4-topshiriq 4-mavzu: Diqqat haqida tushuncha. Diqqatning psixofiziologik indikatorlari va mеxanizmlari reja

4-TOPSHIRIQ
4-MAVZU:Diqqat haqida tushuncha.Diqqatning psixofiziologik indikatorlari va mеxanizmlari
REJA:

1. 
   Diqqat aniqlashning kеtma-kеtligi. Diqqat so’zining etimologiyasi. Diqqat boshqa psixik hodisa va jarayonlar bilan taqqoslash.
   
2. 
   Pеrtsеptiv, intеllеktual va ijro etuvchi diqqat. Diqqatning psixik o’rni hahidagi baqslar va uning tabiati.
   
3. 
   Diqqatning mustaqil faoliyat ekanligi yoki bu boshqa psixik faoliyat uchun qam xosligi.
   
4. 
   Diqqatning psixofiziologik indikatorlari va mеxanizmlari N.N.Langе, I.M.Sеchеnov, K.N.Kornilov tadqiqotlarida diqqatning pеrtsеptiv jabqalari.
   
5. 
   E.Titchеnеr, G. Myullеrning tadqiqotlarida diqqat sеzgining xususiyati sifatida fiziologik talqin qilinishi. T.A.Ribo, N.N.Langе tadqiqotlarida diqqatning motor komponеntlari.
   

6.O’RTMT: Filtr mеtaforasi va diqqat tadqiqoti diqqatning tanlash, saralash modеllari sifatida.


Test topshiriqlari
1.Qaysi qatorda diqqat tushunchasiga to’g’ri tarif berilgan?
A) ongimizning muayyan obektga yo’naltirilishi va unda to’planishidan iborat psixik holatB) insonning amaliy faoliyatiga kiritilgan bo’lib, ularning muvaffaqiyatini taminlaydiV) ma'lum obektga uzoq vaqt davomida mutassil qaratilishiG) bir vaqtda bir necha obektga yoki faoliyatga taqsimlanishiD) markaziy nerv tizimining vaqtincha hukmron qismi bo’lib, boshqa qismlar faoliyatini tormozlaydi
2.Dominanta tushunchasini fanga kiritgan olim qaysi qatorda ko’rsatilgan?
A) A.A.UxtomiskiyB) A.R.LuriyaV) I.P.PavlovG) I.M.SechenovD) P.Ya.Galperin
3.Oliy nerv faoliyatidagi qo’zg’alishi va tormozlanish jarayonlari o’rtasidagi o’zaro munosabat………….. deb ataladi.
A) dominantaB) nerv jarayonlarining induksiyasiV) parishonxotirlikG) diqqatsizlikD) retikulyar formasiya
4.Muayyan nerv uchastkasidagi kuchli qo’zg’aluvchanlik qobiliyatiga ega bo’lgan markaz……………….. deb ataladi.
A) dominantaB) nerv jarayonlarining induksiyasiV)parishonxotirlikG) diqqatsizlik
D) retikulyar formasiya
5.Markaziy nerv tizimidagi qo’zg’alishi yoki tormozlanish jarayonlarining vaqt o’tishi bilan dastlabki paydo bo’lgan uchastkasiga to’planish qonuni nima deb ataladi?
A)dominantaB)nerv jarayonlarining induksiyasiV)nervjarayonlarining konsentrasiyasiG) parishonxotirlik
D) retikulyar formasiya
6.Yo’naltirish tushunchasining mazmuni qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) mazkur faoliyatga butunlay berilishiB) ana shu faoliyatning tanlashgina tushunilib qolmay, balki ana shu tanlanganligini saqlab va qo’llab ?uvvatlash tushuniladiV) shaxs uchun ma'lum ahamiyatga ega bo’lgan obekt ustida to’planishidirG) psixik faoliyatning tanlovchanlik tabiati bo’lib, obektni ixtiyoriy va beixtiyoriy tanlash tushuniladiD) diqqat xossasi bo’lib asab tizimi charchaganda shikastlanganda vujudga keladi.
7.Psixik faoliyatning yo’naltirish tushunchasiga berilgan tarif qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) mazkur faoliyatga butunlay berilishB) ana shu faoliyatning tanlashgina tushunilib qolmay, balki ana shu tanlanganini saqlab va qo’llab quvvatlash tushuniladiV) shaxs uchun muhim ahamiyatga ega bo’lgan obekt ustida to’planishidirG) psixik faoliyatning tanlovchanlik tabiati bo’lib, obektni ixtiyoriy va beixtiyoriy tanlash tushuniladiD) diqqat xossasi bo’lib asab tizimi charchaganda shikastlanganda vujudga keladi
8.Diqqatning nerv fiziologik asosi qaysi olimlar tomonidan o’rganilgan?
A) I.P.Pavlov, A.A.UxtomiskiyB) A.A.Uxtomiskiy, I.M.SechenovV) I.P.Pavlov, I.M.SechenovG) I.P.Pavlov, A.R.LuriyaD) A.R.Luriya, N.M.Brenshteyn
9.I.P.Pavlovning takidlashicha diqqatning nerv fiziologik asosini nima tashkil qiladi?
A) shartli reflekslarB )shartsiz reflekslarV) bu nima refleksiG) nerv jarayonlarining induksiyasiD) dominanta
10.Nerv jarayonlarining induksiyasi qonuni qaysi olim tomonidan kashf qilingan?
A) I.M.SechenovB) I.P.PavlovV) A.R.LuriyaG) A.A.UxtomiskiyD) D.B. Neblisin
Asosiy adabiyotlar
1.Myers D.G. Psychology. Nunth Edition. Publishers, 2010, 910 p
2.Мухаммедова Д.Г. Муллбоева H.M, Расулов А.И. Умумий психология Т.,ЎзМУ 2018, -298б.
Qo’shimcha adabiyotlar
1.Ғозиев Э.Ғ. Психология. -Т., ЎзМУ «Университет», 2003.
2.Jo’rayeva S.N.,Sharafutdinova X.G,Mamaradjabova B.A,Umumiy psixologiya.O’quv qo’llanma.Toshkent.2022 yil.