F. K. Kamilova

A lo q a la rn in g m a q sa d li h u d u d lari. 
Turistik firm alar m arketing 
aloqalarining maqsadli hududlari tizimini batafsilroq ko'rib chiqamiz. 
Marketing aloqalar kimga yo'naltirilgan? Albatta, turistik bozorlarda 
o ‘z turfirmalari faoliyati bilan qatnashayotgan barcha tashkilot, firma 
va aniq shaxslarga. 7-rasmda marketing aloqalarining asosiy adresatlari 
ko'rsatilgan.
Adresatlardan asosiylari quyidagilar:
1. 
Firma xodimlari.
Firma o 'z oldiga qo'ygan maqsadlarga erishi- 
shi, asosan, boshqaruv organining personal bilan o'zaro munosabati- 
ning qay darajada ekanligi, xodimlarning qanchalik motivlashtirilgan- 
ligi, jam oada qanday (psixologik) ruhiy holat hukmronligiga bog'liq.
110

---

Aloqa tizimi
>
>
Teskari aloqa
7-ch izm a. Turistik korxonalar m arketing aloqalarining a sosiy
adresatlari
Ushbu holatda kommunikatsiyalarning eng ko ‘p foydalaniladigan 
vositalari — bu, m e h n a t natijalarining m oddiy rag‘bati, xizm atda 
k o ‘tarilish tizim i, x odim lar o ‘rtasidagi m uno sabatlar va homiylik. 
Buning natijasida turistik firma kutgan natija - xodimlarning o ‘z ishiga, 
firmaga b o ‘lgan m un osabati, m ehn atg a ijodiy yondashish, yaxshi 
m a ’naviy-psixologik iqlimning yuzaga kelishidir.
2. 
Haqiqiy va potensial iste ’molchilar.
Maqsadli bozor tizimi o'zining 
turli xil shakl, vositalari bilan ajralib turadi. Turistik tashkilot kutgan 
javob reaksiya aniq marketing holatidan ancha farq qilishi mumkin. 
Aloqalar manbayi, y a ’ni firma tom o n idan taklif etilgan turistik mah- 
sulot sotib olinishi bilan ifodalanadi.
3. 
Marketing dallollari.
Bular jumlasiga savdo dallollari (turbyuro, 
ekskursiya byurolari, turistik agentliklar), shuningdek, alohida marketing 
vazifalarini bajaruvchi shaxs va firmalar (masalan, marketing tadqiqot lari 
agentligi, reklama agentliklari va hokazo) kiradi. Berilgan adresatning 
xususiyati shuki, marketing dalloli m a ’lum m uddatgacha firmaning 
maqsadli bozor va aloqaviy hududlar bilan aloqa o 'rnatadi. Aloqa 
vositalari marketing dallollariga reklama, chegirmalar tizimi, musnbaqa 
va targ‘ibot orqali yetib boradi. Kutilayotgan natija hamkorlik o '/ a m
11
!

---

ishonch va o ‘zaro yordam muhitida marketing tadbirlarini amalga 
oshirishdir.
4. Aloqaviy hududlar turistik firma muvaffaqiyatiga m a ’lum shartlar 
bilan ta ’sir ko'rsatadi. Aloqalarning asosiy vositalari, targ'ibot qilish. 
reklama, homiylik chora-tadbirlari, shahar ijtimoiy m uam m olarini 
yechishdagi ishtiroki, javob reaksiyasi sifatida esa firma va uning faoli- 
yati o'zgarishi, firmaning ijobiy imidjini shakllantirish va qo'llab-quv- 
vatlash jarayonlari xizmat qiladi.
5. Turistik xizmatlarni ishlab chiqaruvchilar, oziq-ovqat xizmatlarini 
yetkazib beruvchilar transport xizmatiga oid tashkilotlar. Aloqaviy ta ’sir 
vositasi sifatida reklama targ'ibotidan foydalanish mumkin. Kutiladigan 
javob reaksiyasi o'zaro kelishilgan shartlar asosida hamkorlik.
6. Davlat hokimiyati va boshqaruv organlari. Bular bilan o'zaro 
munosabatni o'rnatish va qo'llab-quw atlash uchun umumdavlat das- 
turlarida, namoyishlar, ko'rgazmalarda ishtirok etish mumkin. K u­
tiladigan javob reaksiyasi turistik tashkilot faoliyatini tashkil etishning 
eng yaxshi tartibini o'rnatishdir.