Avtomobil indd

Xorijda ishlab chiqarilayotgan benzinlarning xususiyatlari
Ko‘rsatkichlar
Regular–91 Premium–95 Super–98
Oktan soni (kamida)
motor usuli bo‘yicha
82,5
85,0
88,0
tadqiqot usuli bo‘yicha
91,0
95,0
98,0
Qo‘rg‘oshin miqdori, g/dm
3
(ko‘pi bilan )
0,010
Marganes miqdori, g/dm
3
(ko‘pi bilan )
18
–
–
Haqiqiy smolalar miqdori, mg/100 
ml: (ko‘pi bilan )
5,0
Induksiya davri, min (kamida)
360
Oltingugurt miqdori, %,
(ko‘pi bilan)
0,05
Benzolning hajmiy ulushi, %,
(ko‘pi bilan)
5
Mis plastinkadagi tadqiqot
1- klass talablariga javob beradi
Tashqi ko‘rinishi
Toza, tiniq
Zichligi 15°C da, kg/m
3
725–780
725–780
725–780
2. 12.
 Suvli benzin emulsiyalarini ishlatish
So‘nggi yillarda benzinni tejash va kam oktanli benzinlardan 
oqilona foydalanish maqsadida benzin komponenti sifatida 
suvdan foydalanish maqsadida izlanishlar olib borilmoqda. 
Suvning ichki yonuv dvigatellaridagi yonish jarayoniga 
ta’sir etish mexanizmi to‘la o‘rganilmagan. Ammo yonilg‘i 

---

70
71
komponenti sifatida suv qo‘shilishi natijasida quyidagi 
antidetonatsion samaradorlikka erishish mumkin: ishchi 
aralashma zaryadini sovitish; yonish kamerasi detallarini 
sovitish; suv bug‘ining yonish jarayonini sozlovchi inert muhit 
sifatida ta’sir etishi. 
Suv benzinga silindrlar ichiga yoki dvigatelning kiritish 
tizimiga purkash yo‘li bilan aralashtirilishi mumkin. 
Shuningdek, benzin-suv emulsiyasi sifatida ham foydalanish 
mumkin. Bunda suv ning antidetonatsion samaradorligi uni 
yonilg‘iga aralashtirish usuliga bog‘liq emas. 
Suv purkash (benzin miqdoriga nisbatan 10 foiz atrofida) 
benzinning oktan soni 8–10 birlikka oshirilishiga ekvivalent 
bo‘ladi, buning natijasida benzinning detonatsiyaga qarshi 
turg‘unligiga bo‘lgan talab kamayadi. 
Suvli benzin emulsiyalaridan foydalanish bir qator amaliy 
masalalarni qay darajada hal etilishi bilan bog‘liq: zarur 
turg‘unlikka ega bo‘lgan suvli benzin emulsiyalarini ishlab 
chiqish; foydali aktiv sirtga ega bo‘lgan moddalar, ya’ni 
suvni benzin sirtiga yutilishini ta’minlovchi moddalar ishlab 
chiqarish; suvli benzin emulsiyalarini ATK sharoitida olish 
va qo‘llashning oqilona tizimini tashkil etish. Tajribalarning 
ko‘rsatishicha, suvli benzin emulsiyalarining qovushoqligi 
yuqoriligi tufayli ularning tarkibiga 10 foizdan ortiq suv qo‘shish 
mumkin. Aks holda, karburator jiklorlarining teshiklarini 
kattalashtirish talab etiladi. Hozirgi paytda ma’lum aktiv sirtga 
ega bo‘lgan moddalar etillangan benzin asosida turg‘un suvli 
benzin emulsiyalar olishga imkon bermaydi. 
Tajribalarning ko‘rsatishicha, tarkibida 10–30 foiz 
suv bo‘lgan suvli benzin emulsiyalardan foydalanilganida 
dvigatelning so lishtirma yonilg‘i sarfi 7–22 foizga kamayadi. 
Bundan tashqari, dvigatelda ishlatilgan gazlar tarkibidagi 
uglerod oksidlari miqdori 2–6 barobarga kamayadi. 
Suvli benzin emulsiyalarini tayyorlashning bir qancha 
usullari tavsiya etilgan. Bulardan biri uni avtomobilning o‘zida 
dvigatelining kiritish tizimiga ma’lum miqdorda suvga ammoniy 
oleatini qo‘shib purkashdir. Yuqori turg‘unlikka ega bo‘lgan 
emulsiyalar hosil qilish uchun unga murakkab kompozitsiyali 
aktiv sirtga ega bo‘lgan moddalar qo‘shiladi. Ammo bunda 
emulsiya hosil qi lish uchun suvga nisbatan 3 marta ko‘proq 
modda qo‘shish kerak bo‘ladi. 
Suvli benzin emulsiyalarini olish uchun yana ultratovushli 
gidrodinamik dispergatordan foydalanish tavsiya etiladi. Bunda 
aktiv sirtga ega bo‘lgan moddalar sifatida suvning 10 foiz 
miqdorida pentol va ÎÏ–7 larning aralashmasi ishlatiladi. 
Emulsiyadagi suv ning miqdori 10–13 foizni tashkil etadi va 
bunday aralashmani saqlash muddati bir sutkadan ortmaydi.