A razzoqov, sh. Tashm atov

Qisqacha  xulosalar
XIV  asming  ikkinchi  yarmi  va  XV  asr  tarixiy  ijtimoiy  saboqlar 
davri hisoblanadi.
Bu  davrda  Amir Tem ur  boshchiligida  yagona  tug‘  ostida  markaz- 
lashgan kuchli va mustaqil davlat tashkil topdi.  Bu davlatni idora etish 
va  boshqarish  uchun  Am ir  Temur  asosiy  qonun-qoidalar  to ‘plami 
«Tuzuklar»ni  yaratdi.  «Tuzuklar»  islom  dini  mafkurasiga  asoslangan 
b o ‘lib,  mamlakatni obod etishga xizmat qildi.  Xo‘jalikni asosi bo‘lgan 
dehqonchilik,  hunarmandchilik,  ichki  va  tashqi  savdo  kengaydi,  fan 
va  madaniyatning  ravnaqi  uchun  ma’lum shart-sharoitlar yaratildi.

---

Amir  Temurdan  keyin  uning  o ‘g‘li  Shoxrux  Mirzo  va  nabirasi 
Mirzo  Ulug‘bek  davridagi  islohotlar  iqtisodiyotni  barqarorlashuvi  va 
ravnaq topishuviga shart-sharoit yaratdi. Ayniqsa,  1428-yilda Ulug‘bek 
tomonidan o ‘tkazilgan pul  islohoti katta ijobiy ahamiyat kasb etdi.  XV 
asrdagi iqtisodiy g‘oyalar majmuasida buyuk mutafakkir va davlat aibobi 
Alisher  Navoiyning  iqtisodiy  qarashlari  muhim  o ‘rin  tutadi.
Alisher Navoiyning dastlabki  iqtisodiy qarashlari  «Hiloliya»  (1469) 
asarida  o‘z  aksini  topgan.  Keyinroq  «Vaqfiya»  (1482)  asarida  h am  
boylikning to‘planishi va taqsimlanishidagi adolatlilik va haqgo‘ylikning 
jamiyatning  farovonligiga  bevosita  ta’siri,  ayniqsa,  ijtimoiy  m anfaat- 
laming  ustuvorligi  mamlakat  ijtimoiy-iqtisodiy  taraqqiyotining  asosi 
ekanligi alohida ta ’kidlangan.  «Mahbub-ul qulub» asarida esa ijtimoiy 
tabaqalarga  tavsif berilgan.  Har  bir  kasb-hunaming jamiyat  ijtimoiy 
tuzilishidagi  o'rniga  baho  berilgan.  Bobur  va  boburiylar  davridagi 
iqtisodiy  g‘oyalaming  negizini  islom  ta ’limotidagi  mezonlar  tashkil 
etadi. «Zakot to ‘g‘risidagi katta kitob», «Mubayyin» kabi asarlar shular 
jumlasidandir.
1601-yilda chop etilgan  «Akbamoma»  kitobida soliq tartibi  ham da 
murakkab  iqtisodiy  muammolar  yechimiga  qaratilgan  qator  fikrlar 
ilgari  surilgan.