6-amaliy mashg’ulot. Mavzu: Xususiy vaziyatdagi tekisliklar Tekislikning o’zaro holati. Mashq’ulot rejasi

6.6-shakl.

6.7-shakl.

6.8-shakl.

Konussimon quvur rezba ham 1:16 konuslikdagi sirtga o'yiladi. Konussimon quvur rezbalarni shartli belgilashda R harfi qatnashadi.. tashqi konussimon quvur rezba - Rl¹/₂, ichkisi - R_c(1¹/₂), shu rezba chap yolli bo'lsa - R_C(1¹/₂)LH deb belgilanadi. Quvurlarni bir-biriga o'tqazishda R_C(1¹/₂)A/B kabi yoziladi. Ba'zi hollarda ichki silindrik quvur konussimon quvur rezbalar o'tqazilishi mumkin. Shunda ular quyidagicha belgilanadi: G/R(1¹/₂)-A; G/R(1¹/₂)LH-A.
6.11. Trapetsiyasimon rezba (6.9-shakl) larning profili teng yonli trapetsiyadan iborat bo'lib, uchidagi burchagi 30° ga teng. Standartga ko'ra bunday rezbalar 10 mm dan 640 mm gacha bo'lgan diametrlarda tayyorlanishi mumkin. Bunday rezbalar harakatlantiruvchilar guruhiga kiradi.

6.9-shakl.
Trapetsiyasimon rezbalar mayda, yirik qadamli, bir kirimli, ko'p kirimli, o'ng va chap yo’lli bo'ladi. Bir kirimli tashqi rezbali diametri 50 mm, qadami 8 mm, qo’yim maydoni 7e bo'lsa - Tr50×8-7e, shu parametrdagi chap yo'lli rezba Tr50×8-LH-7e, shu parametrdagi ichki rezba -Tr580×8-7H/7e ko'rinishida belgilanadi.
Ko'p kirimli trapetsiyasimon rezbani belgilashda uning qadami Pn (P - raqami, n - kirimlar soni) kiritiladi. Masalan: Tr50×8(P4)n - nominal diametri 50 mm, kirimi 8 mm, qadami 4 mm. shu parametrli rezba chap yo'lli bo'lsa - Tr50×8(P4)-7H/7e yoki Tr80×8(P4)LH-7H/7e.
Tirak rezbalarning (6.10-shakl) yasovchisi teng yonsiz, ish bajaruvchi tomoni 3° burchakni, ikkinchi yoni 30° burchakni tashkil qiladi. Rezba profilining o'yiq qismi yumoloqlanadi, uchlari tekis kesilgan bo'ladi.
Tirak rezbalar yirik, mayda qadamli, bir kirimli, ko'p kirimli, o'ng yo'lli va chap yo'lli bo'ladi. Tirak rezbalar asosan o'q bo'yicha bir tomonga yo'nalgan, katta bosim bilan yuklanadigan vintlar (domkrat, iskanja kabilar) da ishlatiladi.

6.10-shakl.

Diametri 50 mm, qadami 8 mm, bir kirimli tashqi rezbani belgilashga misol: S50x8, shu parametrdagi rezba chap yo'lli bolsa - S50×8LH. Ko’p kirimli tirak rezbaning shartli belgilanishiga uning kirirni soni qo'shiladi. Masalan: S50×20(P8) - ikki kirimli rezba diametri 50 mm, kirimi 20 mm, qadami 8 mm. shu parametrdagi chap yo'lli rezba - S50×20(P8)LH. Tirak rezbalarni belgilashda qo'yim maydoni ko'rsatilganligiga misol: S50×8-7e, S50×8LH-7e.

Rezbaning qancha burab kiritilganligiga misol: S50×8-7e-150 (bu yerda 150 - rezbaning kiritilganlik uzunlugi). Tirak rezbali birikmaning tasvirlanishiga misol: S50×8(P4)-7H/7e yoki S50×8(P4)LH-7H/7e.
Kuchaytirilgan tirak rezbalarning profili 45° va 3° li bo'lib, bir kirimli, rezbaning diametri 80 mm dan 20000 mm gacha tayyorlanadi. Nominal diametri 200 mm, burchagi 45°, qadami 12 mm li rezbani belgilashga misol: S45 200×12.
Santexnik armaturalardagi yumaloq rezbalarning profili, asosiy o'lchamlari, qo'yim maydoni standart tomonidan belgilangan. Bu rezbalarning shartli belgilanishiga misol: Kr12×2,5 - rezba diametri 12 mm, qadami 2,5 mm. Yarim yumaloq, uchlari yumaloqlangan trapetsiyasimon rezbalar vaqti-vaqti bilan kuch ta'sir qilib turadigan vintlarda ishlatiladi (6.11-shakl).

6.11-shakl.

Yumaloq rezbalarni serharakat (dinamik) yuklanishlar ko'p bo'ladigan joylarda qo'llaniladi. Masalan: o't o'chirish shlanglarni bir-biri bilan tezda ulash va ajratish kabilarda. Yupqa listli materiallardan tayyorlangan elektr lampochkalarni uya (patron) ga burab kiritishda foydalaniladi.