Ijtimoiy siyosat

6.5. Uyda ijtimoiy yordam ko„rsatish 
Uyda ijtimoiy yordam ko‗rsatish – bu yaqin qarindoshlar, do‗st-
birodarlarning ko‗magida, uyda pullik ijtimoiy, tibbiy xizmatlar 
ko‗rsatish, ijtimoiy muhtoj kishilarni uyda parvarishlash va ularga 
g‗amxo‗rlik qilishni anglatadi.
140
Uyda parvarishlash bo‗yicha ijtimoiy xizmatlar quidagi turlarni o‗z 
ichiga oladi: 
138
Social policy. P. 224 
139
Social policy. P. 228 
140
Social policy. P. 234-235 

---

179 

maishiy xizmat ko‗rsatish, shu jumladan oziq-ovqat va gigiyena 
mahsulotlarini, dori vositalarini va tibbiy buyumlarni xarid qilish hamda 
uyga yetkazib berish; 

ovqat tayyorlashda, xonalarni yig‗ishtirish va tozalashda, shaxsiy 
gigiyena tadbirlarini amalga oshirishda ko‗maklashishi; 

zarur tibbiy yordam ko‗rsatishda ko‗maklashish, tibbiy 
ko‗rsatmalarga ko‗ra protez-ortopediya buyumlari va reabilitatsiya 
texnik vositalari bilan ta‘minlash. 
Uyda ijtimoiy yordam ko‗rsatishda oila a‘zolari yoki boshqa 
shaxslarning xizmatlaridan foydalanish mumkin bo‗ladi. Uyda ijtimoiy 
yordam ko‗rsatishning quyidagi turlari mavjud: 
- shaxsiy yoki fiziologik parvarish – o‗zgalar tomonidan qarovga 
muhtoj kishiga harakatlanishi, ovqatlanishi, dori-darmonlarni iste‘mol 
qilishi, hojatini chiqarishi, cho‗milishi, yotib-turishi kabi vaziyatlarda 
ko‗maklashish tushuniladi. 
- amaliy yordam ko‗rsatish – ovqat tayyorlash, bozordan iste‘mol 
tovarlari xaridini amalga oshirish, uy-joylarni yig‗ishtirish kabi 
vaziyatlarda xizmat ko‗rsatish tushuniladi. 
- ijtimoiy jihatdan qarovga muhtoj kishilarga uyda qarab turish – 
turli xavfli vaziyatlarning oldini olish maqsadida parvarishni amalga 
oshirish tushuniladi.
141
Uyda ijtimoiy yordam ko‗rsatish amaliyoti tahliliga ko‗ra, ayrim 
turdagi nogiron kishilar, parvarishga muhtoj keksalar o‗zlarini parvarish 
qilayotgan kishilar bilan shartnoma asosida o‗z pul mablag‗laridan 
foydalanish huquqini berayotganligini kuzatish mumkin. Ushbu 
faoliyatdan ko‗zlangan maqsad axborot olish va turli ijtimoiy 
xizmatlardan foydalanishga imkoniyat yaratish hisoblanadi. 
Rivojlangan mamlakatlarda ijtimoiy yordamga muhtoj bo‗lgan 
kishilar 
yashaydigan 
uyda 
parvarishlash 
xizmatlaridan 
keng 
foydalaniladi. Uyda ijtimoiy yordam ko‗rsatish xizmatini yo‗lga qo‗yish 
orqali aholi bandligi darajasi ijobiy tarafga o‗zgaradi. Uyda o‗zgalar 
parvarishiga muhtoj kishilarga xizmat ko‗rsatayotgan shaxslar bevosita 
o‗sha uyda ma‘lum bir vaqt mobaynida (ma‘lum bir soat, kun, xafta yoki 
bir necha oy, yil davomida) istiqomat qilishlari mumkin bo‗ladi. Ijtimoiy 
xizmat ko‗rsatilayotgan shaxsning parvarishga bo‗lgan muhtojligi 
yo‗qotilganligi davridan boshlab ularning xizmatidan foydalanish 
to‗xtatiladi.
142
141
Social policy. P. 235 
142
Social policy. P. 235-239 

---

180 
Ijtimoiy xizmatlar ko‗rsatishning an‘anaviy shakli uzoq yillar 
mobaynida ayollarning uyda o‗z oila a‘zolariga, farzandlariga qarab 
turishda namoyon bo‗ladi. Hozirda ushbu xizmatda band bo‗lganlarning 
aksariyat qismini ayollar tashkil etadi.