O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi servis xizmati fanidan

Bo‘lka va xilma-xil bo‘lochkalar ham baton hamiridan tayyorlanib, unra shakar va bo‘lkalarning tuyimlilik kimmatini va ta’mini yaxshilovchi boshqa mahsulotlar qo‘shiladi. Ular uta govak-govak, kislotaliliri kam bo‘ladi. Lekin batondan farq qilib, og‘irligi 50 g dan 200 g gacha turli formada chiqariladi. Gorodskoy, sayka, rus bo‘lkasi, kuknorli, urilgan xala, kuknor-li urilma, kalach (moskovskiy, leningradskiy) va xilma-xil bo‘lochkalar (burama bo‘lka; rozam bo‘lka, rojoq, taroqsimon, takasimon va boshqa bo‘lkalar) eng ko‘p tayyorlanadigan bo‘lkalar-dir.
Sutli-yorli mahsulotlar. Oliy va 1-sort unga ko‘proq mikdor shakar (7—30%), yor (3,5—24%), tuxum va boshqa mahsulotlar qo‘shib tayyorlanadi. Sutli mahsulotlar assortimentiga: yorli shirin bo‘lka, urama bo‘lka, ustritsa, vatrushka, urilma, baliksimon, sumkasimon, oqkushsimon bo‘lkalar kiradi.
Parxezbop nonlar sorti. Bunday mahsulotlarga maxsus retsept buyicha tayyorlangan va turli kasalliklarga mubtalo bo‘lgan kishilarga muljallangan non mahsulotlari kiradi.
Nonning parxezbop sortlariga: oqsilli-kepakli va pishkoq burdoy unidan tayyorlangach nonlar kiradi, ularda xazm bo‘la-digan uglevodlar juda kam mikdorda bo‘lib, kand kasaliga uch-ragan kishilarga muljallanadi.
Axlorid non burdoy unidan, hamiri zardobga korilib pi-shiriladigan tuzsiz non bo‘lib, kon bosimi baland va nefrit bilan orrigan bemorlarga muljallangan.
“Zdorove” donli non oliy sortli bugdoy unidan (40%) va dagal tortilgan dondan tayyorlanadi; yor bosgan va ichaklari suet ishlaydigan kishilarga muljallanadi.
Tuxum puchoqli teshikkulcha raxit va me’dasida kiylota ortib ketgan kasallarga muljallanadi.
Milliy sort nonlar. Nonning odatdagi sortlaridan tashkari, ayrim respublikalarda milliy sortlari ham ishlab chiqariladi. Ular odatdagi sortlardan hamirining tarkibi, tayyorlash jarayoni, pishirish vositalari (tandir noni, shakli, ulchami, tashki bezagi, ta’mi va boshqalari) bilan farqlanadi.
Nonning milliy sortlariga: ozarbayjon churagi, armancha matnakash, lavash va dogik, shoti, madauri, tandir yumalori va boshqalar kiradi.
O’zbek milliy sort nonlariga gijda, obi, patir, shirmoy, puloti non, kulcha singari yopgan nonlar kiradi.