Oddiy differensial tenglamalardan misollar, masalalar va topshiriqlar



Download 7,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/97
Sana28.06.2022
Hajmi7,51 Mb.
#716060
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   97
Bog'liq
ODTdan misollar, masalalar va topshiriqlar, Dilmurodov N

h
h

2
1
0
1

 
 
  
 

 
h

Endi 
S
matritsalarni tuzamiz: 


199
1
1
2
0
3
1
1 2
1
[
]
0
1
0 ,
0
1
0
1
1
1
1 3
0
S
S




























v h h



1
1
2
0
0
0
2
1
0
0
2
S AS
J
A
SJS






 








(15) formulaga asosan
2
2
2
2
0
0
0
0
0
t
Jt
t
t
t
e
e
e
te
e




 






Nihoyat 
At
e
matritsani hisoblaymiz: 
2
2
1
2
2
2
2
2
(3
1)
9
0
(3
1)
0
3
t
t
At
Jt
t
t
t
t
t
t
e
te
e
Se S
te
t
e
te
te
e




















Misol 6.
Ushbu
1
2
1
1
A


 





matritsa uchun 
At
e
ni hisoblang.

Izlanayotgan 
At
e
matritsani misol 2 dagidek ushbu 
x
x
A
y
y

 
 

 
 
 
 
sistemaning fundamental matritsasi orqali tuzish mumkin. Bu yerda biz 
At
e
matritsani (12) formulaga koʻra quramiz. 
A
matritsaning xarakteristik koʻphadi
2
1
2
( )
1
1
1

 







 

Ushbu 
)
(0)
( )
0,
,
0,1
(
( )
i
j
i
j
ij
d
d
t
i j
dt
dt







masalalarni tuzamiz: 
0
0
0


  

0
0
(0) 1,
(0)
0






1
1
0


  

1
1
(0) 0,
(0)
1





.
 
Bu masalalarning yechimi osongina topiladi: 
0
1
( )
cos ,
( )
sin
t
t
t
t





Endi (12) formulaga koʻra 
0
1
( )
( )
tA
e
t E
t A





 
1
0
1
2
cos
sin
2sin
cos
sin
0
1
1
1
sin
cos
sin
t
t
t
t
t
t
t
t




 









 








 

 

 


200
Ushbu
1
2
2
4
5
2
8
4
1
A





 








matrisaning eksponentasi 
A
e
ni hisoblang.

Hisoblashni (12) formulaga koʻra amalga oshiramiz. Berilgan 
matritsaning xarakteristik koʻphadi 
3
2
1
2
2
( )
4
5
2
3
9
27
8
4
1

 





 
 

 




 

Xarakteristik sonlar: 
3


ikki karrali va 
3

 
oddiy. 
Endi 
)
(0)
( )
0,
,
0,1
(
( )
i
j
i
j
ij
d
d
t
i j
dt
dt







masalalarni yechishimiz kerak: 
0
0
0
0
0
0
0
3
9
27
0,
(0) 1,
(0)
0,
(0)
0












 







1
1
1
1
1
1
0
3
9
27
0,
(0)
0,
(0) 1,
(0)
0












 







2
2
2
2
2
2
2
3
9
27
0,
(0)
0,
(0)
0,
(0) 1












 







Ularning yechimi: 
3
3
3
0
3
3
( )
4
2
4
t
t
t
e
te
e
t





;
3
3
1
( )
6
6
t
t
e
e
t




;
3
3
3
2
( )
36
6
36
t
t
t
e
te
e
t


 



2
A
ni hisoblaymiz: 
2
2
1
2
2
1
0
0
4
5
2
9 0
1
0
8
4
1
0
0
1
A









 
















Endi (11) formulaga koʻra hisoblashlarni bajarib, topamiz: 
2
0
1
2
( )
( )
( )
tA
e
t E
t A
t A






;
 
 
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
1
2
2
4
3
4
4
2
2
2
t
t
t
t
t
t
tA
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e
e































.
 
Soʻralgan matritsa bu formuladan 
1
t

da hosil boʻladi. 

