www.ziyouz.com
kutubxonasi
44
qadim va o‘rta asrlardagi g‘arbliklar vahshiyligining qoldiqlaridandir. Islom hazorasi bu
qabohatdan o‘zini uzoq tutgan.
M
illatning taraqqiy etgani, yashovchanligiga dalolat qilishda o‘z kishilariga oliyjanoblik
qilishdan ko‘ra yaxshi narsa yo‘qdir. Bu oliyjanoblik nafaqat jamiyatning barcha
tabaqalarini, balki yer yuzidagi insonu hayvondan iborat jonzotni yaxshilik, ezgulik va
rahmat bilan fayzli qiladi. Millatlar hazorasi mana shu miqyoslar bois tarixda qoladi, shu
yo‘ldagi izlari bilan hazoralar o‘rtasida taqdirlanadi.
Musulmon millati bu to‘g‘rida biror xalq mutlaqo yetolmagan cho‘qqini zabt etgan.
Undan keyin ham hozirgacha biror millat bu darajaga erisholmadi. O’tgan asrlarda millat
va hazoralar yaxshilik maydonida ibodatxona va madrasalardan iborat tor nuqtadan
boshqa biror narsani bilmadilar. Hozirgi zamonda esa, g‘arb millatlari garchi ijtimoiy
ehtiyojlarni ijtimoiy va umumiy muassasalar orqali qondirayotgan bo‘lsalar-da, lekin
Alloh azza va jalla uchun xolis bo‘lgan insoniy oliyjanoblik cho‘qqisiga yeta olmadilar.
Albatta, g‘arbliklarni umuminsoniy ezgulik tomon chorlashda obro‘, shuhrat, ovoza
bo‘lish va tarixda qolish istagining ta’siri katta bo‘lgan.
Holbuki, Islom millatini yaxshi amallarga birinchi navbatda undagan narsa Buyuk zot
Alloh roziligini istash bo‘lgan. Bunda odamlarning bilish-bilmasliklari ahamiyatli
bo‘lmagan. Bunga dalil sifatida ushbu misol kifoya qiladi: Salohiddin Ayyubiy bor
boyligini yaxshi ishlarga sarflagan. Shom, Misr mamlakatlarini masjid, madrasa,
karvonsaroy va boshqa xayriya muassasalari bilan to‘ldirib yuborgan. Lekin ularning
birortasiga o‘z ismini emas, balki qo‘mondonlari, vazirlari, yordamchilari va do‘stlarining
nomlarini yozdirgan. Bu – ezgu amallarda nafsning nasibasidan poklanishning eng
yorqin ko‘rinishidir.
Yana bir narsa: g‘arbliklar o‘z ijtimoiy muassasalarida ko‘pincha yurtdoshlari
manfaatlari bilan cheklanib qolishgan bo‘lsa, islomiy ijtimoiy muassasalar jinsi, tili,
vatani va mazhabidan qat’iy nazar, har bir inson uchun o‘z eshiklarini ochib qo‘ygan.
Uchinchi farq: ijtimoiy muassasalar, hatto, bugungi g‘arbliklar ham ko‘rmagan ezgulik va
ijtimoiy kafolat yuzasidan barpo qilinganki, bu ajablanish va hayrat boisi bo‘lib
kelmoqda, Islom millatini boshqa millatlarnikidan farqli o‘laroq shomil, sof va keng ufqli
insoniy xususiyatlarga ega ekanligiga dalolat qilmoqda.
Islom ezgulikka chaqirish bilan shunday nido qiladiki, uning oldida insoniyat
ruhiyatidagi baxillik boislari, shaytonning faqirlikdan qo‘rqitib qilgan vasvasalari mag‘lub
bo‘ladi. Qur’on infoq-ehsonga targ‘ib qilgandan so‘ng shunday deydi:
Do'stlaringiz bilan baham: |