3. Bank operatsiyalari

18-mavzu
1. Mobilizatsiyalashgan pul mablag’larini banklar mijozlarni kreditlash uchun va tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishni qo’llab-quvvatlash uchun foydalaniladi. Daromad olish maqsadida bank resurslarini joylashtirish bilan bog’liq bo’lgan operatsiyalar banklarning aktiv operatsiyalari deyiladi. Bankning aktiv operatsiyalarida asosiy o’rinni ularning kredit yoki ssuda operatsiyalari egallaydi.
Ssudalar berilishining ta’minotidan kelib chiqib kreditlar moddiy boyliklar, tovarlar va boshqalar bilan ta’minlangan kreditlarga beriladi.
Banklarning mijozlarga beradigan ssudalari yoki kreditlarning muddatidan kelib chikib, ular muddatli va onkol kreditlarga bo’linadi.
Ssudalar berilishining ta’minotidan kelib chiqib kreditlar moddiy boyliklar, tovarlar, veksellar, fondlar va boshqalar bilan ta’minlangan kreditlarga bo’linadi.
2. Passiv operatsiyalar bu bank resurslarini shakllantirilishi bilan bog’lik operatsiyalardir. Passiv operatsiyalar aylanmadagi bo’lgan, yangi resurslar jalb qilish (orqali) natijasida banklarning aktiv operatsiyalarini amalga oshirishga imkoniyat yaratiladi.
Tijorat bank faoliyatini tashkil qilishning ilk bosqichi, ular passiv operatsiyalarini amalga oshirish hisobiga resurclarini shakllantirishdan iborat.
3. Bank operatsiyalari — banklar amalga oshiradigan operatsiyalar: joriy yoki boshqa hisob varaqqa pul qabul qilish, foizi bilan yoki foizsiz kreditlar berish, birja topshiriqlarini bajarish, qimmatbaho qogʻozlar, aksiyalar sotib olish, mijozlarning topshiriqlarini bajarish, tovarlar yoki tovar hujjatlari garovi hisobiga ssudalar berish, shuningdek boshqa har qanday pulli va naqd pulsiz hisobkitoblar boʻyicha operatsiyalar kiradi. Asosan passiv va aktiv turlarga boʻlinadi.
4.Iqtisodiy risk deganda, umumiy yirik tizim va uning tarkibi rivojlanishida, shu jumladan, agar 
bunday tizimning umumiqtisodiy muvozanatini va uning YAIMning o‘sish sur’atini jahon 
bozorida raqobatbardosh mahsulotni chiqarish orqali o‘rnatish maqsadi qo‘yilgan bo‘lsa, u 
holda ishlab chiqarish shakllarini oqilona uyg‘unlashuvini tanlashda yuzaga keladigan risklar 
majmui tushuniladi, davlatning antitsiklik usullar va boshqalardan foydalanib samarali
 chora - tadbirlar o‘tkazishini taqozo qiladi