6-amaliy mashg’ulot. Mavzu: Xususiy vaziyatdagi tekisliklar Tekislikning o’zaro holati. Mashq’ulot rejasi

6.32-shakl.

6.33-shakl.

6.34-shakl.

Muhandislik amaliyotida maxsus boltlar (tashlama bolt, rim-bolt, poydevor-bolt) dan foydalaniladi. Detallarni tezda o'zaro siqib mustahkamlash va ularni bo'shatishda tashlama boltlardan foydalaniladi va ular uch xil ko'rinishda tayyorlanadi: yumaloq kallakli bolt, shplintga mo'ljallangan teshikli yumaloq kallakli bolt, kallagi vilkali bolt (6.35-shakl, a,b,c). Tashlama boltlar B va C aniqlikda tayyorlanadi.

6.35-shakl.

Yuklarni ko'tarish va tushurishda ishlatiladigan rim-boltlar, qurilish konstruksiyalarini mustahkamlash uchun poydevorga betonlanadigan boltlar diametri 12 mm dan 140 mm gacha tayyorlanadi.

6.20. Vintlar. Bir uchida turli shakldagi kallagi bo'lgan, ikkinchi uchida rezba o'yilgan sterjendan iborat detal vint deyiladi. Vintning rezbasi biriktiriladigan detallarning biriga burab kirgiziladi.
Vintlar ularning tatbiqiga qarab ikkiga: mustahkamlovchi va o'rnatuvchilarga bo'linadi. Mustahkamlovchi vintlar yarim yashirin, yashirin kallakli, yarim yumaloq, silindrik va olti qirrali chuqurchasi bo'lgan silindrik shaklda tayyorlanadi. Vintlarning kallagida ularni burash uchun o'yig'i yoki maxsus kalitlar bilan burash uchun chuqurchasi bo'ladi (6.36-shakl).

6.36-shakl.
6.21. O’rnatuvchi vintlar (6.37-shakl) o'tkir yoki silindrsimon uchi bilan detallarning o'zaro bog'lanishlarini mustahkamlaydi. Bunday vintlarning kallagida ularni burash uchun ariqcha, kalitda burash uchun kallagi kvadrat yoki olti qirrali qilib tayyorlanadi.
Vintlarning konstruksiyasi va o'lchamlari standart bilan belgilangan bo'ladi. Lekin ularni berilgan rezba (sterjen) diametriga nisbatan taxminiy o'lchamlarda chizish mumkin (6.36 va 6.37-shakllar).

6.37-shakl.
Metallarga moljallangan vintlardan tashqari yog'och, plastmassa uchun moljallangan vintlar ham boladi. Ular shuruplar deyiladi.