"bank ishi" kafedrasi

CHet el kapitali ishtirokidagi bank va chet el bankining sho‘‘ba bankini tashkil 
etishga qo‘shimcha talablar 
 
Faqat moliyaviy ahvoli mustahkam va obro‘ga ega bo‘lgan norezident banklarga 
O‘zbekiston Respublikasi hududida o‘z sho‘‘ba banklarini ochishga yo‘l qo‘yiladi. Bunda, 
qisqa muddatli majburiyatlari IVSA, Moody's yoki Standart and Poor's tasniflari bo‘yicha 
A1 (yoki A+)dan past bo‘lmagan reytingga ega bo‘lgan norezident banklar ustunlikka 
egadirlar. 
O‘zbekiston Respublikasi hududida o‘z sho‘‘ba bankini ochish yoki bank ustav 
kapitalida ishtirok etish istagini bildirgan norezident bankning ustav kapitali 500 mln. evro 
ekvivalentiga teng summadan kam bo‘lmasligi kerak. 
Norezident jismoniy va yuridik shaxslar tomonidan, shuningdek, ellik foizdan ortiq 
aksiyalari (ishtirokchilar badallari) norezident jismoniy va/yoki yuridik shaxslarning 
egaligida, foydalanuvida yoki tasarrufida bo‘lgan rezident yuridik shaxslar tomonidan 
O‘zbekiston Respublikasida tashkil etilgan banklarning aksiyalarini sotib olish, ularga 
egalik huquqini berish va shu kabi boshqa munosabatlar bo‘yicha kelishuvlar faqat 
Markaziy bankning oldindan ruxsati olinganidan so‘ng amalga oshiriladi. 
O‘zbekiston Respublikasi hududida norezident banklarning filiallarini tashkil 
etilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. 
CHet el kapitali ishtirokidagi banklar va chet el bankining sho‘‘ba banklarida – bosh 
buxgalter, boshqaruv raisi o‘rinbosari lavozimlariga, boshqaruv raisi o‘rinbosarlari bir 
kishidan ko‘p bo‘lgan banklarda esa – birinchi o‘rinbosar lavozimiga O‘zbekiston 
Respublikasi fuqarolari tayinlanadi. 
CHet el kapitali ishtirokidagi banklarda bank kengashi a’zolarining hech 
bo‘lmaganda bittasi O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi bo‘lishi lozim, chel bankining 
sho‘‘ba banklari bundan mustasno. 
Ro‘yxatga olingan bankning yuridik yig‘majildida quyidagi hujjatlar bo‘ladi: 
a) bank ustavi. Uning titul varag‘ida bank ro‘yxatga olinganligi to‘g‘risida belgi 
qo‘yilib, Markaziy bank vakolatli mansabdor shaxsining imzosi va Markaziy bank muhri 
qo‘yiladi; 
b) bank tashkil etish to‘g‘risidagi ta’sis shartnomasi (asl nusxa bankda saqlanadi); 
v) ta’sis yig‘ilishi bayoni; 
g) bank kengashi raisi imzolagan ta’sischilar ro‘yxati; 
d) O‘zbekiston Respublikasi Hukumati qarori nusxasi (bankning muassisi davlat 

---

66 
bo‘lsa); 
e) muassis norezident shaxs tegishli organining O‘zbekiston Respublikasi hududida 
tashkil etilgan bank ustav kapitalida qatnashish yoki sho‘‘ba bank tashkil etish 
to‘g‘risidagi qarori; 
j) Markaziy bank Boshqaruvining bankni davlat ro‘yxatiga olish va unga litsenziya 
berish to‘g‘risidagi qarori; 
z) litsenziya (asl nusxa bankda, nusxalari Markaziy bank va uning tegishli hududiy 
Bosh boshqarmasi yig‘majildida saqlanadi); 
i) ro‘yxatga olish kartasi. 
YUridik yig‘majild uch nusxada tayyorlanadi: 
bir nusxa yangi tashkil etilgan bank kengashi raisiga imzo chektirilgan holda 
topshiriladi; 
bir nusxa Markaziy bankda saqlanadi; 
bir nusxa Markaziy bankning yangi tashkil etilgan bank joylashgan hududdagi Bosh 
boshqarmasiga yuboriladi. 
Bank ro‘yxatga olingunga qadar bank nomidan bajarilgan bank operatsiyalari 
haqiqiy emas deb hisoblanadi. 
Bank ro‘yxatga olinganidan keyin o‘n kunlik muddatda o‘zi joylashgan hududdagi 
davlat soliq organiga zarur hujjatlarni topshiradi. 
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 2009 yil 15 avgustdagi 703-sonli 
bayonnomasi bilan tasdiqlangan «Bankni ro‘yxatdan o‘tkazish va litsenziyalash 
tartibi»ning 77 –bandiga ko‘ra, quyidagi holatda litsenziya berish va bankni davlat 
ro‘yxatidan o‘tkazish to‘g‘risidagi arizaning rad etilishiga asos bo‘la oladi: 
Bankni ro‘yxatga olish va unga litsenziya berish to‘g‘risidagi qaror Markaziy 
bankning barcha talablari bajarilgan kundan boshlab bir oy ichida qabul qilinadi. 
Quyidagilar bankni ro‘yxatga olish va unga litsenziya berishni rad etish uchun asos 
bo‘ladi: 
a) ta’sis shartnomasi va ustavning qonun hujjatlariga mos kelmasligi; 
b) bir yoki bir necha muassis moliyaviy ahvolining qoniqarsizligi; 
v) muassislar mablag‘lari manbalarining deklaratsiya qilinmaganligi (xususiy tijorat 
banklari ustav kapitalida ishtirok etayotgan rezident jismoniy shaxslardan tashqari); 
g) bank ro‘yxatga olinadigan vaqtgacha bank eng kam ustav kapitalining 
shakllantirilmaganligi; 
d) mazkur Nizomning IX bo‘limi talablariga muvofiq bank binolari muhofazasining 
ta’minlanmaganligi hamda muxandis-texnik qo‘riqlash vositalari bilan jixozlanmagani, 
dasturiy mahsulotlarning tayyor emasligi; 
e) tashkil etilayotgan bank rahbari va bosh buxgalterining kasbga nomuvofiqligi 
Bank tashkil etilganiga qadar, ya’ni u davlat ro‘yxatidan o‘t-kazilgunicha uning 
nomidan amalga oshirilgan bank operatsiyalari haqiqiy hisoblanmaydi. 
Bank ro‘yxatidan o‘tkazilganidan keyin o‘n kunlik muddat ichida soliq tortishni 
tashkil etish uchun moliya-soliq organiga zarur hujjatlarni taqdim qilish zarur. 
 

---

67