Dawletmuratov Adilbay Mirzabaevich

Tutınıw buyımların islep shıǵarıw. Bul jerde adamlar mútájlikti qanaatlandırıwshı hám olardıń turmısın jaqsılawshı ónimler jaratıladı. Olarǵa tómendegiler kiredi: a) aǵımdaǵı tutınıwdı qanaatlandırıwshı azıq -awqat, kiyim- kenshek, sanitariya hám gigiena ushın zárúr ónimler; b) uzaq múddette isletiletuǵın ónimler, mısalı, avtomashina, televizor, muzıka orayı, muzlatqısh, mebel sıyaqlılar;

v) túrli sociallıq xızmetler, atap aytqanda bilim beriw, qánigeligin jetilistiriw, emlew, dem alıw, sayaxat etiw xızmetleri.

2. 
   Materiallıq resurslardı islep shıǵarıw. Bul jerde óndiriste tutınılatuǵın barlıq qurallar, sonıń ishinde mashinalar, túrli mexanizmler, qol miyneti quralları, shiyki zat, janılǵı, elektroenergiya, tutastırıwshı bólekler hám óndiriske kerekli xızmetler (júk tasıw hám saqlaw, baylanıs ornatıw, jol xızmeti, resurslardı jetkerip beriw) kiredi. Usı ónimlerdi tutınıw óndiristi úzliksiz dawam ettiriw ushın zárúr boladı.
   

2. Óndiris faktorları hám olardıń óz-ara baylanısları

Hár qanday ekonomikalıq sistemanıń tiykarın óndiris quraydı, sebebi bul jerde tirishilik ónimleri jaratıladı, bunıń ushın bolsa óndiris faktorları háreketke keliwi shárt. Ne nárse óndiriske xızmet etse, sol onıń faktorı boladı, bul resurslardan ibarat.

Óndiris praktikasında qollanılıp atırǵan barlıq resurslar óndiris faktorları dep aytıladı.

Ekonomikanıń sisteması hám forması qanday bolıwına qaramastan óndiris processinde úsh faktordıń: jumıs kúshi, miynet predmeti hám miynet qurallarınıń bolıwın talap etedi.
Turmıslıq ónimlerdi jaratıwda qatnaspay biykar jatqan (paydalanılmay atırǵan) resurslar óndiris faktorları bola almaydı. Mısalı, isletilmey tat basıp atırǵan s tanok,


shirip baratırǵan shiyki zat, egindi suwǵarmay batpaqlıq payda etip atırǵan suw, islemey atırǵan adamnıń miynet etiw qábileti sıyaqlılar resurs esaplansada, óndiris faktorı bola almaydı, sebebi bular ónimlerdi islep shıǵarıwda qatnaspaydı. Demek, resurslar óndiriske kirip kelip hárekette bolǵannan soń faktorlardı payda etedi.