O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

qilgani bois bu o ‘rinda yana sharhlash ortiqcha:
Va manfaat olaminda ul xizmatkoridurmen to jonim bor, elga kuch
berurmen va Haq taolo Qur’onda zikr qilibturkim, naf bobinda oyatedur-
men va bar nechukkim, zikr qilibtur ul hurmat menga yetar. Bayt:
Hayhotki nomai ba zaboni tu baroyad,
Yo hamchu te tuero chu mane dar nazar oyad.
(Sen qayerdayu meni tilga olishing qayerda, yoki ‘'Sen kimu men
kim”)
Va mening xosiyatimni ul kishi bilurkim, o ‘zini hikmat qonunida
bu alo* tutar. Aning uehunkim, muddatlar kub* ichinda Aflotun bikin
riyozat tortibturmen va hakim muni ko‘rub aytibtur. Nazm:
Ey davoyi naxvatu nomusi mo,
Ey tu Aflotunu Jolinusi mo
(Ey bizning vijdonimiz, nomusimiz davo! Ey bizning Aflotunimiz,
Jolisunimiz!)
Va men avbosh islohi* bilan ul alloma durmenkim, xarobotilar* mc-
ning qoshimda tajrid* sharhin uqurlar”.
386

---

(* alo - ...ustiga, ...ga, ...dan; * kub - kuv; may quyiladigan idish,
xum* isloh-tuzatish, yaxshi holga keltirish; *xarobot — vayrona jo y;
maj. mayxona, maykadi; tajrid — yakkalash. ajratish. yolg'iz qoldirish)
Chog‘ir tilidan aytilgan goh gupirishlaru goh kulgili manza-
ralar (oyoq boshga, bosh oyoqqa), goh hayotiy haqiqatga o ‘xshab
ko‘rinadigan qiyofalar (sariq yuzni qizil qilishi), goh maqtanchoqlik
(o ‘zini Aflotunga o ‘xshatishi) kabi detallar bu munozarani xalqona
ruhda yaratishga asos boigani aniq ko‘rinib turibdi. Shuningdek, muta-
savvuflarnmg may timsoliga bo‘lgan munosabatlarini Chog‘ir o'zicha,
nihoyatda go‘llik va j o ‘nlik bilan tasvirlaydi.
Bu munozara, qolaversa, mazkur janrga oid boshqa asarlar ham,