Мамлакатимизда иқтисодий соҳада ислоҳотларни чуқурлаштириш ва эркинлаштириш борасида макроиқтисодий ва молиявий барқарорликка эришиш асосий вазифалардан бири ҳисобланади



Download 2,55 Mb.
bet18/71
Sana17.12.2022
Hajmi2,55 Mb.
#889947
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   71
Bog'liq
4. Маъруза манти

19-жадвал
АВС” акционерлик жамиятида мехнат унумдорлиги кқрсаткичларининг даражаси ва динамикаси таҳлили



Кўрсаткичлар

ўтган йили

хисобот йили

Фарки (+,-)

Бизнес режа буйича

хаки-катда

қтган йилдан

Бизнес режадан

1

2

3

4

5

6

1. Махсулот хажми (иш, хизмат)солиштирма улгуржи бахода, минг сум



2113430



2198763



2553967



+440537



+355204

2. Саноат ишлаб чиқариш ходимларини руйхат буйича сони, киши

838

820

814

-24

-6

3. шу жумладан, ишчилар сони, киши

617

605

599

-18

-6

4. Бир ишчини йил давомида ишлаган киши-кунлари, киши-кун

263

265

256

-7

-9

5. Бир ишчини йил давомида ишлаган киши-соатлари, киши-соат

2087,15

2074,71

2008,01

-79,14

-66,7



6. Ўртача иш куни давомийлиги, соат

7,85

7,83

7,84

-0,01

+0,01

7. Ишчилар сонини саноат ишлаб чиқариш ходимлари таркибида тутган салмоғи, %

73,63

73,78

73,59

-0,04

-0,19



8. Бир ходимга тўғри келадиган ўртача йиллик махсулот, минг сумда (1\2)

2522,0

2681,4

3137,6



+615,6

+456,2



9. Бир ишчига тўғри келадиган ўртача йиллик махсулот, минг сумда (1\3)

3425,3



3634,3

4263,7



+838,4

+629,4

10. Ишчининг бир кунлик иш унуми, сум (1\4)

8035,855

8297,219

9976,433

+1940,578

+1679,214

11. Ишчининг бир соатлик иш унуми, сум (1\5)

1012,591

1059,793

1271,889

+259,298

+212,096



Ушбу жадвал маълумотлар асосида «АВС” акционерлик жамиятидаги мехнат унумдорлигига ва унинг динамик ўзгаришларига бахо беришимиз мумкин бўлади. Маълумотлардан кўриниб турибдики, корхонада барча турдаги мехнат унумдорлик кўрсаткичлари ўтган йили ва бизнес режага нисбатан ўсган. Мехнат унумдорлигининг ўсишига асосан махсулот ишлаб чикариш хажмининг усиши ва аксинча, ишчи ваходимларнинг камайганлиги сабаб булган. Унумдорликнинг ўсишини ижобий бахолаш лозим.
Бозор иктисодиғти шароитида корхоналар махсулот ишлаб чикариш хажмларини кўпайтиришга ва уни бозорга таклиф килиш оркали кўпрок фойда олишга интилади.
Бундай шароитда махсулот хажмини корхонани кенгайтириш ғки ходимлар сонини кўпайтириш билан бир каторда, бевосита ишлаб чикариш жараёнида катнашувчи ишчиларнинг мехнат унумдорлигини кўтариш оркали амалга оширгани корхона учун кўпрок самарали хисобланади. Шу туфайли хам хар бир хўжалик юритувчи субъект уз ишчиларининг мехнат унумдорлигини ошириш чораларини кўришга харакат килади хамда унумдорликка таъсир этувчи омилларни ўрганиб боради. Одатда бир ишчига туғри келадиган ўртача йиллик махсулот хажми куйидаги омилларга боғлик.

  1. Бир ишчининг йил давомида ишлаган ўртача киши кунлари=(жами киши кунлари/ишчилар сони)

  2. Иш куни давомийлиги, соат = (жами ишланган киши соат/жами ишланган киши кунлари)

  1. Ишчининг бир соатлик иш унуми = (махсулот хажми / жами ишланган киши -соат)

Таҳлил этишда бир ишчига туғри келадиган ўртача йиллик махсулот хажмининг режасига, ўтган йилга нисбатан ўзгариш сабаблари ва унга таъсир этувчи омиллар куйидагича аникланади.


