Laboratoriya jumıs №1

2.4.2.Transduktsiya — genetik materialdın` bir bakteriya kletkasınan ekinshisine faglar ja`rdeminde o`tkiziliwi. Mw`tadil faglar ha`m olardın` mutantları donor bakteriyadan retsipient kletkag`a genetik materialdi o`tkiziw qa`siyetine iye.
Transduktsiya qa`disesin N.Tsinder ha`m J.Lederberglar 1951 jılı ashqan. Transduktsiya E.coli, ishburıw bakteriyasında, sal`monella, xolera vibrionında, stafilokokklarda ha`m basqa bir qansha bakteriyalarda anıqlang`an.
U`sh tu`rli transduktsiya parıqlanadı: arnawlı emes yamasa ulıwma, arnawlı ha`m abortiv.
Arnawlı emes transduktsiya. Faglardın` ko`beyiwi protsessinde (reproduktsiyasida) taza faglar jıynalıp atırg`anda olardın` basshasına fag DNKsı menen birge, donor — bakteriya DNKsının` bo`lekshesi ha`m kirip qalıwı mu`mkin, bunda fag o`zinin` genomının` bir bo`legin joyıtadı, natijede nuqsanlı fagga aylanadı. Bunday nuqsanli transduktsiyanı a`melge asırıwshı faglar 0,3% in quraydı. Arnawlı emes transduktsiyada donor kletkadan retsipient
kletkag`a ha`r tu`rli genler, ma`selen, aminokislotalar sintezin, antibiotiklerge shıdamlılıg`ın, ayırım uglevodlardı parshalaytug`ın fermentlerdi kontrol` etiwshi genler o`tiwi mu`mkin. Arnawlı emes transduktsiya kem payda boladı, yag`ni bir fag bo`lekshesine 10-4–10-7 da`rejede tuwrı keledi.
Fagtın` genomı bakteriya xromosomasının` 1/100 in quraydı, sonın` ushın transduktsiya protsessinde xromosomanın` kishkene bir bo`lekshesine o`tedi.
O`tkizilgen donor bakteriyanın` DNK bo`lekshesi, retsipient bakteriya DNKsının` gomologik bo`limine rekombinatsiya natijesinde birigedi.
Arnawlı emes transduktsiyada, transduktsiyanı a`melge asırıwshı faglar tekg`ana genetik materialdi bir bakteriyadan ekinshisine o`tkiziw wazıypasın orınlaydı, fag DNKsi transduktantlar payda bolıwında qatnaspaydı.
Sonday etip, mw`tadil fag arnawlı transduktsiyanı a`melge asıradı ha`m o`zine biriktirgan halda bir yamasa bir neshe donor bakteriya genlerin retsipient kletkag`a o`tkizedi.
Abortiv transduktsiyada faglar arqalı o`tkizilgen donor bakteriyalardın` DNK bo`lekshesi retsipient kletkanın` xromosoması menen birikpeydi, tsitoplazmada jeke jaylasıp,iskerligin ko`rsetedi.
Abortiv transduktsiyan ayırım arnawlı emes transduktsiyanı a`melge asıratug`ın faglar payda qıladı.