O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti udk magistratura bo’limi boshlang’ich ta’lim metodikasi kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI

UDK------

MAGISTRATURA BO’LIMI


BOSHLANG’ICH TA’LIM METODIKASI KAFEDRASI

“TASDIQLAYMAN” Bo’lim boshlig’i __________ R.Jalolov “____”____________2022 yil

“HIMOYAGA QO’YILDI” Kafedra mudiri __________ B.K.Sattarov “____”____________2022 yil

“O’QISH DARSLARINI TASHKIL ETISHGA INNOVATSION YONDASHUV”

MAVZUSIDAGI

MAGISTRLIK DISSERTATSIYASI

Bajardi:	Otamirzaeva Ko‘xinur Ilxomjon qizi 5A111701 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (boshlang’ich ta’lim) mutaxassisligi
Ilmiy rahbar:	p.f.d., dotsent M.B.Artikova

Namangan – 2022
MUNDARIJA

	KIRISH ............................................................................	3
I BOB.	O’QISH DARSLARINI TASHKIL ETISHGA INNOVATSION YONDASHUVNING NAZARIY-METODOLOGIK ASOSLARI
1.1-§.	Innovatsiya va u bilan bog’liq tushunchalarga tavsif .........	8
1.2-§.	Boshlangich sinf “O’qish” darslariga innovatsion yondashuvning ijtimoiy-pedagogik zaruriyati...................	13
	Birinchi bob bo’yicha xulosa ............................................	24
II BOB.	BOSHLANG’ICH SINF O’QISH DARSLARIGA INNOVATSION YONDASHUVNING MAZMUNI VA PEDAGOGIK SHART-SHAROITLARI
2.1-§.	“O’qish” darslarida innovatsion metodlardan foydalanishning samaradorligi............................................	26
2.2-§.	O’quvchilarda mustaqil o’qish ko’nikmasini didaktik o’yin texnologiyalari asosida shakllantirish........................	31
2.3.-§.	“O’qish” darsligida berilgan she’rlar orqali innovatsion foliyatni tashkil etish..........................................................	47
	Ikkinchi bob bo’yicha xulosa ............................................	58
III BOB.	INNOVATSION YONDASHUV ASOSIDA O’QISH DARSLARINI TASHKIL ETISHNING SAMARADORLIGI
3.1-§.	Tajriba-sinov ishlarini tashkil etish metodikasi..................	60
3.2-§.	Tajriba-sinov ishlari natijalari va statistik tahlili………..	64
	Uchinchi bob bo’yicha xulosa ..........................................	74
	XULOSA ..........................................................................	75
	FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI ...	77
	ILOVA……………………………………………………	81

KIRISH
(magistrlik dissertatsiyasi annotatsiyasi)
Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati. Jamiyatimizda iqtisodiy-ijtimoiy, siyosiy, madaniy sohalarda bo’layotgan o’zgarishlar kelajakda mamlakatimizning intellektual imkoniyatlarini belgilab beruvchi va uni rivojlantirishning asosiy sharti hisoblangan ta’lim tizimiga ham bog’liq ekanligi barchamizga ma’lum. Shu bilan birga intellektual salohiyatning o’sishi, uni sifat darajasida rivojlantirish nafaqat ta’lim samaradorligining oshishiga, shu sohadagi tizim takomillashuviga o’z ta’sirini o’tkazibgina qolmay, balki mazkur ijtimoiy tizimning barcha sohalarini o’sishiga ham sezilarli darajada ta’sir etadi. Shuning uchun ham bugungi kunda ta’limdagi strategik yo’nalishlardan biri ta’lim muassasalarining innovatsion faoliyati asosiy omil sifatida belgilab berilyapti. Ta’lim tizimini isloh qilishning zarurligini tushunib yetish, amaliyotda ta’lim muassasalarini innovatsion jarayonlarga qo’shilishini taqozo etmoqda, o’zini yaratish imkoni mavjud bo‘lgan innovatsion maydonda ko’rish va eng muhimi aniq yangiliklarni o’zlashtirishdan iborat. Bu holat bugungi kunda dolzarbligi bilan muhimdir, chunki, ushbu jarayon (innovatsion jarayon) ta’lim muassasalarini yashash sharti (bevosita va ko’chma ma’noda ham), kelajak avlodlar va pedagoglar jamoasining aloqalarini ijtimoiy himoyalash sharti bo’lib ham xizmat qiladi. Bugungi davr ta’lim muassasalari oldiga yangi talablarni, aniq yangiliklarni ishlab chiqish va ularni amaliyotga joriy etishni asosiy vazifalardan biri sifatida belgilamoqda. Ushbu jarayonda, avvalo, maktab va oliy ta’lim tizimidagi an’anaviy va ommaviy ko’rinishdagi ta’lim-tarbiya jarayonlari o’rniga ta’lim muassasalari rivojlanishida o’ziga xos yangilik bo’lib, innovatsion jarayonlar kirib kelmoqda. Yurtboshimiz ta’biri bilan aytganda “Bugun biz davlat va jamiyat hayotining barcha sohalarini tubdan yangilashga qaratilgan innovatsion rivojlanish yo’liga o’tmoqdamiz. Bu bejis emas, albatta. Chunki zamon shiddat bilan rivojlanib borayotgan hozirgi davrda kim yutadi? Yangi fikr, yangi g’oyaga innovatsiyaga tayangan davlat yutadi. Innovatsiya – bu kelajak degani. Biz buyuk kelajagimizni barpo etishni bugundan boshlaydigan bo’lsak, uni aynan innovatsion g’oyalar, innovatsion yondashuv asosida boshlashimiz kerak”.¹
Dunyoning rivojlangan mamlakatlari ilmiy va ta’lim muassasalarida innovatsion pedagogik faoliyat strategik rivojlanishning muhim yo’nalishi sifatida qaralmoqda.
Ta’lim sohasida innovatsiyalarni yaratish, o’zlashtirish va tarqatish asosida ochiq, moslashuvchan, individuallashgan, yangi bilimlarni yaratuvchi zamonaviy pedagogik jarayonlar tashkil etildi. Bunda yangi ta’lim texnologiyalari – texnologik innovatsiyalarni, ta’lim sohasida yangi iqtisodiy mexanizmlar – iqtisodiy innovatsiyalarni, o’qitishda yangi metodlar – pedagogik innovatsiyalarni, yangi tashkiliy tuzilmalar – tashkiliy innovatsiyalarni shakllantirdi va ularning birligini ta’minladi. Boshlang’ich ta’lim tizimida innovatsion pedagogik muhitni yaratish va ushbu ta’lim jarayonini innovatsion yondashuv asosida tashkil etish orqali ijodkor sifatiga, intellektual salohiyatga ega yoshlarni tarbiyalash hamda bilimlar iqtisodiyotini rivojlantirish bo’yich tizimli ishlarni amalga oshirish muhim ahamiyat kasb etmoqda.