6-amaliy mashg’ulot. Mavzu: Xususiy vaziyatdagi tekisliklar Tekislikning o’zaro holati. Mashq’ulot rejasi

6.43-shakl.



6.27. Shaybalar. Shaybani gayka, vint ba'zida bolt kallagi ostiga qo'yiladi va ularning teshigida rezbasi bo'lmaydi (6.44-shakl, a). Ular biriktiruvchi va biriktiriluvchi detallarning yuzalarini buzilishdan saqlaydi va ularga ta'sir qiladigan zo'riqishni bir me'yorda uzatish va tarqatish uchun xizmat qiladi. Shaybalar xomaki va toza turlarga bo'linadi. Toza shaybalar bolg'alangan polatdan dastgohda tayyorlanadi va ularning o'rtasidagi va tashqi sirtida faskalari bo'ladi. Xomaki shaybalar asosan list polatdan tayyorlanadi va barabanda tazalanadi hamda ularga dastgohda ishlov berilmaydi.Toza va xomaki shaybalardan tashqari, yana gaykalarni zarb, tebranish yoki silkinishlar ta'sirida gaykalar o'z-o'zidan buralib ketishidan saqlash uchun prujina shaybalar ishlatiladi (6.44-shakl, b).
10% va 12% qiyalikdagi balka shveller yoki qo'shtavr kabilarning qiyaliklarini to'g'rilash uchun gaykalar va bolt kallaklari ostiga qo'yish uchun (bir tomoni qiyshiq yuzali shaybalar ishlatiladi (6.44-shakl, c).
Sharnirli birikmalarning barmoqlari uchun tez sug'urib olinadigan tirak shaybalar ishlatiladi (6.44-shakl, e). Bunday shaybalar diametri 2 mm dan 20 mm gacha 65G markadagi sifatli konstruktsiyali po'latdan yoki BrKMc 3-1 qalaysiz bronzadan qoplamli va qoplamsiz qilib tayyorlanadi.
Shaybalaming o'lchamlari standartlashtirilgan. Lekin ularni bolt yoki shpilkaning rezbasi nominal diametri d ga nisbatan taxminiy o'lchamlarda chizish mumkin. Teshikning diametri d₀=l,ld, tashqi diametri d₂=2,2d, qalinligi s=0,15d va faskasi c=(0,15s×45) qilib olinadi (6.45-shakl).

6.44-shakl.