"bank ishi" kafedrasi

 
Markaziy bank tomonidan belgilangan ustav kapitalining eng kam miqdori bo‘yicha 
talablarga muvofiqligi; 

 
bank kapitali, shu jumladan ustav kapitali miqdorini doimiy ko‘paytirib borishning 
rejalashtirilganligi; 

 
ko‘zda tutilayotgan daromadlar hamda fondlarni shakllantirish istiqbollari; 

 
muassislarning zarur hollarda qo‘shimcha kapital kirita olish qobiliyati. 
Bank ro‘yxatga olingunga qadar ustav kapitalini shakllantirish uchun muassislar 
tomonidan Markaziy bankda yoki rezident banklarning birida vaqtinchalik jamg‘arma 
hisobvarag‘i ochiladi. 
Bank ustav kapitalining belgilangan eng kam miqdori mazkur vaqtinchalik 
jamg‘arma hisobvaraqda muassislar tomonidan bankni ro‘yxatga olingunga qadar to‘liq 
shakllantirilgan bo‘lishi kerak. 
Bank ro‘yxatga olingandan keyin uning ustav kapitali miqdorida egasi yozilgan 
aksiyalar chiqariladi va ular muassislar o‘rtasida joylashtiriladi. 
Respublikamizda tijorat banklarini tugatishning o‘ziga xos xususiyatlari. 
Bankni qayta tashkil etish aksiyadorlar umumiy majlisi qaroriga ko‘ra amalga 
oshirilishi mumkin. Bu quyidagi hujjatlar taqdim etilgan holda O‘zbekiston Respublikasi
Markaziy bankining ruxsati bilan amalga oshiriladi. 

---

70 
- bank kengashi raisi tomonidan imzolangan iltimosnoma; 
- aksiyadorlar umumiy yig‘ilishining bankni qayta tashkil etish to‘g‘risidagi qarori;
- bankni qayta tashkil etishning taxminiy shartlari, shakllari, tartib va muddatlarini 
aks ettiradigan hujjatlar; 
- qayta tashkil etishning natijalari haqidagi moliyaviy taxminlar, shu jumladan, 
bankning u qayta tashkil etilganidan keyin hisob-kitob balansi va bankni qayta tashkil 
etish natijasida vujudga keladigan yuridik shaxslar haqidagi ma’lumotlar. 
Mazkur hujjatlar O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan ikki oy 
davomida ko‘rib chiqiladi. 
Markaziy bank tomonidan bank operatsiyalarini amalga oshirish uchun berilgan 
litsenziyani bekor qilish uchun mavjud litsenziyani shunday holatga keltirish ancha 
murakkab huquqiy tadbir bo‘lib, tijorat banklari faoliyatining to‘xtashi va tugatishida 
muhim asosdir. 
Bank faoliyatini to‘xtatish va banklarni tugatish “Banklar va bank faoliyati 
to‘g‘risida”gi Qonunda hamda Markaziy bankning 240-sonli “Banklarni tugatish tartibi 
to‘g‘risida”gi 2005 yil 22 mart 626-1sonli uzgartirish kiritilgan Nizomda ko‘rsatib 
o‘tilgan. Jumladan bank quyidagi hollarda o‘z faoliyatini to‘xtatadi: aksiyadorlar 
yig‘ilishining qaroriga ko‘ra, Markaziy bank litsenziyani qaytarib olganda, bankrot deb 
e’lon qilinganda o‘z faoliyatini to‘xtatgan bank Markaziy bank tomonidan banklarni 
Davlat ro‘yxatiga olish daftaridan chiqariladi. Uni faoliyati to‘xtatilganligi matbuotda 
e’lon qilinadi. Faoliyatni to‘xtatish va uni tugatish tartibi nizomda belgilab berilgan. 
Banklarni tugatish uchun quyidagilar asos bo‘ladi: 
a) bank operatsiyalarini amalga oshirish litsenziyasi Markaziy bank tomonidan 
chaqirib olinishi; 
b) Markaziy bank roziligi mavjud bo‘lgan holda aksiyadorlar yoki muassislar 
(ishtirokchilar) umumiy yig‘ilishining bankni ixtiyoriy ravishda tugatish to‘g‘risidagi 
qarori; 
Markaziy bank Boshqaruvining litsenziyani qaytarib olish to‘g‘risidagi qarori qabul 
qilingan kundan boshlab bankni tugatish jarayoni yakunlanishiga qadar quyidagi 
cheklashlar belgilanadi:
 
a) aksiyadorlar umumiy yig‘ilishi, boshqa organlar va bank mansabdor shaxslarining 
vakolatlari to‘xtatiladi, jumladan, ularning mulkni tasarruf etish va majburiyatlarni to‘lash, 
shuningdek, bankni boshqarish huquqlari bekor qilinadi. Bunda aksiyadorlar umumiy 
yig‘ilishining likvidator hisobotlarini maslahatli tarzda muhokama qilish huquqi saqlanib 
qoladi; 
 
b) tugatilayotgan bank nomidan yoki uning hisobidan amalga oshirilgan harakatlar 
ular faqat likvidator tomonidan bajarilgan holdagina yuridik kuchga ega bo‘lishi mumkin; 
v) bankning barcha qarz majburiyatlari muddati o‘tgan hisoblanadi; 
g) tugatilayotgan bankning barcha turdagi qarzlari bo‘yicha penya va foizlarning 
hisoblab yozilishi to‘xtatiladi;
d) tugatilayotgan bank ishtirokida sudda ko‘rilayotgan mulkiy xususiyatga ega 
bo‘lgan tortishuvlar agar ularga doir qabul qilingan qarorlar qonuniy kuchga kiritilmagan 
bo‘lsa to‘xtatiladi; 

---

71 
e) bankka tegishli mulkiy xususiyatga ega bo‘lgan barcha talablar faqat likvidator 
nomiga bildirilishi hamda mazkur nizom va amaldagi qonunchilikda ko‘zda tutilgan 
tartibda ko‘rib chiqilishi mumkin;
j) tugatish jarayoni boshlangunga qadar sud tomonidan qabul qilingan qarorlar va 
tugatilayotgan bankka nisbatan mulkiy talablarga oid sudning ijro hujjatlari qonunchilikda 
belgilangan tartibida ijro etilishi uchun tugatish komissiyasiga topshiriladi. 
Ammo bu nizom bank bankort deb e’lon qilinganda amalga kiritilmaydi.