Йўлдошев н.Қ., Болтабаев м. Р., Тошходжаев м. М

Ижтимоий хизматлар пакетининг мазмуни 
 
Мақсадлар 
Хизмат ва имтиёз 
Одамларнинг меҳнат 
қобилиятини қўллаб- 
қувватлаш 
Ходимларни 
меҳнат 
қобилиятини 
вақтинча 
йўқотишдан суғурталаш.
Тиббий профилактика тадбирларини ташкил этиш 
ва уларнинг ҳақини тўлаш. 
Даволаш муассасаларига бириктириш ва қўшимча 
тиббий суғурталаш. 
Тиббиёт ҳаражатларини тўлаш (жойлаштириш, 

---

129 
дори-дармон ва ҳ.к.лар) 
Таътил даврида даволаниш ва соғлиқни тиклаш учун 
қўшимча 
ҳақ 
бериш, 
санаторий-курорт 
муассасаларига чегирма билан йўлланма олиб 
бериш. 
Ходимларнинг овқатланишига
қўшимча ҳақ бериш ёки овқатланишни ташкил 
этиш. 
Спорт билан шуғулланишни ташкил этиш, спортзал 
ҳақини тўлаш. Қулай иш тартибини белгилаш. 
Ходимларнинг 
маиший хизматга ва 
бошқа 
хизматларга 
қиладиган 
ҳаражатларини 
қисқартириш 
Товарларни улгуржи нархларда офисга келтириш. 
Кийим-кечак ва пойабзал сотиб олиш учун қўшимча 
ҳақ бериш ёки фирма кийим боши билан 
таъминлаш. 
Ташкилот ҳисобидан чой ёки кофе билан 
таъминлаш. 
Ишга келиш ва уйга қайтиш учун транспорт 
ҳаражатлари учун компенсация бериш. 
Уяли телефон билан таъминлаш. 
Ишлаб 
чиқаришга 
алоқаси 
бўлса-бўлмаса, 
интернетдан бемалол фойдаланиш. 
Уй-жой, автомобиль ва ҳ.к. ларни сотиб олиш учун 
фоизсиз ссуда бериш. 

---

130 
Турар жойни ижарага олиш ва коммунал тўловлар 
учун қўшимча ҳақ бериш. 
Хизмат автомобилини бериб қўйиш. 
Болалар 
ҳақида 
ғамхўрлик 
Ходимларга болалар оромгоҳлари учун йўлланма 
олиб бериш. 
Ота-оналарнинг болалари билан имтиёзли нархларда 
дам олишларини уюштириш. 
Якка ўзи болаларини тарбиялаётганларга ҳақ 
тўланадиган қўшимча кун ажратиш 
Ўқиш ҳаражатларини 
камайтириш 
Ходимларни корхона ҳисобидан ўқитиш. 
Ўқув адабиётларини олиб бериш. 
Ўқув мақсадларида ташкилотнинг асбоб-ускуналари 
(компьютер, 
принтер 
ва 
шу 
кабилар)дан 
фойдаланиш имкониятини яратиб бериш. 
Шуни айтиш керакки, иш ҳақи даражаси юқори бўлса, у ходимнинг 
барча эҳтиёжларини қондириш учун етарли бўлса, номоддий қизиқтириш 
воситалари самара беради. Ана шундай даражага эришилган тақдирда 
иқтисодий стимуллаш воситаларини бошқа воситалар билан алмаштириш 
керак бўлади. 
Ходимларни 
номоддий 
қизиқтириш 
йўналишлари: 
маънавий 
қизиқтириш, ташкилий қизиқтириш ва бўш вақт билан қизиқтиришдан 
иборат. 

---

131 
Меҳнатни маънавий стимуллаш – ходимларнинг ижтимоий тан 
олиниши ва обрўсини оширишни ифодаловчи буюмлар ва ҳодисалар асосида 
уларнинг феъл-атворини тартибга солишдир. Феъл-атворни тартибга солиш 
ходимларнинг натижалари, ютуқлари ва хизматлари тўғрисидаги ахборотни 
эшиттириш ва оммалаштиришга асосланади. 
Ходимларни маънавий қизиқтириш усуллари 6.2. жадвалда кўрсатилган. 
Ташкилий (меҳнат орқали) мотивлаш, ходимнинг феъл-атворини 
тартибга солиш меҳнатдан қаноатланиш туйғусини ўзгартиришга асосланган. 
Бунда меҳнатдан қаноатланишнинг барча омиллари комплекс тарзда кўриб 
чиқилиши лозим, чунки шу омиллардан биронтаси тадқиқот таркибидан 
тушириб қолдирилса, таҳлил натижалари бузилишига олиб боради. 
Айни вақтда ташкилий муҳитнинг барча омиллари - ходимнинг моддий 
қониқиши, аҳвол-руҳиятининг яхшилиги ва меҳнат шароитларидан 
мамнунлиги мотивация таъсирини ҳисобга олувчи энг муҳим, умумлашма 
натижа ҳисобланади. 
6.2-жадвал.