Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

Sirtlonlar (Hyaenidae) oilasi vakillari Janubiy Osiyo va Afrikada tarqalgan. Sirtlonlarning oyoqlari kuchsiz, jag’lari o`ta baquvvat va tishlari yirik bo`lib, qattiq suyaklarni ham g’ajib chaynash xususiyatiga ega. Tashqi ko`rinishidan bo`rilarga o`xshab ketadi. Tanasining uzunligi 55 sm dan 165 sm gacha, dumining uzunligi 20-33 sm, oldingi oyoqlari orqa oyoqlariga nisbatan uzun bo`ladi. Sirtlonlar barmoqlarida yuradi, barmoqlari, asosan 4 tadan bo`ladi. Sirtlonlarning 4 ta turi bor. MDHning janubida, jumladan, O`zbekistonda yo`l-yo`l sirtlon (Hyaena hyaena) uchraydi. Ular, ko`pincha cho`l va chalacho`l hududlarida tarqalgan, tunda faol bo`ladi. Bir yilda bir marta 2-4 tadan bola tug’adi. Asosan o`limtiklar bilan oziqlanadi, ba`zan yirik tuyoqli hayvonlarga ham hujum qiladi.
Mushuklar (Felidae) oilasi vakillarining tumshug’i to`mtoq bo`lib, eng ixtisoslashgan yirtqichlardan hisoblanadi. Mushuklar oilasining 36 ta turi bor, MDHda, shu jumladan, O`zbekistonda 10 ta turi uchraydi.
Tish formulasi
Mushuklar oilasi vakillarining vazni 1,5 kg dan 275 kg gacha boradi. Ular o`ta go`shtxo`r yirtqichlar hisoblanadi. Boshi yumaloq, ko`zlari yirik, barmoqlarida yuradi, dumi uzun. Eng yirik vakillariga yo`lbars (Felis tigris), Afrika arsloni (Panthera leo), bizda tog’li o`rmonlarda yashovchi silovsin (Lynx lynx), Janubiy Osiyo cho`llarida tarqalgan gepard (Acinonyx jubatus) kiradi. MDHda yo`lbars Uzoq Sharqning janubida uchraydi. Bu oilaga yana qoplon, ya`ni leopard (Panthera pardus), tog’ qoploni (Uncia uncia), qoraquloq (Lynx caracal), to`qay mushugi (Felis chaus), cho`l mushugi (F.libyca), qum mushugi (F.margarita), manul (F.manul), Yevropa yovvoyi mushugi (F.silvestris), Uzoq Sharq o`rmon mushugi (F.euptilura) ham kiradi. O`zbekistonda manul, qum mushugi, yovvoyi mushuk cho`l va dashtlarda, qoplon va silovsin tog’li mintaqalarda uchraydi, gepard esa faqat Ustyurtda yashagan. To`qay mushugi Amudaryo, Sirdaryo, Zarafshon va Chirchiq daryolari bo`ylaridagi to`qaylarda uchraydi. Misrda tarqalgan malla mushuk uy mushugining ajdodi hisoblanadi. Mushuklar oilasining vakillari Avstraliyadan tashqari hamma qit`alarda tarqalgan. Ularning eshitish va ko`rish organlari yaxshi rivojlangan.