Глоссарий абсолют монархия

ОХИРГИ ЗАРУРАТ - охирги зарурат ҳолатида, яъни шахснинг ёки бошқа фуқароларнинг шахсига ёхуд ҳуқуқларига, жамият ёки давлат манфаатларига таҳдид солувчи хавфни қайтариш учун қонун билан қўриқланадиган ҳуқуқ ва манфаатларга зарар етказган ҳолда содир этилган қилмиш, башарти, шу хавфни ўша ҳолатда бошқа чоралар билан қайтаришнинг иложи бўлмаса, ҳамда келтирилган зарар олди олинган зарарга қараганда камроқ бўлса, жиноят деб топилмайди.
ОШКОРАЛИК - демократиянинг зарур шарти; жамоатчиликнинг муассасалар, ташкилотлар ва мансабдор шахслар фаолиятига оид барча маълумот ва хабарларни билиш ҳуқуқи ҳамда тегишли ахборотларни муҳокама ва назорат этиш учун рўй-рост эълон қилиш.
ПАРЛАМЕНТ (ингл. parlament, франц. рагlег - гапирмоқ, сўзламоқ) - демократик давлатларда олий вакиллик ва қонунчилик органининг номи. Буюк Британия, Франция, Италия, Канада Бельгия, Молдова, Қозоғистон ва бошқа мамлакатларда олий вакиллик органи “парламент” деб юритилади; АҚШда ва Лотин Америкасининг кўпгина мамлакатларида п. Конгресс деб, Россия Федерациясида - Федерал Мажлис - Россия Федерацияси п. деб, Литва ва Латвияда - Сейм деб аталади. Тузилишига кўра, п. бир палатали ёки икки палатали бўлади. Тарихда уч палатали п. ҳам бўлган (масалан, ЖАРда 1984-1994 йилларда).
ПАРЛАМЕНТАР РЕСПУБЛИКА - бошқарувни республика шаклининг тури (қ. Республика), бунда парламент расман тўла ҳокимиятли орган ҳисобланади ҳамда у ўзига сиёсий ҳисобдор бўладиган ҳукуматни тузади ва ижро этувчи ҳокимиятни эмас, балки фақат давлат бошлиғи ҳисобланувчи Президентни сайлайди (бевосита ёки сайлашга вакил қилинганлар махсус ҳайъати таркибида). Президент ўз ваколатларини қоидага кўра, бош вазир бошчилик қиладиган ҳукумат таклифига биноан амалга оширади. Парламент ҳукуматни, агар у парламент кўпчилиги қўллаб-қувватлашидан маҳрум бўлса, ишончсизлик билдириб, истеъфога чиқариши мумкин. Бу ҳолатда Президент ҳукумат таклифига кўра, парламентни тарқатиб юбориш ва муддатидан олдин сайловларни эълон қилиш ҳуқуқига эга. Парламентар республиканинг классик модели ҳозирги кунда ГФР, Италия, Венгрия, Чехия, Латвия, Эстония каби давлатларда мавжуд.