6-amaliy mashg’ulot. Mavzu: Xususiy vaziyatdagi tekisliklar Tekislikning o’zaro holati. Mashq’ulot rejasi

6.25-shakl.
6.26-shakl.
6.27-shakl.	6.28-shakl.

6.17. Standart biriktirish detallari va ularni
chizmalarida shartli belgilash
Biriktirish detallariga qo'yiladigan texnik va mexanik talablar standartlarda belgilangan. Biriktirish detallarining mexanik xususlyatlari chizmalarda ko'rinishlar, qoplamalarning shartli belgilanishi, markalash kabilar orqali belgilanadi.
Boltlar, vintlar, shpilkalarning mexanik xususiyatlari standart bo'yicha uglerodli legirlanmagan va legirlangan po'latlardan normal temperaturada 11 ta mustahkamlik sinflari bilan xarakterlanadi. Ular: 3.6; 4.6, 4.8; 5.6; 5.8; 6.6; 6.8; 8.8; 9.8; 10.9; 12.9. Mustahkamlik sinfi ikkita raqam bilan belgilanadi va raqamlar nuqta bilan ajratiladi. Birinchi raqam 100 ga ko'paytirilsa, vaqtinchalik minimal qarshilikni H/mm da aniqlaydi, ikkinchi raqam 10 ga ko'paytirilsa, o'tuvchi chegarasi vaqtinchalik qarshilikni nisbati foizlarda aniqlanadi. 5.8 sinfdagi mustahkamlik sinfi vaqtinchalik minimal qarshilik 500H/mm ga teng bo'ladi. O'tuvchi chegarasini aniqlash uchun: 500/80-10 tenglamadan foydalaniladi. Demak, o'tuvchi chegarasi 400H/mm ga teng ekan. Shunday qilib o'tuvchi chegarasining vaqtinchalik qarshilikka nisbati 80% bo'ladi.
Gaykalar uchun uglerodli legirlanmagan va legirlangan po'latlardan normal temperatura quyidagi mustahkamlik sinflari - 4, 5, 6, 8, 9, 10, 12 belgilangan.
Biriktirish detallari dag'al aniqlikdagi (C sinf), normal aniqlikdagi (B sinf) va yuqori aniqlikdagi (A sinf) qoplamali va qoplamasiz tayyorlanadi.
6.18. Biriktirish detallari elementlarining o'lchamlari. Kallagi olti qirrali bolt, vint va shuruplarning kallaklari hamda kallagi olti qirrali gaykaning asosiy o'lchamlari standart tomonidan belgilangan. Bolt, vint, shpilkalarning rezbali uchlari turli ko'rinishda bajariladi (6.29-shakl).