“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

Малака ошириш жараё-
нида инновацион фаол-
ликни ривожлантириш:
Малака оширишда моти-
вацион ва рефлексия 
си нер гияси: зарурий мо
­
тивларни фаоллаштириш; 
рефлексив ўз-ўзини йўнал
­
тириш бўйича фасилита
­
ция; педагогик фаолиятни 
тарғибот қилишда фаол
­
ликни кучайтириш
Акмеологик-қадриятли 
мезонлар
касбий-педагогик фаолия ти-
даги энг юқори даража га эри
­
шишга йўналтирил ганлик; 
умуминсоний қад риятларга 
юксак эътибор; қадриятларга 
асос ланган ҳуқуқ ва бурч
­
нинг тизимдаги синергетик 
жа раёнда акс эттирилиши, 
ўз-ўзини англаш жараёни
­
даги акмеологик қарашлар 
таъсирини фаоллаштириш
Рефлексив мезонлар
(рефлексив-мотивацион)- 
шахсий қарашларнинг фа-
оллиги; таълим жараёнини 
ривожлантириш механиз-
ми манбаи сифати да “ре-
лексия+кўргазмалили” 
тамойили сифатида намоён 
бўлади; эмпатия, қабул қи
­
лиш, креативлик ва рефлек
­
сияга қобилият

---

16
Kasb-hunar ta’limi №4, 2019
ПЕДАГОГИКА
оллигини оширувчи турли таълимий фаоли
­
ятга фаол киришувини таъминлайди. Ушбу 
механизмга борлиқни қабул қилиш, тизим
­
ли ва эгилувчан тафаккур, долзарб ижодий 
фаолликнинг интеллектуал рефлексияга 
таъсири, таълимнинг шахсга йўналтирил
­
ганлиги ва таълимни инновацион вариатив 
янгилаш, уни мунтазам ошириб бориш каби 
тушунчаларни ўз ичига олади.
Рефлексив механизм
малака ошириш 
жараёнида таълим жараёнининг сифатини 
оширишни таъминлайдиган шахсга ёнда
­
шувли фаолият мазмуни билан аниқлана
­
ди; тингловчиларнинг эҳтиёжларига мос 
равишда ўқув дастурларининг қулайлиги 
ва вариативлигини таъминлайди; шахс ри
­
вожланишининг ўз-ўзини англаш ва фа
­
оллаштириш, малака ошириш тизимидаги 
анъанавий ва ноанъанавий, махсус принцип-
ларга асосланганлиги; педагог шахсининг 
эркин ривожланиши учун дидактик ва пе
­
дагогик-психологик ва ижтимоий-маданий 
шароитларини моделлаштириш. Ушбу қо
­
нуниятлар орқали шахсий ва касбий потен
­
циални ривожлантиришга амалий ёрдам бе
­
ради [4].
Педагогларнинг касбий компетентлили
­
гини ривожлантириш йўналишидаги ҳамда 
бошқарув функцияларининг мақсади, ва
­
зифаси ва мазмун моҳиятидан келиб чиқиб 
айтиш мумкинки, олий таълим муассасаси 
унда фаолият кўрсатаётган педагог кадрлар
­
нинг касбий компетентлилигини ривожлан
­
тиришда:
• 
педагог ходимларнинг тушунчалари, 
би лим, кўникма ва малакалари, қобили
­
яти, касбий маҳорати, касбий аҳамиятга 
эга бўлган шахсий сифатлари ва умум-
инсоний хислатлари, эришган ютуқла
­
ри, ўз ўзини ривожлантиришга мойил
­
лиги, имкониятлари ва интилиш лари 
тўғрисида ахборотлар тўплаш, қайта 
ишлаш ва баҳолаш;
• 
педагог ходимлар ва талабалар ўртаси
­
даги ўзаро жараённинг ҳолатини ўрга
­
ниш;
• 
педагогларнинг билими, кўникма ва ма
­
лакаларини ривожлантириш учун қулай 
бўлган ишчи муҳитни яратиш.
Хулоса.
Олий таълим муассасалари 
раҳбар ва педагог кадрлари касбий ком
­
петентлигини ривожлантиришнинг наза
­
рий-методологик асосларини таҳлил қилиш 
шуни кўрсатдики, бугунги таълим тизими
­
даги халқаролашув ва глобаллашув тенден
­
циялари касбий таълим сифатини замона
­
вий ёндашувлар асосида такомиллаштириш 
зарурлигини кўрсатди. Касбий компетент
­
ликни ривожлантириш ўз навбатида, маз
­
кур жараён самарадорлигини кафолатловчи 
андрагогик, акмеологик ва метакогнитив 
омилларни тизимлаштириш ҳамда касбий 
ривожланишнинг акмеологик мезонлари 
(касбий мотивация, шахсий-касбий сифат
­
лар, ўзини ўзи бошқариш, рефлексивлик, 
креативлик)ни касбий ривожланиш тизими 
ва касбий фаолият муҳити билан ўзаро таъ
­
сирлашувини таъминлаш асосида такомил
­
лаштиришни тақазо этади.