O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi farg’ona davlat univеrsitеti

Seminar машғулотида talabalar faoliyatini baholash mezonlari
5 – «аъло»
4– «яхши»
3– «қониқарли»
Topshiriq. Talabalar 2-guruhga ajratilgan holda topshirigini bajaradilar.
1-guruh
Venn diagrammasi

Venn diagrammasi asosida Vasiylik va Homiylik faoliyatini tahlil qiling

2-guruh










Vasiylik va ularning vazifalari

“Baliq skleti” usuli orqali Vasiylik vazifalarini tahlil qiling

Mavzu yuzasidan savollar

1.Vasiylik va homiylik qanday organ hisoblanadi?

2.Vasiylik va homiylik organi qanday me’yoriy va huquqiy hujjatlar asosida ishlarini amalga oshiradi?
3.Qanday bolalar necha yoshdan vasiylikka beriladi? Homiylikkachi?
4.Qanday shaxslar ota-onalikdan mahrum qilinadi? Nima uchun?

30- Mavzu: Оtа-оnа qаrаmоg‘idа bo‘lmаgаn bоlаlаr bilаn ijtimоiy-pedаgоgik ish yuritish.
Reja:
1. Etimlikning kelib chiqishi sabablari.
2.Yetim bolalarning psixologiyasi.
3. Bola asrab olgan oila bilan olib boriladigan ijtimoiy-pedagogik faoliyat.

Bolalik insonning ruhiy bardoshliligi, hayotga qiziqishini, maqsadga intiluvchanligini ta’minlovchi asosiy xislatlarning shakllanish davridir. Bu ma’naviy xislatlar betartib shakllanmaydi, ular ota-ona mehri sharoitida, oila bolaga o’zi va boshqalar uchun mas’ul bo’lish, birovga kerakligini sezish sharoitida shakllanadi. Ota-onasini yo’qotgan bola bu haqiqatdan ham fojeali olamdir. Ota-onaga ega bo’lish ehtiyoji bolaning eng kuchli ehtiyojlaridan biri.

Ijtimoiy yetimlik muammosi aksariyat rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlarga xos muammo hisoblanadi.
Etimlikning barcha sabablarini sanab o’tish mushkul, chunki bu turli fan sohalari (tibbiyot, psixologiya, ijtimoiyogiya, pedagogika va boshqalar) olimlari shug’ullanayotgan ko’p aspketli muammodir. Biroq asosiy 3 ta sababni ajratib ko’rsatsak bo’ladi:

1. 
   Ota-onalarning (odatda onalarning) o’z vyaga yetmagan bolasidan voz kechish asosan go’daklik davridagi boladan
   
2. 
   Uning ota-onasidan ota-onalik huquqini olib qo’ygandan so’ng bolani oiladan majburan ajratib olish
   
3. 
   Ota-onalarning vafoti.
   

“Etim” va “ ijtimoiy yetim” degan tushunchalar bir-biridan farqlanadi. Yetim bolalar bu 18 yoshgacha ota-onasining biri yoki ikkovi vafot etgan bo’ladi. ijtimoiy yetim-biologik ota-onaga ega bo’lgan, biroq ular turli sabablar uning tarbiyasi bilan shug’ullanmaydigan bolalar. Bu holatda unga g’amxo’rlik qilishni davlat va jamiyat o’z bo’yniga oladi. ₁₃₃
SHunday qilib ota-onalar qaramog’isiz qolgan bolalarga ota-onalari:
-vafot etgan;
-ota-onalik huquqidan mahrum bo’lgan;
-bedarak yo’qolgan;
-muomalaga layoqatsiz;
-axloq tuzatish koloniyalarida jazo o’tayotgan;
-jinoyat sodir etishda ayblanib, xibsda bo’lgan;
-bola tarbiyasidan bo’yin tovlayotgan;
-bola vaqtincha joylashtirilgan shifo, ijtimoiy maskanlardan uni olib ketmayotgan bolalar kiradi.
Ularni boqish, ta’lim berish, himoyalash uchun qonun bilan belgilangan vasiylik shakllari mavjud.