Ijtimoiy siyosat

Glossariy 
O„zbekcha 
Ruscha 
Inglizcha 
Izoh 
Ixtiyoriy 
ijtimoiy 
ta‘minot 
Социальное 
обеспечение по 
желанию 
Social 
welfare 
by 
will 
davlat sektori va bozor 
sub‘ektlarining 
ijtimoiy 
farovonlikni ta‘minlashdagi 
qamrov 
doirasining 
kengligidan dalolat beradi 
Notijorat 
tashkilotlar 
Некоммерческие 
организации 
Non-
commercial 
organizations
Fuqarolar 
va 
yuridik 
shaxslar 
tomonidan 
iqtisodiy, ijtimoiy, homiylik, 
madaniy, ta‘lim, ilmiy va 
boshqa vazifalarni hal etish 
uchun tashkil etilib, milliy 
hisob 
tizimida 
milliy 
iqtisodiyotning 
alohida 
sektori sifatida qayd etiladi. 
Notijorat tashkilotlari davlat 
boshqaruvi 
sektori, 
nomoliyaviy va moliyaviy 
muassasalar 
hamda 
uy 
xo‗jaliklari 
bilan 
o‗zaro 
hamkorlikda 
faoliyat 
yuritadi. 
Uyda ijtimoiy 
yordam 
Социальная 
помощь на дом 
Home social 
help 
yaqin qarindoshlar, do‗st-
birodarlarning uyda pullik 
ijtimoiy xizmatlar ko‗rsatish, 
ya‘ni 
tibbiy 
xizmatlar 
ko‗rsatish, 
jumladan 
e‘tiborga muhtoj kishilarni 
uyda parvarishlash va ularga 
g‗amxo‗rlik 
qilishni 
anglatadi 
Mahalliy 
o‗z-
o‗zini 
boshqarish 
Муниципальное 
самоуправление 
Municipal 
self-
governing 
ijtimoiy ta‘minot xizmatlari 
mahalliy hokimiyat organlari 
tomonidan amalga oshiriladi 
Shaxsiy 
yoki 
fiziologik 
parvarish 
Индивидуальный 
или 
физиологический 
уход 
Physiological 
and 
individual 
care 
o‗zgalar tomonidan qarovga 
muhtoj 
kishiga 
harakatlanishi, ovqatlanishi, 
dori-darmonlarni 
iste‘mol 
158
Social policy. P. 249-250 

---

188 
qilishi, hojatini chiqarishi, 
cho‗milishi, 
yotib-turishi 
holatlarida 
ko‗maklashish 
tushuniladi. 
Amaliy yordam 
ko‗rsatish 
Оказание 
практической
помощи
Practical 
help serving
ovqat tayyorlash, bozordan 
iste‘mol tovarlari xaridini 
amalga oshirish, uy-joylarni 
yig‗ishtirish 
holatlarida 
xizmat ko‗rsatish tushuniladi 
Ijtimoiy 
jihatdan 
qarovga muhtoj 
kishilarga uyda 
qarab turish 
Присмотр на дом 
над 
людьми 
которые 
нуждающихся в 
социальной 
помощи 
Home caring 
of 
socially 
care 
demanding 
people
turli xavfli vaziyatlarning 
oldini 
olish 
maqsadida 
parvarishni amalga oshirish 
tushuniladi 
―Fiskal 
farovonlik‖ 
Фискальная 
благосостояния 
Fiscal 
welfare 
soliq 
siyosatini 
yuritish 
asosida aholi farovonligini 
ta‘minlash, daromaddan turli 
ijtimoiy 
sug‗urtalar, 
jumladan, majburiy pensiya 
sug‗urtasi badallarini to‗lash 
amaliyoti keng qo‗llaniladi 
Soliq 
Налог
Tax 
jismoniy 
shaxslarning 
daromadlaridan 
davlat 
byudjeti uchun to‗lanadigan 
majburiy to‗lov hisoblanadi 
Foyda solig‗i 
Налог на прибыл Profit tax 
mustaqil o‗zini-o‗zi ish bilan 
band 
qilish 
orqali 
shakllantirilgan 
foyda 
hisobidan to‗lanadigan soliq 
turi hisoblanadi. Amaliyotda 
uning 
to‗lovchilari 
ish 
beruvchilar 
va 
mustaqil 
tarzda band bo‗lgan aholi 
qatlami hisoblanadi. 
Jamg‗ariladigan 
soliq
Накопительный 
налог 
Save up tax 
soliq siyosati orqali band 
aholidan sug‗urta fondiga 
pul 
ajratmalarini 
yig‗ib 
olinuvchi majburiy to‗lov. 
Amaliyotda bunday soliq 
turi pensiya jamg‗armasi 
badallarini 
to‗lashda 
namoyon bo‗ladi. 
Mahalliy soliq 
Локальный налог Municipal 
mahalliy xizmatlar hisobidan 

---

189 
tax 
shakllantiriladigan soliq turi 
hisoblanadi 
va 
mulkdan 
olinadigan soliqni o‗z ichiga 
oladi 
Fuqarolik 
huquqi 
Гражданская 
права 
Citizenship 
rights
shaxsga tegishli bo‗lgan 
huquqni o‗z ichiga oluvchi 
universal 
huquq 
turi 
hisoblanadi. 
Ijtimoiy 
munosabatlar 
Социальный 
отношения
Social 
relations 
Jamiyatni tashkil etuvchi 
ijtimoiy guruhlar o‗rtasidagi 
munosabatlar barqarorligini 
oshirish maqsadida uning 
mazmunini 
―boyitishga‖ 
yo‗naltirilgan 
jamiyatni 
tashkil 
etish 
shakllarini 
o‗zgartirish.
―Etatizm‖ 
ijtimoiy modeli 
Социальная 
модель 
«Этатизм» 
―Etatism‖ 
social model 
Notijorat 
sektor 
ijtimoiy 
siyosat 
chora-tadbirlari 
dasturini amalga oshirishda 
yordam 
beruvchi 
(to‗ldiruvchi) 
vazifasini 
bajaradi. 
 
Nazorat savollari: 
1. Aholi farovonligi nima va uning o‗sishi, omillari va 
ko‗rsatkichlarini tushuntiring. 
2. 
Umumjamiyat 
farovonligi 
davlatining 
xususiyatlarini 
tushuntiring. 
2. Davlat va tijorat tashkilotlari ijtimoiy xizmatlarining rivojlanishi 
ustuvor yo‗nalishlarini sharhlab bering. 
3. Ijtimoiy ta‘minot bilan mehnatni muhofaza qilishning 
bog‗liqligini tushuntiring. 
4. Ixtiyoriy ijtimoiy ta‘minot va notijorat sektorning rivojlanishi 
bosqichlarini ayting. 
5. Uyda ijtimoiy yordam ko‗rsatish mohiyatini tushuntiring. 
6. Ijtimoiy ta‘minotni moliyalashtirishda davlat va bozor mexanizmi 
o‗rtasidagi nisbat qanday bo‗lishi kerak. 
7. Soliq solish va ijtimoiy ta‘minot o‗rtasidagi bog‗liqlikni sharhlab 
bering. 
8. Aholining ijtimoiy ta‘minoti tamoyillari va fuqarolik huquqlarini 
tushuntiring.