, harakat yo‘nalishini o‘zgartirish;
o‘rindiq ostidan o‘yinchoqni olish uchun mustaqil ravishda tizzasiga o‘tirish va turish.
122. 12 — 24 oylik bolalar bilan quyidagi shakllarda mashqlar olib borish lozim:
bola organizmining umumiy rivojlanishiga doir mashg‘ulotlar o‘tkazish;
bolani aravachalar, yirik o‘yinchoq mashinalar bilan o‘ynashga o‘rgatish;
bolani yugurishi, to‘g‘ri chiziqdan yugurib o‘tishi, yurishi, emaklashi, narsalarni
tashlashi, irg‘itishi kerak bo‘ladigan o‘yinlarga o‘rgatish;
8 — 10 daqiqa davomida rejalashtirilgan o‘yinli mashg‘ulotlar va imkon qadar ertalab
ochiq havoda jismoniy mashqlarni o‘tkazish;
bolani har kuni oddiy jismoniy mashqlar elementlariga o‘rgatish;
bolaning qo‘lidan ushlab turish, unga koptokni tepish, mo‘ljalga tashlashga yordam
berish;
boladan chetda turgan predmet yoki o‘yinchoqni olib kelishni iltimos qilish;

---

bolaning urinishlarini rag‘batlantirish;
bolaning balandroq yuzaga chiqa olishini hisobga olib, yuzaning xavfsizligini
ta’minlash;
bolaning motorikaga oid vazifalarning bajarishini rag‘batlantirish;
bolaning yo‘liga to‘siq qo‘yib, uni aylanib o‘tib, mo‘ljallangan joygacha etib borishini
rag‘batlantirish.
123. 12 — 24 oylik bolalar bo‘lgan joylarda:
bolaga real xavf tug‘dirishi mumkin bo‘lgan predmetlar bo‘lmasligi;
katta yoshdagilarning nazorati ostida bo‘lishi;
ruhiy jihatdan qulay muhit yaratilishi lozim.
Bunda bolaning himoyalanganlik, dadillik va xavfsizlik hissi rivojlanishiga
ko‘maklashish hamda zarur bo‘lgan vaqtda tarbiyachiga murojaat etishiga imkon beradigan
o‘zini tutish ko‘nikmalarini shakllantirish lozim.