O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

shishasi)
Kinova va yumomi Yusuf Amiriy shunchalik mahorat bilan qo-
rishtiradiki, kitobxonda, shubhasiz, kulgu uyg‘otadi. Chog‘ir maqtanib,
hatto pahlavon bahodirlardan ham yuz chandon kuchli ekanini aytadi.
t'hog‘ir o^zini oqlab, sariq yuzlami qizartiradigan vosita ekanini gupurib
aytar ekan, bu maqtanchoqlik ostida u fojiaiarga ham sabab bo‘lishini
ko'rsatadi - “qizil suv”, ya’ni may har qanday pahlavonlarni ham yi-
qitish qudratiga ega ekanini oshkor qiladi. Paymonasi to‘lganlargina
( 'hog‘imi “gulgun” deb u bilan oshno tutinadi:
Va zehni yuguruk va shirin so ‘zluqlar manga gulgun ot qo‘yubturlar.
385

---

Har kimning paymonasi to‘lubtur mening bilan o'chashur. 0 ‘chashgach,
shaksiz choparmen. Tangri manga bu durda* oncha kuch va tahawur*
beribturkim, agar bahodirlar bir-biriga chiqsaiar, men yuzga chiqarman
va jigardori eranlar o ‘sh kuni mening haqimda o ‘qubturlar.
Bayt:
Yuraksizni yurakliklarga qotg‘on,
Sariq yuzni qizil qilg‘on chog‘irdur.
Va bilmon tag‘i mening zo ‘rumni ko‘rub aytibtur. Nazm:
Zi obi surxi may uftodaast Zoli xirad,
Chi joyi Zol, ki Rustam biyoftad az surx ob.
(Mayning qizil suvi al-Zolini yiqitmish, Zolning xoli ne bo‘lg‘ayki,
qizil suv Rustamni ham yiqitadi).
(*durd - suyuq narsa (masalan, may)ning quyqasi, sirqindi; *
lahavvur — g ‘azab va shiddat bilan hujum etish, masalaga tushunmay
turib, birdaniga qizishib, hovullab ketish, hovliqish)
Qur'oni Karimu Aflotun va Jolinus kabi buyuk mutafakkirlaming
Chog‘ir haqida aytganlari ham yuqoridagiday kinoya va mazax usuli bi­
lan bayon qilinadi. Quyida Chog‘irning o ‘z qiyofasini ro‘yi rost oshkor