O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

qavsi quzax* bikin bir-biriga otilib erdilar. Ul so ‘fi suvol qildi yigittin-
kim: “Sen ne nimasen va oting nedur va xosiyating ne?”
Yigit javob berdikim: “Men uzurn naslidurmen. Uzumning faxri
mening bilandur, manga sarmastlar may ot qo‘yubturlar. Har qachon
otimni evursam, yam bo‘lunnen“. (* qavsi guzah- o'q-yoy, kamalak
(bahor chog ‘larida osmonda rang-barang bo lib, o ‘q-yoy shaklida
ко ‘rinadigan quyon shu ’Iasi).)
Yusuf Amiriyning yumorga moyilligini may va yam so ‘zlarini
qo‘llashidaham ko‘rish mumkin. Arab yozuvida may so‘zi teskari o ‘qilsa
va yozilsa, yam bo‘ladi; yam “dengiz”, “daryo” ma’nosini ifodalaydi. Bu
usul musahhaf san ’ati deyiladi. Mazkur san’at orqali Yusuf Amiriy so ‘z
o ‘yini hosil qilgan va yigitning, ya’ni Chog‘iming dengiz suvi singari
moMligidan odamlar o ‘zidan ketar darajada m astbo‘ladi, demoqchi. Shu
o ‘rinda Amiriy Chog‘ir tilidan yana quyidagi baytoi keltiradi va Chog‘ir
o ‘zini oqlayotganday bo‘ladi.
Boda daryou el andin kecha olmas kematek,
Ayb qilmasmenki, y o ‘qtur elga daryodin guzor.
Munozarada kulgi qo‘zg‘atuvchi manzaralar. Chog‘ir o‘zining
tashqi ko'rinishi - qizil rangi va hidi bilan ham hammaga ma’qul ekanini
o ‘z tilidan bayon qilganda, ulug‘ shoirlar - Salmoni Porsi singari muta-
sav'vuflaming may timsoli haqidagi madhlarini Chog‘ir o ‘z foydasiga,
o ‘z manfaati uchun xi/mat qildiradi. Amiriy faqat Chog‘iming dunyo-
qarashi va manfaatiga mos misralarning o ‘z.inigina “yulib” olib talqin
qiladi. Shu asnoda Chog‘ir o‘zining haqiqiy qiyofasini va samarasini na-
moyon qiladi - chog'irxoYlikning oqibatida xarobotiylar bir-birlaridan
qonlar oqizadilar, hatto bir-birlarini o ‘ldiradilar. Yoki chog'irxo'rlik oqi­