Nazariy fizika kursi

Pv
P(p
- c o n s t ,
(p = - f t + (p0.
(7.341)
A
D e m a k , r o ta to r 
p /А
chastotali a y la n m a harakat qilar ek an , uning 
umumlashgan impulsi /; (harakat miqdori m om enti) saqlanuvchan kattalik 
ekan,
K o ‘p o ‘lcliamli holga o'taylik. Sistema h a m m a k oordinatlar b o 'y ich a 
finil h arak at qilayotgan bo'isin. F a ra z qilayiik, h a m m a k o o rd in a ta la r 
b o 'y ic h a o 'z a g ru v c h ila rn i ajratish m u m k in bo'isin. M a ’lum ki, bu h olda 
qisqartirilgan ta 's i r u ch u n

---

s o ~ X^Ojr,-) 
( 7 . 3 4 2 )
i
t a s a w u r g a ega b o ‘Iamiz. U m u m la s h g a n im pulslar
d S ■
(7 -343)
orqali m a n a shu t a ’sirning tashkil qiluvchi qismlari u c h u n
St ■= | p ;dg, 
( 7 . 3 4 4 )
deb yozib olish m u m k in . Agar 
q.
k o o rd in a ta b ir m a r t a t o ‘liq finit 
h arak at qilib qaytsa .S’ n ing qiym ati
AS0 = A S i = $ p  dq t = 2 n l ,  
( 7 . 3 4 5 )
i
ga o'z garadi. B u sistem ada h a m «ta’sir-burchak» o ‘zgaruvchilariga 
o ‘tish m um k in .
, _ d S n ^
d
S
k ( q k , n
Ф‘ ~ 
( 7 - 3 4 6 )
к
fo rm u la orqali «burchak» o ‘zgaruvchilari kiritiladi. Yuqoridagi h a m m a
gaplar b u h olga h a m k o ’chiriladi — h arakat tenglam alari:
; 
n 
1
ЭЯ(/)
' =
0
’ ^ = ~ Э 7 Г ’ 
<7 -347>
u iarning yechim lari:
/, = const, IPi =
t + const = 
0