Buyrug‘i maktabgacha ta’limga qo‘yiladigan davlat talablarini tasdiqlash haqida

2-§. Atrof muhitni o‘rganish va anglash
113. 6 — 12 oylik bolalarning atrofni kuzatishi, jonli va jonsiz olamga munosabat
bildirishi, inson tana a’zolarini o‘rganishi ularda atrof muhitni o‘rganish va anglash talablari
hisoblanadi.
114. Quyidagilar 6 — 12 oylik bolalarda atrof muhitni o‘rganish va anglash indikatorlari
hisoblanadi:
o‘z o‘yinchoqlarini, buyumlarini tishlash, ta’mini ko‘rish, uzib tashlashga urinish, urish,
ikkita buyumni bir-biriga urib ko‘rish va hosil bo‘layotgan ovozlarni tinglash orqali o‘rganish;
baliq akvariumda qanday harakatlanishini tomosha qilish;
o‘z atrofidagi g‘ayrioddiy obyektlarga diqqat bilan qarash;
hayvonlarni va ularning rasmlarini turli taqlidiy ovozlar bilan bog‘lash;
qumni yumshatish uchun unga suv quyish;
cho‘milayotganda suvni sachratish;
oltitagacha tana a’zolarini ko‘rsatish;
atrofdagilarning ayrim harakatlarini takrorlash.
115. 6 — 12 oylik bolalar bilan quyidagi mashqlarni bajarib turish lozim:
bolaga turli obyektlarni boshqarish imkoniyatini berish;
bolani bir-biriga uyg‘unlashadigan narsalarni tanlab olishini rag‘batlantirish;
bolaning akvariumning oldiga kelishiga yordam berish, baliqlar qanday
harakatlanayotganligi, ular turlichaligiga e’tiborini qaratish;
biror obyektdan eng maqbul yo‘l bilan foydalanish usulini ko‘rsatish va tushuntirish;
bolaga atrofdagi barcha yangi narsalarni ko‘rsatish va u qanday munosabat bildirishini
kuzatib turish;
yangi obyektlardan foydalanib bolalar bilan o‘ynash;
turli hayvonlar qanday ovozlar chiqarishlarini ko‘rsatish;
bolaning o‘z atrofidagi yoki rasmlardagi hayvonlarning ovoziga taqlid qilishini
rag‘batlantirish;
bog‘da bola uchun o‘z burchagi bo‘lishini ta’minlash, unga qum bilan suvni
aralashtirishga yordam berish;
bolaning ko‘proq cho‘milishi va suvda o‘ynab o‘tirishini rag‘batlantirish;
bolaga boshqa odamlar, rasmlardagi inson tana a’zolarini ko‘rsatib, ularning nomini
o‘rgatish, shundan keyin o‘zining ushbu a’zolarini ko‘rsatishini rag‘batlantirish;
tana a’zolarini ko‘rsatayotganda bolani yo‘naltirish;
turli ovozlar va harakatlarni qaytarishga yordam berish.
116. 6 — 12 oylik bolalarning xavfsiz yashashi va harakatlanishini ta’minlash uchun
quyidagilarga amal qilish lozim:
bola bilan mashg‘ulotlarni tashkil qilishda asta-sekinlik va izchillik tamoyiliga amal
qilish;
mashg‘ulotlarni davomiyligi 10 — 12 daqiqa bo‘lishini ta’minlash.
3-§. Ijod
117. Quyidagilar 6 — 12 oylik bolalarda ijod talablari hisoblanadi:
turli tovush va ovozlarni ajratish qobiliyatiga ega bo‘lish;

---

musiqaga qiziqish bildirish, musiqiy faollik ko‘rsatish;
ko‘rgazmali faoliyatda ishtirok etishga qiziqishni namoyish etish.
118. Quyidagilar 6 — 12 oylik bolalarda ijod indikatorlari hisoblanadi:
turli ovozlarga (odam ovozi, musiqa, ommabop kuy) munosabat bildirish (tebranish,
raqsga tushishga harakat qilish);
biror-bir asbob, tovush chiqaradigan o‘yinchoq yoki televizordagi yoqtirgan ovoziga
taqlid qilish;
ruchka va markerlarni olish va har qanday yuzada rasm chizishga harakat qilish.
119. 6 — 12 oylik bolalar bilan quyidagi shakllarda mashqlar olib borish lozim:
bolaga quvnoq musiqalarni qo‘yib berish va u bilan birga raqsga tushish;
musiqaga jo‘r bo‘lib qanday chapak chalish kerakligini ko‘rsatish;
musiqa ohangiga mos tarzda qo‘l-oyoqlarni qanday harakatlantirish kerakligini
ko‘rsatish;
turli ovozlarni (musiqa, suhbat, momaqaldiroq) bola bilan taqqoslash;
baland va past ovoz o‘rtasidagi farqni tushuntirish;
bolaga xavfsiz ijod qilish mumkin bo‘lgan turli predmetlarni berish.