Misol 8. 
Quyidagi sistemalarning xususiy yechimlarini toping: 
1)
 
2
8 cos
3
8 cos
2
3
8 sin
t
t
t
x
x
y
e
t
y
x
y
z
e
t
z
x
y
z
e
t

 
 

  
 

      

; 2) 
3
3
2
2
cos
3
2
3
2
sin
t
t
x
x
y
e
t
y
x
y
z
z
x
y
z
e
t

 
 
    

      

 


201

Misol 3 ga qarang. 
III 
bo‘lim ma’lumotlaridan foydalanamiz.
1) sistemaning vektorli ko‘rinishi:
8
0
8 cos
0 sin
0
8
t
x
x
d
y
A y
e
t
t
dt
z
z


 
 


 


 
 


 






 
 


 


 
 
 




 
 
 



2
1
0
1
3
1
1 2
3
A














1
i
i
 

 
 
son 
A
matritsaning xos soni emas. Shuning uchun xususiy 
yechimni 
1
1
2
2
3
3
cos
sin
t
x
m
n
y
e
m
t
n
t
z
m
n




 
 




 
  





 
 
 


 


 


 


ko‘rinishda izlaymiz; bu yerda 
1
2
3
1
2
3
,
,
, ,
,
m m m n n n

hozircha noma’lumlar. 
Oxirgi ifodani qralayotgan sistemaga qo‘yamiz: 
1
1
1
1
2
2
2
2
3
3
3
3
1
1
2
2
3
3
cos
sin
8
0
cos
sin
8 cos
0 sin
.
0
8
t
t
m
n
n
m
e
m
n
t
n
m
t
m
n
n
m
m
n
e
A m
t
A n
t
t
t
m
n










































 


 




 


 


 





 


 


 


 




 


 


Bu tenglikning (
t
bo‘yicha) ayniyat bo‘lishi kerakliligidan quyidagilarni 
topamiz: 
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
8
0
8 ,
0
0
8
m
n
m
n
m
n
m
n
A m
n
m
A n
m
n
m
n
m
n








 


 






 


 


 









 


 


 






 




 






 

Bu chiziqli tenglamalar sistemasini yechib
1
2
3
1
2
3
,
,
, ,
,
m m m n n n
noma’lumlarni 
topamiz: 
1
2
3
1
2
3
4,
3,
3,
7,
3,
4
m
m
m
n
n
n
 

 

 
 

Demak, izlangan xususiy yechim
4
7
3 cos
3 sin
3
4
t
x
y
e
t
t
z



 






 





 


 




 








 







2) holda 
3
i
i
 

 
 
son 
A
matritsaning (bir karrali) xos soni. Shuning 
uchun bu holda xususiy yechimni 


202
1
1
1
1
3
2
2
2
2
3
3
3
3
cos
sin
t
x
a
m
b
n
y
e
a
t
m
t
b
t
n
t
z
a
m
b
n






 


 
 
 






 


 
 
  









 


 
 
 
 
 


 
 






 
 


 
 






ko‘rinishda izlaymiz; bu yerdagi noma’lum koeffitsientlarni topish uchun bu 
ifodani qaralayotgan sistemaga qo‘yib, hosil bo‘lgan tenglikni aynan 
bajarilishini talab qilamiz. Bunda hosil bo‘lgan chiziqli algebraik sistemani 
yechib, izlangan noma’lumlarni va, demak, xususiy yechimni topamiz: 
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
cos
3
3 3
sin
3
3
3
3
a
b
m
a
n
b
a
n
b
m
a
b
t
m
a
n
t
b
a
t
n
b
m
t
a
b
m
a
n
b
a
n
b
m





 

 






















 



 


























 

 












1
1
1
1
2
2
2
2
3
3
3
3
1
0
cos
sin
2 0 cos
2 0 sin ;
0
1
a
m
b
n
A
a
t
m
t
b
t
n
t
t
t
a
m
b
n






 


 
 
 
 






 


 
 
 
 












 


 
 
 
 
 
 
 


 
 






 
 
 


 
 






1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
1
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
,
3
,
3
3
1
3
3
3
2 0
,
3
3
3
0
a
b
a
b
a
b
a
b
A a
b
a
A b
a
b
a
b
a
b
m
a
n
m
n
b
m
m
a
n
A m
n
b
m
m
a
n
m
n
b
m




  

 


  

 






  

 


  

 




  

 
 
 






 






 
 


 





 
 





 
 
 






1
2
3
0
2 0 ;
1
n
A n
n
 
 
 
 



 
 
 

 
 
 
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
0,
1,
1,
2,
1,
1,
1,
1,
2,
1,
0,
1;
a
a
a
m
m
m
b
b
b
n
n
n


 









3
3
3
(2 cos
sin
sin ),
( cos
cos
sin ),
(
cos
cos
2 sin
sin ).
t
t
t
x
e
t
t
t
t
y
e
t
t
t
t
t
z
e
t
t
t
t
t
t
 







  




Bu - skalyar ko‘rinishdagi xususiy yechim. 


Download 7,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish