|
Tayanch iboralar: kredit, iqtisodiy munosabat, tamoyillari, xarakterli tomonlari, xususiyatlari, qiymat xarakati,
Amaliy mashgʻulot
8-MAVZU: KREDITNING ZARURLIGI, MOHIYATI VA FUNKSIYALARI MAVZUSIDA TUZILGAN TOPSHIRIQLAR
Topshiriq №1: Quyidagi so’zlarga ta’rif bering.
Kredit-
Kredit prinsiplari –
Kredit subyekti –
Kreditor –
Kreditning funksiyalari –
Kapital bozori –
Fond bozori –
Ipoteka bozori –
Qimmatli qog‘ozlarning birlamchi bozori -
Topshiriq №2: Savollarga javob bering.
“Kredit” tushunchasining mazmuni deganda …?
Kapitalning doiraviy aylanishi bu - ?
Aholining kreditga bo‘lgan talabining paydo bo‘lishi bu - ?
Davlatning kredit resurslariga bo‘lgan talabining paydo bo‘lishi deganda bu?
Kredit qonunlarining zarurligi bu - ?
Kreditlarni qaytarish qonuni va uning o‘ziga xos jihatlari nima ?
Topshiriq №3: Testlar
1. “Kredit” so‘zi qanday tildan olingan bo’lib, “creditum” – ssuda, qarz degan ma’noni anglatadi?
a) lotincha
b) grekcha
c) inglizcha
d) italyancha
2. “Credo” so’zi qanday ma’noni anglatadi?
a) “kredit beraman”
b) “ishonaman”
c) “kredit olaman”
d) “qaytaraman”
3. Kredit va kredit munosabatlarining vujudga kelishi va rivojlashining asosida nimada?
a) pul mablag’larini ish haqi qilib berish
b) bo’sh turgan pul mablag’larini eksportni rivojlantirish uchun sarflash
c) savdo sotiqni rivojlantirish uchun pul mablag’larini jamlash
d) kapital muomalasi va aylanishi
4. “Kredit ijtimoiy munosabatlarning bir ko‘rinishi bo‘lib, iqtisodiy kategoriyadir” deb kim ta’kidlagan?
a) A. Marshall
b) O. I. Lavrushin
c) E. Voznesenskiy va D. Allaxverdyan
d) A. Zverev
5. Sh. Abdullayeva tomonidan kreditga qanday ta’rif berilgan?
a) “Kredit - tovar ishlab chiqarish yanayam aniqroq qilib aytadigan bo‘lsak – kapital muomalasi va aylanishidir”
b) “Kredit – qaytarish va to‘lov sharti bilan qarzdorga vaqtinchalik foydalanish maqsadida pul mablag‘i ko‘rinishida berish jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlar tizimidir”
c) “Kredit – bu vaqtincha bo‘sh turgan pul mablag‘larini pul egasi yoki boshqalar tomonidan ma’lum muddatga, haq to‘lash sharti bilan qarzga olish va qaytarib berish yuzasidan kelib chiqqan iqtisodiy munosabatlar yig‘indisidir”
d) “Kredit – tegishli tamoyillar asosidaqiymat va moddiy buyum ko‘rinishida, jismoniy va yuridik shaxslarga taqdim etiladigan iqtisodiy kategoriyalarning bir shaklidir”
6. Kreditning iqtisodiy subyekti kimlar hisoblanadi?
a) “kreditor”
b) “kredit oluvchi”
c) Markaziy bank va tijorat banklar
d) “kreditor” va “kredit oluvchi”
Mustaqil ta’lim
8-masala.
Ma’lumki, 2019 y. yalpi milliy mahsulot (YaIM) joriy narxlarda 3624,0 mlrd DM, 2001 yilgi o’zgarmas narxlarda 3101,4 mlrd DMni tashkil qilgan. YaMM deflyatorini aniqlang.
Echim. 2019 y. YaMM deflyatori quyidagiga teng bo’ladi:
3624,0: 3101,4 = 1,17.
8. 1. -masala.
1 mln so’m kredit 17. 05. 2019 y. dan 22. 08. 2019 y. gacha bo’lgan muddatga berilgan. Kredit berishda hisoblaymizki, kreditni to’lash vaqtiga kelib narx indeksi 1,2ni tashkil qiladi. Kredit operatsiyasining talab qilinadigan real daromadliligi – yillik 4%. Yil davomidagi kunlar hisob-kitob soni – 360 kun.
Aniqlash kerak:
a) inflyatsiyani hisobga olgan holda kredit bo’yicha foiz stavkasi(In),
b) to’lanadigan summa (Sr);
v) kredit uchun foiz miqdori(I).
8. 2-masala.
