Nazariy fizika kursi


bet193/212
Sana11.06.2022
Hajmi
#656640
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   212
Bog'liq
fayl 137 20210324

mg cos
 ф
244


M ay a tn ik tashqi kuch t a ’siri ostida b o ‘lgani u c h u n uning energiyasi 
saqlanm aydi. A m m o , shunga q aram asd an , sistem aning param etri 
ю
j u d a sekin — 
adiabatik ravishda —
o ‘zg arayotganligi m a ’lum bir 
saqlanuvchi kattalikning mavjudligiga olib keladi. B unday kattaliklarning 
u m u m iy n om i 
adiabatik invariantlardir.
Y uqoridagi m ulohaza la r Unit harakat qilayotgan ixtiyoriy sistemalar 
u c h u n o ‘rinlidir. M a y a tn ik n in g chastotasi o 'r n ig a sistem aning ixtiyoriy 
q a n d a y d ir p ara m e trin i k o ‘z oldiga keltirsak bo'ladi.
A diabatik invariantlar sifatida aw algi paragrafda kiritilgan k an o n ik
t a ’sir o ‘zgaruvchilarini olish kerakligini ko'rsataylik. B u n in g u c h u n
y a n a m a y a tn ik k a qaytib kelaylik. U n i n g uzunligi sekin o ‘zgarishi 
natijasida ustida bajarilgan ishni topaylik. Bu ish ikki q ism d an iborat
— tortishish kuchi 
m g
c o s
q>
ga qarshi ish va m arka zdan q o c h m a kuch
m v 2ll
=
ml
2
ga qarshi ish:
1+&!
A - -
|
(mgcos
(7.353)
/
S h a rt b o ‘y ic h a bir davr ich id a A
I
j u d a kichik, s h u n in g u c h u n bu 
form ulani
A = -(^mgcos(p + ml
| д /
(
7
.
354
)
k o 'rin ish d a olam iz, bu form uladagi ustchiziq bir (g‘alay o n la n m a g an ) 
davr ichidagi o 'r t a c h a q iym atni ifodalaydi. T ebranish burchagi kichik
ekanligini hisobga olib cos
2/2
alm ashtirish bajaraylik:
/
A

-m gA l
А/ = 
-m g A! + AE. 
(7.355)
B irinchi had m u v o z a n a t n u qtasining yuqoriga ko ‘tarilishiga m os keladi 
va biz u c h u n qiziq em as, ikkinchi h ad esa te b r a n m a h arak at ene r- 
giyasining o ‘zgarishiga m os keladi. Kichik tebra n ish la r u c h u n m ay at- 
nikning energiyasi
(7356)

2
edi. M a ’lumki, garm o n ik tebranish u c h u n
(p= % cosat
b o ‘ladi, bu degani


Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   212




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish