Пиримқул Қодиров. Эрк (қисса)
www.ziyouz.com кутубхонаси
30
Хосият хола:
— Вой, болам келди, Сатторжон келди! — деб кучоғини ёзиб ўғлига томон юрди.
Ойшахон эрига ўгирилиб қаради-да, қучоғидаги ўтни дарров ерга ташлади.ёш боладай
чопиб Сатторга пешвоз чикди.
Хосият хола ўғлини қучоқлаб, юзидан, пешанасидан ўпмоқда эди.
Ойшахон уларга яқинроқ борганда Сатторнинг оппоқ нейлон кўйлагига, қошикдек
хушбичим туфлисига, шаҳарча қирқилган чиройли сочи ва тиниқ юзига, бошдан-оёқ ҳамма ёғи
озода эканига кўзи тушди. Шунда у ўзининг ҳозиргина даладан келганини эслади. Куни билан
ўт юлиб бармоқлари
тирналган, ўтнинг яшили эниб қолган қўллари ювилмаган эди...
Ойшахонга оёғидаги кирза этиги энди оғирлик қилгандай бўлди. У Сатторга йўлай олмай, уч-
тўрт қадам берида тўхтади, қўлини орқасига қилиб, уялиб-тортиниб сўрашди:
— Эсон-омон келдингизми, Сатторжон ака! Уч ойдан бери йўлингизга қараймиз!
Ишларингиз яхшими? Мухтор сизни жуда соғинди... Хат ҳам ёзмайсиз...
— Иш кўп. Қалай, дурустмисизлар?
— Шукур, тўрт кўз тугал. Мухтор, чоп даданг келди! Юз-кўзи Сатторга жуда ўхшаб
кетадиган тўрт яшар болача ариқ бўйида оқизоқ ўйнаб юрар эди. У ҳам ойи-сига ўхшаб аввал
югуриб келди-ю, кейин дадасига яқинлашолмай Ойшахоннинг пинжига тиқилди.
— Даданг билан кўриш, ахир! — деди бувиси кулиб. Мухтор ойисининг панасига ўтиб,
унинг кўлтиғи тагидан дадасига мўралаб қарар эди.
— Бор, дадангни ачом қил! — деди Ойшахон унинг устига энгашиб.
Аммо ойиси қилолмаган ишни Мухтор уддалай олмади. У кўпдан бери дадасини кўрмай
ундан жуда уяладиган бўлиб қолган. Бундан ташқари, Саттор
билан Ойшахоннинг орасида
қандайдир совуқлик борлигини бола ҳам сезади. Бу совуқлик кўпроқ дадасидан чиқаётгандай
бўлади, шунинг учун Мухтор Саттордан бегонасирайди.
Охири Саттор ўзи она-болага ёндашди, Мухторнинг бошини силаб,
елкасига секин уриб-
уриб қўйди. Шунда унинг очиқ билаги Ойшахоннинг қўлига тегиб кетди. Шу биргина тегиш
Ойшахонга эрининг қучиб эркалашидай ёқимли туюлди. Саттор
эса Ойшахондан тер хиди
келаётганини сезди. Хотинининг бўйнида тер билан бирга қотган кир чизиқлари кўзига жуда
хунук кўринди.
— Ойшахон шу топда даладан келувди! — деди Хосият хола келинини окламоқчи
бўлгандай.
У келини билан ўғлининг ҳовли юзида ўзларини вазмин тутиб сўрашганларини, ачомлашиб
кўришмаганларини одобдан деб билади, жуда маъқул кўради. Бироқ
Саттор билан
Ойшахоннинг орасидаги фарқ борган сари улканлашиб кетаётгани уни хавотирлантиради. У
Сатторнинг кўз қарашидаги нохуш маънони пайқаб:
— Келинимдан айланай, колхознинг ишини ҳам ўринлатади, уй ишини ҳам, — деди. —
Эртаю кеч тинмайди. Ойшахоннинг ҳаммадан раҳмат оляпти, болам! Мана 6у ҳовлидаги
гулларга, райҳонларга қара. Ким келса келинимнинг гулчилигини мақтаб кетади.
Айвондан берида, ариқ бўйидага сўри атрофида ҳафсала билан ўстирилган
турли-туман
гуллар, садарайҳонлар чиндан ҳам кишининг кўзини қувонтирар эди.
— Сатторжон ака, бултур мана бу оқ атиргул сизга жуда ёкқан эди-я, эсингиздами? Бу йил
қаламча қилиб кўпайтириб, пайванд қилган эдим, ҳаммаси бинойидай олди.
— Яхши, — деди Сатгор овозига кувноқ оҳанг беришга тиришиб. Лекин унинг юзи ва
кўзларидаги маъюсликни Ойшахон кўриб қолди.
— Йўлда чарчагандирсиз, ичкари салқин, кириб дам олинг...
Ойшахон унинг жажжи чамадончасини ердан олиб, шифер билан ёпилган ўз уйларига томон
юрди. Аммо Саттор ҳозир уйга у билан ёлғиз киришни истамас эди. Ариқ бўйида, саданинг
соясида турган сўрини кўрсатиб: