Oddiy differensial tenglamalardan misollar, masalalar va topshiriqlar



Download 7,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/97
Sana28.06.2022
Hajmi7,51 Mb.
#716060
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   97
Bog'liq
ODTdan misollar, masalalar va topshiriqlar, Dilmurodov N

Misol 3.
Ushbu 
2
,
3
,
2
3
x
x
y y
x
y
z z
x
y
z





 

  

(28) 
sistemaning umumiy yechimini toping. Sistemaning fundamental matritsasini 
yozing. 

Berilgan sistema uchun
2
1
0
1
3
1
1 2
3
A













matritsaning xarakteristik sonlarini ushbu
det(
)
0
A
E



algebraik 
tenglamadan 
aniqlaymiz. 
Bu 
tenglamani 
yechib, 
1
2
3
2,
3
,
3
i
i




 
 
oddiy ildizlarni topamiz.
1
2


xarakteristik songa
1
2
2
3
t
x
s
y
e
s
z
s
 
 
 
  
 
 
 
 
 
 
koʻrinishdagi yechim mos keladi. Buni berilgan sistema (28)ga qoʻyib, 
1
2
3
,
,
s s s
larni aniqlaymiz (
3
1
s

tanlangan): 
1
1
2
2
3
3
0
1
0
0
1
1
1
1
0
0
1 2
1
0
1
s
s
s
s
s
s
 
 


 
 
 
 


 
 




 
 


 
 


 
 
 
 



 
 
 
 

Demak, 
1
2


xarakteristik songa mos yechim 


196
2
1
0
1
t
x
y
e
z
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
.
(29) 
Endi 
2
3
i

 
xos songa mos kelgan
(3
)
i t
x
a
y
e
b
z
c

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
yechimlarni topamiz. Buni berilgan sistemaga qoʻyamiz va , ,
a b c
larni 
topamiz: 
0
1(tanlangan) ,
1
1
0
1
1
0
1
,
1
2
0
2
.
a
a
i
i
b
b
i
i
c
c
i

 
   




   






 

   



   



 

   

Demak, sistema yechimi
(3
)
3
1
2
1
1
1
1
2
1
0
i t
t it
x
y
e
i
e e
i
z
i




 


 




 


 








 


 


 


 





 


 




yoki, 
(cos
sin )
it
e
t
i
t


Eyler formulasiga koʻra haqiqiy va mavhum qismlarni 
ajratsak, 
3
3
cos
sin
cos
sin
cos
sin
2 cos
sin
2sin
cos
t
t
x
t
t
y
e
t
t
ie
t
t
z
t
t
t
t
 




 








 




 






 





Yechimning haqiqiy va mavhum qismlari ham yechim boʻlgani uchun bundan 
3
i

 
xarakteristik sonlarga mos kelgan ikkita haqiqiy yechimni aniqlaymiz 
3
cos
cos
sin
2 cos
sin
t
x
t
y
e
t
t
z
t
t
 


 




 


 



 



3
sin
cos
sin
2sin
cos
t
x
t
y
e
t
t
z
t
t
 


 




 


 



 


. (30) 
Endi (28) sistemaning umumiy yechimini (29) va (30) bazis yechimlarning 
ixtiyoriy chiziqli kombinatsiyasi sifatida yozamiz 
2
3
3
1
2
3
1
cos
sin
0
cos
sin
cos
sin
1
2 cos
sin
2sin
cos
t
t
t
x
t
t
y
c e
c e
t
t
c e
t
t
z
t
t
t
t
 
 




 
 









 
 




 
 






 
 





Fundamental matritsa (25) va (26) chiziqli erkli yechimlarni ustunlar boʻylab 
yozishdan hosil boʻladi: 


197
2
3
3
3
3
2
3
3
cos
sin
( )
0
( cos
sin )
(cos
sin )
(2 cos
sin )
(2sin
cos )
t
t
t
t
t
t
t
t
e
e
t
e
t
t
e
t
t
e
t
t
e
e
t
t
e
t
t
















.

Misol 4.
Ushbu
1
1
0
4
2
1
4
1
2
A




 








matritsa uchun 
At
e
ni hisoblang. 

Hisoblashni matritsaning Jordan koʻrinishidan foydalanib bajaramiz. 
Berilgan matritsaning bitta uch karrali 
1

 
xarakteristik soni bor. Unga mos 
kelgan xos vektorlarni aniqlaymiz: 
1
2
3
2
1
0
0
(
)
0,
4
1
1
0
4
1
1
0
h
A
E
h
h
 


 
 


 





 


 


 
 



 
 
h

Xos vektor bitta (oʻzgarmas koʻpaytuvchi aniqligida): 
1
1
2 .
2





 






h
h
Demak, yana ikkita umumlashgan xos vektor bor. Ularni topamiz: 
1
2
1
2
2
3
2
1
0
1
1 2
(
)
,
4
1
1
2 ,
0
;
4
1
1
2
0
/
h
A
E
h
h
 






 










 

 












 







 
h
h
h
1
3
2
2
3
3
2
1
0
1 2
1 4
(
)
,
4
1
1
0
,
0
.
4
1
1
0
1
/
/
h
A
E
h
h
 






 












 











 






 
h
h
h
Endi 
1
1
2
3
1
1 2
1 4
0
1 2
0
[
]
2
0
0
,
2
1 2
1 2
2
0
1
0
1
1
/
/
/
/
/
S
S











 














h h h
matritsalarni tuzamiz. Shunday qilib, 
1
1
1
0
,
0
1
1
0
0
1
A
SJS
J



















198
Yuqoridagi (15) formulaga koʻra
2
2
0
0
0
t
t
t
Jt
t
t
t
t
e
te
e
e
e
te
e












 








Demak,
2
1
2
2
(
2)
(2
1)
2
2
4
(
1)
(
1)
4
(
1)
(
1)
t
t
t
At
Jt
t
t
t
t
t
t
te
t
t e
e
t
e
Se S
te
e
t
t
te
t
te
te
t
e
t
t






















 







 








Misol 5.
Berilgan
1 9
0
1 5
0
1 3
2
A





 







matritsa uchun 
At
e
ni hisoblang. 

At
e
ni 
A
matritsaning Jordan koʻrinishidan foydalanib hisoblaymiz. 
A
matritsaninig xaraktestik sonlarini topamiz: 
3
2
3
det(
)
(
6
12
8)
(
2)
0
A
E






 


   


2


uch karrali xarakteristik son. Xos vektorlarni aniqlaymiz: 
1
2
3
3 9
0
0
(
2 )
0,
1 3
0
0
1 3
0
0
h
A
E
h
h

 


 
 


 




 


 


 
 



 
 
h

Ikkita chiziqli erkli xos vektor mavjud:
0
0
1
 
 
  
 
 
v

1
3
1 .
1
 
 
  
 
 
h = h
Umumlashgan xos vektor 
2
h
uchun 
1
2
1
2
3
3 9
0
3
(
2 )
,
1 3
0
1
1 3
0
1
h
A
E
h
h

 


 
 


 




 


 


 
 



 
 

Download 7,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish