Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Тампонаж 
растворлары.
Нефт 
ҳәм 
газ 
қудықларын, 
тоннеллерди 
гидроизоляциялаўда, таў жыныслары жарықлары ҳәм бослықларын толтырыўда ҳәм басқа 
орынларда тампонаж растворлар ислетиледи. Бул растворларды таярлаўда арнаўлы 
тампонаж портландцементи, агрессив орталықларда болса сулфат
 
орталығына шыдамлы 
портландцемент ислетиледи. Тампонаж растворлар жүдә тез қатыўшылық қәсийетине ийе. 
Рентген нурларынан қорғаўшы растворлары. 
Олар
 
барит қумы (ВаSО
4
) тийкарында 
таярланады. Минерал байланыстырыўшы сыпатында портландцемент ҳәм шлаклы 
портландцемент ислетиледи. Раствор қурамына литий, бор, кадмий сыяқлы жеӊил 
элементлер қосымша сыпатында киритиледи. Барит қумыныӊ ең ири данасы 1,25 мм үлкен 
болмаслығы керек. Раствордың орташа тығызлығы 2200 кг

м
3
әтирапында болады. 
Олар рентген кабиналары ҳәм басқа арнаўлы имаратлар дийўаллары ҳәм шиплерин 
сыбаўда ислетиледи. 
 

---

129 
18.4 Қурғақ растворлар 
Кейинги жылларда мәмлекетимизде ҳәм әсиресе сырт еллерде материаллар базары 
қурылыста түрли қурғақ қурылыс араласпаларыныӊ кеӊ кӛлемде қолланылыўы есабынан 
жәнеде кеңейди. Олар тийкарынан пардозлаў ҳәмде имарат иши ҳәм сыртындағы монтаж 
жумысларында қолланылады (гербиш териўде, фасадларды пардозлаўда, полларды 
тиклеўде). Қурғақ араласпаларға кириўши цемент-ҳәкли араласпадан жыллы ҳәм онша суўық 
болмаған температураларда пайдаланылады (музлаўға қарсы қосымшалар менен 
биргеликте), сыбаў ушын ислетилетуғын гипсли қурғақ; араласпалардан панелли жайларды 
реставрациялаўда, қуйма түрде тикленетуғын имаратлар ҳәм басқа усыған уқсас жумысларда 
пайдаланылады. Гипсли қурғақ араласпаның сарыпланыўы шама менен 80 м
2
/т
ны қурайды.