Kirish (Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati)

Tadqiqotning Respublika fan va texnologiyalari rivojlanishning ustuvor yo‘nalishlariga mosligi. Mazkur tadqiqot ishi Respublika fan va texnologiyalarni rivojlantirishning Ι. «Demokratik va huquqiy jamiyatni ma’naviy ahloqiy va madaniy rivojlantirish, innovatsion iqtisodiyotni rivojlantirish» ustuvor yo‘nalishi doirasida bajarilgan.
Muammoning o‘rganilganlik darajasi. Muammoga doir tadqiqot ishlarini o‘rganib, ularni ilmiy jihatdan tahlil etish asosida ma’lum bo‘ldiki, imkoniyati cheklangan shaxslarning ijtimoiy moslashuv muammolariga doir birmuncha tadqiqotlar olib borilgan, ammo bu ishlar chet el mamlakatlarida yaratilganligi uchun ularda bizning mahalliy shart-sharoitlar hisobga olinmagan.
Eshitishida nuqsoni bo‘lgan shaxslarning ijtimoiy moslashuv masalalariga bag‘ishlangan ilmiy tadqiqot ishlarida maxsus (korreksion) maktab-internatlarda tashkil etilgan ta’lim jarayonini modernizatsiya qilishga doir yondashuvlar o‘z ifodasini topgan.
Respublikamizda eshitishida nuqsoni bo‘lgan bolalarga ta’lim-tarbiya berish, ularning nuqsonlarini korreksiyalash, mahalliy xususiyatlarni xisobga olgan holda eshitish qobiliyatini rivojlantirishning ilmiy-nazariy, metodik asoslari N.Bekmuradov, X.Gaynutdinov, U.Fayzieva, N.Dadaxo‘jaeva, F.Alimxo‘jaeva, F.Qodirova, D.Nazarova, R.Rustamova, D.YAkubjanovalarning ilmiy ishlarida tadqiq qilingan.
Eshitishida nuqsoni bo‘lgan shaxslarning ijtimoiy moslashuv masalalari hamdo‘stlik mamlakatlarida A.P.Gozova, A.G.Zikeev, S.A.Zыkov, O.G.Gonsa, N.I.Bukun, I.V.Sukerman, V.Z.Bazoev, E.G.Rechitskaya, T.G.Bogdanova, O.M.Rojko, B.C.Sobkin, L.S.Izmaylova, N.O.YAroshevich, E.V.Mironova, N.G.Morozova, V.S.Kukushin, O.I.Kukushkina, L.A.Golovchits, I.V.Koroleva, B.D.Korsunskayalar hamda xorijiy tadqiqotlar tajribasida S.Watson, S.Henggeler, J.Whelan, R.Ivers, A.Abrams, J.Pray, E.Christian, T.Crowe, F.Martin, P.Stark, L.Hickson, P.Luft kabi olimlarning ilmiy izlanishlarida o‘z ifodasini topgan.
Imkoniyati cheklangan shaxslarning ijtimoiy moslashuviga doir masalalar maxsus pedagogika va psixologiya fanida mazkur doirada tadqiq etilgan bo‘lsa-da, ushbu muammo O‘zbekistonda eshitishida nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari bitiruvchilarining ijtimoiy moslashuv muammolari maxsus predmet sifatida o‘rganilmaganligi mazkur mavzuni tanlashga asos bo‘ldi.