Бир ишчига туғри Бир ишчининг Иш куни Ишчининг 1 соатлик
келадиган уртача = ишлаган киши * давомийлиги * иш унуми
йиллик махсулот кунлари


Бозор иктисодиғти шароитида ишчининг иш вактидан фойдаланиши ва бир соатлик мехнат унумдорлиги узгаришини махсулот ишлаб чикариш хажмига таъсирини куйидаги жадвал маълумотлари асосида Таҳлил килиб чикишимиз мумкин.
20-жадвал


АВС” акционерлик жамиятида иш вақтидан фойдаланишни ва ўртача 1 соатлик иш унумдорлигини ишчининг йиллик махсулот хажмига таъсирини таҳлили





Кўрсаткичлар



Ўтган йили

Хисобот йили

Фарқи (+,-)

Бизнес режада

Хақиқатда

Ўтган йилдан

Бизнес режадан

1

2

3

4

5

6

Махсулот хажми солиштирма улгуржи бахода, минг сум



2113430



2198763



2553967



+440537



+355204

Ишчиларнинг жами ишлаган киши-кунлари, минг киши-куни

162,27

160,2

153,5

-8,77

-6,7

Ишчиларнинг жами ишлаган киши-соатлари, минг киши-соат

1287,8

1255,2

1202,8

-85,0

-52,4

Ишчиларни руйхат буйича уртача сони, киши

617

605

599

-18

-6

Хисоб-китоблар:
















Бир ишчига туғри келадиган ўртача йиллик махсулот, минг сум гр1/4

3425,3



3634,3

4263,7



+838,4

+629,4

Бир ишчини йил давомида ишлаган киши-кунлари, киши-куни гр2/4

263

265

256

-7

-9

Ўртача иш куни давомийлиги, соат гр3/гр2

7,85

7,83

7,84

-0,01

+0,01

Ишчини 1 соатлик иш унуми, (сум) гр1/гр3

1641,117

1751,723

2123,351

+482,234

+371,628

Бир ишчини ўртача йиллик махсулот хажмини режадан фаркига таъсири:

х

х

х

х

+629,4

а) йукотилган иш кунлари хисобига

х

х

х

х

-123,4

б) иш куни давомийлигини ўзайиши хисобига

х

х

х

х

+4,5

в) 1 соатлик иш унумини ортиши хисобига

х

х

х

х

+745,9





А) –9 * 7,83 * 1751,723 Б) +0,01 * 256 * 1751,723
В) +371,628 * 7,84 * 256


Жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, биз Таҳлил килаётган “АВС” акционерлик жамиятида ўрганилаётган даврда бир ишчининг ўртача йиллик мехнат унумдорлиги 629,4 минг сўмга кўтарилган. Ишчиларнинг мехнат унумдорлигини ошишида асосан ишлаб чикарилган махсулот хажмининг ўсиши хамда аксинча, ишчилар сонининг ва бир ишчининг йил давомида ишлаган киши кунларининг камайганлиги ижобий таъсирини курсатган. Бундан ташкари жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, корхонада ишчининг мехнат унумдорлигини ошишига асосан учта омил, яъни, иш кунларининг йукотилиши хисобига 123,4 минг сўмга салбий таъсир кўрсатган бўлса, иш куни давомийлигининг бизнес режадагига нисбатан 0,01 соатга ўзайганлиги мехнат унумини 4,5 минг сумга, ишчиларнинг бир соатлик иш унумини 371,628 сўмга ортганлиги хам мехнат унумини 745,9 минг сўмга оширган. хар уччала омилнинг таъсирига кўра бир ишчининг ўртача йиллик мехнат унумдорлиги бизнес режадагига нисбатан 629,4 минг сўмга ортишига олиб келди. Бундай натижаларни акционерлик жамияти учун ижобий деб бахоламок лозим.


Таянч сўзлар:
Мехнат унумдорлиги, иш куни давомийлиги, иш унуми, унумдорлик даражаси, меҳнат унумдорлик кўрсатгичлари, қиймат ўлчови, натура ўлчови, меҳнат ўлчови


Такрорлаш учун саволлар:

  1. Мехнат унумдорлик даражаси деганда нимани тушунасиз?

  2. Мехнат унумдорлиги қзгаришини ва динамикасини Таҳлили қилинг.

  3. Ишчининг мехнат унумдорлигигша таъсир этувчи омилларнинг аниқланг.

  4. Мехнат унумдорлигига таъсир қиладиган омилларни кўрсатинг.



Фойдалинилаган адабиётлар:
1. Вахобов А.В., Ибрагимов А.Т. «Молиявий ва бошқарув таҳлили» Дарстлик. Т.: “Шарқ” 2005й.
2. Пардаев М.Қ. “Молиявий таҳлил”
3.Ергашев Е. “Иқтисодий ва молиявий таҳлил” Т.; “Молия” 2000й.
4.Абдуллаев А. Ва бошқалар “Иқтисодий таҳлил” 100 савол ва жавоб
Т.; “Мехнат” 2001й.


Интернет маълумотлари
http:// www. accounting. rut gars. edu
http:// www. accounting web. com/
http:// www. buhgalteria. com. ua
http:// www. 1c. ru
http:// www. gaap. Ru


Download 2,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   71




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish