Geo iqtisod 9-uzb-5-2013. indd

Jahonning eng rivojlangan davlatlarida
iqtisodiyot ayrim sektorlarining
Yim ishlab chiqarishdagi hissasi (2012-y.)
mamlakatlar
Yim, %
sanoat
Qishloq xo‘jaligi Xizmat ko‘rsatish sohasi
AQsh
100
46,8
10,1
43,1
Xitoy
100
28,1
0,8
71,0
Yaponiya
100
26,9
5,8
67,3
Germaniya
100
24,0
1,4
74,6
Fransiya
100
18,5
1,7
79,8
braziliya
100
22,1
1,2
76,7
buyuk britaniya
100
21,6
0,7
77,7
italiya
100
25,2
1,9
72,9
Rossiya
100
37,0
4,2
58,9
kanada
100
27,1
1,9
71,0

---

78
barcha qishloq xo‘jalik tarmoqlari ikki guruhga: 
dehqonchilik
(ziroatchilik) va 
chorvachilikka
bo‘linadi.
Shuningdek, qishloq xo‘jaligi rivojlanish darajasiga ko‘ra ikki turga bo‘linadi. 
Birinchisi,
rivojlangan tovar qishloq xo‘jaligi
bo‘lib, ularda ishlab chiqariladigan 
mahsulotlar bozor, birinchi navbatda, tashqi bozor uchun mo‘ljallangan bo‘ladi. 
Bunday xo‘jaliklar ishi 
intensiv
tashkil qilingan zamonaviy dehqonchilik va 
chorvachilik sohalari bo‘lishi mumkin. 
ikkinchisi, asosan, ichki xo
‘
jalik 
iste’moli 
uchungina mahsulot ishlab chiqaradigan, odatda, kam samarali qishloq 
xo‘jaliklaridir. Bunday xo‘jaliklar qadimdan keng tarqalgan bo‘lganligi sababli
an’anaviy qishloq xo‘jaligi
ham deyiladi. Ularda ish, odatda, 
ekstensiv
holda 
tashkil qilingan bo‘ladi. Hozirgi vaqtda bunday qoloq dehqonchilik xo‘jaliklari 
jahonning rivojlanayotgan ko‘pchilik mamlakatlarida keng tarqalgan.
Tovar qishloq xo‘jaligi, asosan, iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda keng 
rivojlangan. Odatda, ularda FTI yutuqlaridan ustun darajada foy dalanishga eri-
shilmoqda. Ishlab chiqarishni mexanizatsiyalash, elektr lashtirish, kimyolash-
tirish darajasi ularda juda yuqori. Bunday xo‘jaliklarda endilikda ishlarni avto-
matlashtirish (tarmoqlarda me’yoriy agroiqlim va boshqalar)ni yaratishga katta 
e’tibor beriladi, mikroelektronika, seleksiya, genetika, biotexnologiyaning so‘ng-
gi yutuqlarini joriy qilish asosiy o‘rin tutadi. Ularda agrar (lotincha 
qishloq 
xo‘jaligi
demak) ishlab chiqarish sanoat bilan bog‘lanib ketgan va