Veksel bankda uning pulini qaytarib berish muddatidan yarim yil oldin hisobga olinadi. Oylik inflyatsiya darajasi - 3%. Hisobga olish operatsiyasning real daromadliligi – yillik 5% (kredit operatsiyalari real daromadliligiga mos keladi).
Aniqlash kerak:
a) hisobga olish sanasidan pulini qaytarib berish muddatigacha bo’lgan muddatda inflyatsiya indeksi (In);
b) inflyatsiyani hisobga oladigan kredit bo’yicha foiz stavkasi (Ir);
v) operatsiya daromadliligi (d).
Testlar
Qog’oz – kredit pul tizimi sharoitida muomalada amal qiladigan pullar qanday javobda to’liq keltirilgan?
A. Kredit biletlari (banknotlar), pul cheklari, elektron–plastik kartochkalar, hisob raqamlarda yozuv shaklida.
B. Kredit biletlari (banknotlar), tangalar, elektron–plastik kartochkalar, hisob raqamlarda yozuv shaklida.
V. Kredit biletlari (banknotlar), tangalar, pul cheklari, elektron–plastik kartochkalar, hisob raqamlarda yozuv shaklida.
G. Kredit biletlari (banknotlar), tangalar, pul cheklari, hisob raqamlarda yozuv shaklida.
O’zbekistonda 1991 – 1993 yillarda nima uchun mustaqil pul – kredit siyosatini amalga oshirishning imkoni yo’q edi?
A. Bank tizimi rivojlanmagan edi.
B. Muomalada sobiq ittifoq va Rossiya rubllari etishmaganligi sababli.
V. Milliy valyuta joriy etilmaganligi tufayli.
G. Pul – kredit siyosati ishlab chiqilmagan edi.
O’zbekiston Respublikasi pul tizimini shartli ravishda nechta bosqichga ajratish mumkin?
A. 2 ta.
B. 3 ta.
V. 4 ta.
G. 5 ta.
O’zbekiston pul tizimining tashkil topishini birinchi bosqichi qaysi davrni o’z ichiga oladi?
A. 1991yil sentayabrdan 1994 yil iyulgacha bo’lgan davr.
B. 1993 yil noyabrdan 1994 yil 1 iyulgacha bo’lgan davrni.
V. 1994 yil 1 iyuldan 1994 yil 31 iyulgacha bo’lgan davrni.
G. 1991 yil sentyabrdan 1993 yil noyabrgacha bo’lgan davrni.
Glossariy
8-mavzu: Kredit munosabatlarining rivojlanish bosqichlari
Kredit- pul yoki tovar shaklidagi mablag’larni qaytarib berishlik, muddatlilik va foiz to’lashlilik shartlari asosida berish.
Kredit printsiplari – kredit munosabatlarini tashkil qilish printsiplari bo’lib, qaytarib berishlik, muddatlilik, foiz to’lashlilik, ta’minlanganlik va maqsadlilik printsiplaridan iborat.
Kreditning sub’ekti – kredit munosabatlarida qatnashuvchi “kreditor” va “kredit oluvchi”
Kreditor – kredit munosabatlarini tashkil etishda kredit beruvchi sifatida maydonga chiqadi.
Kreditning funksiyalari - qayta taqsimlash, muomala jarayonini tezlashtirish, pullarni muomalaga chiqarish va naqdlashtirish hamda pul kapitalini jamg’arish va markazlashuvini jadallashtirish funksiyalari.
Kapital bozori – asosiy mablag’lar harakatini ta’minlovchi qisqa va uzoq muddatli operatsiyalar to’plami
Fond bozori – qimmatbaho qog’ozlar bozoriga xizmat qiluvchi kredit operatsiyalar to’plami;
Ipoteka bozori – ko’chmas mulk bozoriga xizmat qiluvchi kredit operatsiyalar to’plami va boshqalar
Qimmatli qog’ozlarning birlamchi bozori - yangi muomalaga chiqarilgan qimmatli qog’ozlar sotiladi va sotib olinadi
Differensiyalashtirish – kreditlashda har xil yondashish
9-MAVZU. “KREDIT MUNOSABATLARINING RIVOJLANISH BOSQICHLARI”
9. 1. Kredit munosabatlarining yuzaga kelish sabablari. Kredit munosabatlarining rivojlanish bosqichlari.
9. 2. Sudxo’rlik kreditining yuzaga kelishi. Tijorat krediti va bank kreditining paydo bo’lishi.
9. 3. Kredit munosabatlarining yuzaga kelish sabablari va shart-sharoitlari.
9. 4. Tijorat kreditining yuzaga kelish shart-sharoitlari. Bank kreditining paydo bo’lishi va uning o’ziga xos xususiyatlari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
