Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

18.1-кесте 
Гербиш-тас териўде ҳәм монтаж растворларының қурамы
(кӛлем бойынша) 
Цемент 
маркасы 
Растворлар ушын қурамлар 
200 
150 
100 
75 
50 
Цемент-ҳәкли растворлар 
500 
400 
300 
200 
1:0,2:3 
1:0,1:2,5 
- 
- 
1:0,3:4 
1:0,2:3 
1:0,1:2,5 
- 
1:0,5:5,5 
1:0,4:4,5 
1:0,2:3,4 
- 
1:0,8:7 
1:0,5:5,5 
1:0,3:4 
1:0,1:2,5 
- 
1:0,9:8 
1:0,6:6 
1:0,3:4 
Цементли растворлар 
500 
400 
300 
200 
1:3 
1:2,5 
- 
- 
1:4 
1:3 
1:2,5 
- 
1:5,5 
1:4,5 
1:3 
- 
1:6 
1:5,5 
1:4 
1:2,5 
- 
- 
1:6 
1:4 
Қурғақ ыссы ықлым шараятында раствордың суўсызланбаслығын тәмийинлеў зәрүр. 
Заводда таярланған раствор тасылып атырғанда ҳәм қурылыс майданында ўақытша 
сақланғанда суўдыӊ пуўланыўының алдын алатуғын илажлар әмелге асырылыўы мақсетке 
муўапық болады. Мәселен, растворды жабық ыдыста сақлаў, тӛкпе ҳалатда болса орама 
материаллар менен бекитиў ҳәм т.б. усыллардан пайдаланылады. Раствор материал үстине 
жайылғанда тез кеўип қалмаслығы ушын оларды ығаллаў усыныс етиледи. 
Қыс мәўсиминде гербиш-тас териў ҳәм монтаж растворлары ысытылған ҳалда 
ислетилиўи усыныс етиледи. Бунда таярланған раствор ямаса раствор компонентлери (суў, 

---

127 
цемент ҳәм қум ямаса қум) пуў ямаса электротенлар жәрдеминде 60-80
0
С температураға 
шекем ысытылады. 
Ири турақ жай қурылысы панеллерин монтажлаўда цемент-қум пастасы (1:1 қатнаста 
портландцемент ҳәм қум) ислетиледи. Цемент-қум пастасы 28 суткада 400 марка 
беккемликке ериседи. 
Растворлар ҳәм пастаның музлаў температурасын тӛменлетиў ушын қурамына калций 
хлорид, натрий хлорид, натрий нитраты сыяқлы дузлардың 5% суўдағы еритпеси 
ислетиледи. 
Ҳәзирги ўақытта қурылыс растворларын заводда қурғақ ҳалда таярлаў, арнаўлы 
раствор тасыўшы ҳәм қарыўшы автомашиналардан пайдаланыў жолға қойылмақда.