Ensiklopediyasi

BUYUK BRITANIYA
(Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya 
Qo'shma Qirolligi)
Maydoni - 244 100 kvadrat kilometr.
Aholisi - 58 500 000 kishi.
Buyuk Britaniya davlati Atlantika okeani- 
ning Yevropa qirg'oqlaridagi orollarda joylash­
gan. Maydoni uncha katta emas, lekin aholi­
si zich. Bir vaqtlar Buyuk Britaniyaning mus- 
tamlakalari ko'p bolgan. Endilikda ularning 
deyarli hammasi mustaqillikka erishgan. Dav­
lat boshlig'i — monarx (qirol), ammo uning 
hokimiyati parlament tomonidan cheklangan.
Buyuk Britaniya to'rt qismdan iborat: An- 
gliya (butun mamlakat ham ba’zan shu nom 
bilan ataladi), Shotlandiya, Uels va Shimoliy 
Irlandiya.
Buyuk Britaniyaning eng katta va aholi eng 
zich joylashgan qismi — 
Angliya. 
Uning Bir- 
mingem, Manchester, Liverpul kabi qadimgi 
shaharlarida zavod va fabrika mo'rilaridan 
kecha-yu kunduz tutun chiqib turadi. Avtomo- 
billar, xavfsiz ustaralar, aerodvigatel va tikuv 
mashinalari, qo'g'irchoq va televizorlar ishlab 
chiqariladi. Angliyaning janubida Buyuk Brita-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

niyaning poytaxti — London joylashgan. Lon­
don Yevropaning eng qadimgi shaharlaridan 
biri.
Londonning Vest-End deb ataladigan 
g'arbiy chekkasida eng yaxshi, yirik muzey­
lar, teatrlar, mehmonxonalar, magazinlar joy­
lashgan. Bu yerda ko‘kalamzor xiyobonlar 
ko‘p. Londonning eng katta parki — Gayd- 
park ham shu yerda.
Shahar markazi — Sitida asosiy xizmat 
idoralari, banklar, moliya boshqarmalari, sud 
binosi joylashgan. Bu yerdagi Tauer binosi 
ham qal’a, ham saroy, ham qamoqxona 
bo'lib, hozir muzeyga aylantirilgan. Tauer de- 
vorlari yonidan Temza daryosi oqib o'tadi. Bu 
daryo qirg'oqlari bo'ylab o'nlab kilometr ma- 
sofaga 
London 
portining 
kem alar 
ta’mirlanadigan korxonalari tizilgan.
Har kuni port kranlari bu yerga keltirilgan 
g'alla, qand va sement, oltingugurt va qalay, 
paxta va bananlarni kemalardan tushirishadi. 
Bu yerdan esa kemalar avtomobil, stanok, 
kiyim-kechak, poyabzal, gazmollar ortib 
jo'naydi.
London atrofida ko'kalamzor yerlar ko'p, 
dalalarga bug'doy va arpa ekiladi, yaylovlar- 
da mollar boqiladi. Shuning uchun bu joyni 
ko'pincha «yashil Angliya» deb ataydilar.
Londonda London universiteti, Siti univer- 
siteti, politexnika instituti, Qirollik drama san’ati 
akademiyasi, Qirol­
lik musiqa akademi­
yasi, Qirollik balet 
maktabi, Q irollik 
raqs akademiyasi,
London 
qirollik 
jamiyati, shuningdek, 
ko'pgina ilmiy jamiyat-
lar, muassasa, kutubxona va boshqalar mav­
jud. Dunyoda birinchi metropoliten Londonda 
qurilgan.