Жуўмақлаўшы бақлаў жумысының сораўлары Теорияны тестлеў ҳәм теорияны қурыўдың өзгешеликлери

41. Илимий изертлеўлердиң этаплары
Т.с. мақсет, ўазыйпалар, теория, методика, объект, информация, анализ жуўмақ.
Максет уазыйпа, теория, методика,обьекит, информация, анализ, жуумак. Хар бир адам илимий иззертлеу жумысын жазган уакытта озинин алдына максет кояады хам алдына койган уазыйпаларды шешиуге тийкарланады. Илимий иззертлеулердидин баскышы:
1)Иззертлеудин максетихам уазыйпаларын аныклау.
2)Теорияны хам методиканы уйрениу.
3)Иззертлеу обекитинин бирлигин хам олардын белгилерин болип керсетиу.
4)Информацияни алыу хам олардын, жеткилиликлигин, толыклыгын.бирдейлигин аныклау.
5)Берилген маглуматларды кайта ислеу хам, анализлеу,белгили методларды колланган халда статистикалык хам матимтикалык, методларды коллау6)Анализдин натийжелеринен жуумак алыу, классификциялау.
а) Маселенин койылыуы. б) Маселенин шешилиуи. в) Шешимнин дурыслыгын, шыныгып тексериу. г)Жана маселенин койылыуы.


42. Илимий дөретиўшилик методологиясы пәниниң илимлер системасында тутқан орны
Т.с. дөретиўшилик, методология, теория, илим.
Доретиушилик дегенимиз сапа жагынан жана хам бахалы оригиналлыгы хам социал тарийхый тарепинен аныклыгы менен озине болган нарсе жаратыу укыплыгы. Доретиушилик тек гана инсанга тан касийет болып табылады. Себеби, дөретиўшилик искерлик субьекти болган доретиушилик халынан келеди. Методология грекше хәрекеттин структурасы, логикалық дүзилиси метод ҳәм қураллар хаккында талиймат. Пән методологиясы илимий билиў харекетин пайда етиу принцплери форма хам усыллар хаккындагы талиймат. Методология билиудин усылы хаккында талиймат кандайда бир панде колланылатугын усыллар жыйындысы. Илим адамнын табийий социаллык ишки дуньясын тусиниклерде, нызамларда, теорияларда саулеленетугын жамийетлик сананын бир формасы тусиниледи.


43. Методларды баҳалаўдың улыўма критерийлери
Т.с. эффективлилик, экономлық, әпиўайылылық, қәўипсизлик, илимийлилик.
Изертлеудеги илимий методтынтийкарындагы бес шамалау
1.Тартип 2.Сырткы реаллык 3.Аныклык, шынлык 4. Унемлилик (экономия)
5. Улыумалык. айырым жагдайларда изертлеудин анология методы эффектив натийжесин береди. Теориялык хам теориялык эмперикалык изертлеулерде анализ хам синтез усыллары улкен өзгеше әҳмийетке ийе. Анализ илимий изертлеу усылы болып, онын жардеминде курамалы кубылыслар, әпиуайы состав бөлеклерге болинеди. Синтез анализге карсы усыл болып, бири-бири менен байланыслы болган элементлерди путинликте изертлеуди анлатады. Бул берилген еки метод диалектикалык байланыста уйрениледи. Илимий синтез, тусиниклерди, нызамларды, теорияларды улыумаластырыуга мумкиншилик береди. Илимий изертлеу эффектив метод сыпатында универсал методлардын бири моделлестириу кеннен колланылады. Изертлеу обьектине, шешилиуди талап ететугын максет хам уазыйпаларга карай моделлердин хар кыйлы тури макетлик, физикалык, математикалык, функционаллык моделлер колланылады. Буннан баска жане бир логикалык методларга тийисли индукция, дедукция, анология методларын белип корсетиуге болады.