Бугун Ўзбекистон Республикаси-иқтисодиёти бозор иқтисодиётига асосланган, тўхтовсиз ривожланаётган давлат

14.3. Йиллик ва бир марта ишлатиладиган чипталар тарифи

Шаҳарлар атрофида қатновчи поездларга бир марта юриш учун сотиладиган чипталардан ташқари турли абонимент чипталари, шу жумладан имтиёзли абонимент чипталари ҳам сотилади. Бу чипталар ҳамма турдаги шаҳар атрофида қатнайдиган поездларда юришга рухсат беради. Абонимент чипталарни 30 кун илгари сотиш кўзда тутилган. Бу чипталар билан поездга чиқишдан олдин кассаларда компостер қўйиш керак.

Бу имтиёзли абонимент чипталарида поезд тўхташ пунктларининг номи билан жўнаш станциясининг номи ёзилади ва нархи кўрсатилади.
Йўловчи номи кўрсатилган чипталар корхона, идораларга сотилиб, йўловчининг фамилияси, исми, шарифи кўрсатилади. Бу чипталар нархи қуйидагича: бир ойлиги 50 марта поездларда юриш учун, бир фаслга мўлжаллангани 200 юришга, ярим йиллиги 300 марта поездларда юришга ва йиллик 600 марта поездларда юришга рухсат бериб, маҳаллий тариф нархи бўйича сотилади.


14.4. Давлатлараро темир йўлларда йўловчиларни ташиш тарифи

Бу тариф МДХ ва Болтиқ бўйи республикалари темир йўл бошлиқлари томонидан 1995 йилда қабул қилиниб охирги марта ўзгартиришлар 1997-2002 йилда киритилиб шартнома қабул қилинган (8 моддадан иборат) ДИТТ тарифида йўл ҳақи Швейцария франкидаги валюта орқали ҳисоб китоб қилишга келишиниб олинган. Ҳисоб китоб йўловчи жўнатаётган темир йўл корхонаси томонидан бажарилади (ўз ички тарифлари бўйича). Бу ҳужжатга асосан унинг талабларини фақат МДХ давлатлари бошлиқлари билан келишилган ҳолдагина ўзгартиришлар киритиш мумкин. қабул қилинган келишувга асосан, йўловчилар, багаж ва юкбагажларни ҳамда плацкарта пулини Швейцария франкида ҳисоблаш ва ўзгартиришлар киритишни ҳам темир йўл бошлиқларининг кенгашларида ҳал қилиниб шартнома тузиш орқали қабул қилинади.

Давлатлараро йўловчи ташиш тарифи (ДЙТТ) йўловчилар багаж ва юкбагажни турли давлатлар темир йўлларида ташиш учун қўлланилади.
Турли имтиёзлар ҳам «Ўзтемирйўловчи» ОАЖ да қабул қилинганга ўхшаш.
Бир вақтларда алоҳида ташиладиган юк, почта материалларига икки қўшни давлат ўртасида келишилган имтиёзли йўл ҳақи олиниши ҳам мумкин.
Таъмирлашга жўнатиладиган вагонлар (йўл кўчирувчи, дефектоскоп ва бошқалар) бир темир йўлдан иккинчисига юборилаётганда шартномага асосан бир вагон кмга 0,2 швейцария франкида пул тўланади.
Халқаро йўналишда сафар қилинганда имтиёзлар йўловчига фақат ўз давлати территориясидаги поездларида юриш учун берилиши мумкин.
Бошқа давлатлар темир йўлларидан ўтганлиги учун плацкарта нарҳи тўлиқ ҳажмда олинади. Бу имтиёзларни ҳисоблашда «кетиш» ва «қайтиш» учун йўловчи жўнатилаётган темир йўл томонидан ҳисоблаб олинади. Давлатлараро йўловчиларни ва багажни ташишда база тарифи қўлланилиб ҳисобланаётган пул тўла 0,5 швейцария сантимидан ортиғи тўлиқ сантим ҳисобида олинади (агар 0,5 сантимдан кам бўлса ташлаб юборилади).
Поездларга қўшилган вагон ресторан хақи бир вагон-километрига 0,1 франк ҳисобида пул тўланади.
Юқорилардагилардан ташқари темир йўллар тарафидан «шахси кўрсатилмаган», хоҳлаган куни поезда юришга рухсат берадиган ва «якшанба куни» чиптаси, жума, шанба ва якшанба кунларида ва байрам кунлари келишилган зоналарда юришга рухсат беради. Бу абонемент чипталари маълум бир станциядан аниқ йўналишда юриш учун сотилади.