6-amaliy mashg’ulot. Mavzu: Xususiy vaziyatdagi tekisliklar Tekislikning o’zaro holati. Mashq’ulot rejasi

7.1. Boltli va shpilkali birikmalar. Ikkala birikmaning vazifasi bir xil. Detallarni o'zaro mustahkam qilib birlashtirishdan iborat.
Ajralmaydigan birikmalarni chizmalarda tasvirlash.
Payvandlash, parchinlash va presslash yo'li bilan hosil qilingan birikmalar ajralmaydigan birikmalarga kiradi.
7.8. Payvand choklar. Payvand choklari metallni eritib quyish natijasida yoki biriktiriladigan detallar metallini eritib hosil qilinadi.
Detallarni payvandlab ulashning har xil usullari bor. Elektr yoyi bilan payvandlash usuli eng ko'p tarqalgan usul hisoblanadi.
Birikmalarning payvand choklari uchma-uch, ustma-ust, burchakli, tavr shaklida bo'ladi (7.31-shakl, a,b,c,d). Bundan tashqari payvandlanadigan ulamalarning uchini yo'nib yoki qayirib payvandlash mumkin (7.31-shakl, e,f). Chizmada payvand choklarning asosiy yo'g'on tutash chiziq bilan ko'rinadigan choklar tasvirlansa, ko'rinmaydigan choklar esa shtrix bilan shartLi belgilanadi (7.32-shakl, a,b). Ko'rinadigan yakka payvand nuqtasi "+" belgi bilan tasvirlanadi (7.32-shakl, c), bu belgi asosiy tutash chiziq bilan chiziladi. Ko'rinmas yakka payvand nuqtalari chizmada ko'rsatilmaydi.

7.31-shakl.	7.32-shakl.

Payvand birikma chokining joylashgan o'rnini ko'rsatish uchun bir tomonlama yo'nalishi bo'lgan ingichka strelka bilan chiziladigan chetga chiqrish chizig'ining ikkinchi uchiga shu chiziqda gorizontal tokcha chiziladi. Chizmada chetga chiqarish chizig'i yo'nalishining vaziyatga qarab shartli belgilar quyidagicha yoziladi: tokchaning ustiga qo'yilsa, chetga chiqrish chizig'i chokning old (o'ng) tomonidan chiqarilgan bo'ladi, chetga chiqrish chizig'i chokning orqa tomonidan chiqarilgan bo'lsa, tokchaning tagiga qo'yiladi.