Oitsning klinik belgilari va diagnostikasi

OITSning klinik belgilari va diagnostikasi.

OITSning klinik rivojlanishi bir necha davrlarga bо‘linadi:

Kasallikni yashirin (inkubasion) davri, 2-3 haftadan 1-2 oygacha va ayrim malumotlarga qaraganda 3-5 yilgacha davom etishi mumkin. Kasallik jinsiy yо‘l bilan yuqsa yashirin davri qisqa bо‘ladi. Gomoseksualistlarda yashirin davr 8 yilgacha davom etadi.

1.Kasallik boshlanishidan oldingi davr, prodmal davri:

1 oydan 6 oygacha bо‘lib nospesefik kо‘rinishda kechadi.

Bu davr о‘z navbatida 3 bosqichdan iborat:

a) о‘tkir lixoradka bosqichi.

b) belgisiz bosqichi.

s) limfoadenopatiyaning kuchayish bosqichi.

2. Kasallikning о‘tkir rivojlangan davri. Bu davr esa о‘z

navbatida uch bosqichdan iborat.

a)Birinchi bosqichda tana о‘z massasini 10 % yо‘qotadi, teri

va shilliq qavatlarning ustki qismi zamburug’ virus va
bakteriyalar bilan zararlanadi.

b) Ikkinchi bosqichda tana massasi 10 % dan kо‘p yо‘qoladi,

nomalum diareya yoki lixoradka 1 oygacha davom etadi, о‘pka
tubirkulyozi, ichki organlarni bakteriya, virus, zamburug’lar bilan
zararlanishi Kaposhe sarkomasining vujudga kelishi bilan
xarakterlanadi.

s)Uchunchi bosqichda yuqoridagi kasalliklarning og’irlanishi

pnevmoniya, hazm qilish sistemasining kandidoz, Kaposha
sarkozasiniig kuchayishi, markaziy nerv sistemasining
zararlanishi.

3. Kasallik tugallanish davri.

OITSning klinikasi har turli opportunistik (yondosh) infeksiya va invaziyalar hamda xatarli о‘sma kasalliklarning simptomilekslari bilan xarakterlanadi. Yani OITSning о‘ziga xos alohida simptomlari yо‘q organizmda qanday mikroorganizmlar hujumga о‘tgan bо‘lsalar, о‘shalar qо‘zg’atadigan kasalliklar simptomlari paydo bо‘laveradi.

OITSning yaqqol kо‘zga tashlanadigan simptomlari paydo bо‘lgunga qadar paradroma alomatlari kо‘rinadi. Paradorma isitma, diareya, limfoanlenopatiya, darmon qurish, anemiya, dipressiya, teri va shilliq pardalarda har turli yiringli kasalliklar rivojlanishi va bemorning azob chekishi bilan tariflanadi. Bemorning darmoni qurishi, vazni kamayishi, terlashi bilan bir qatorda limfa tugunlarining kattalashuvi OITSning dastlabki belgilari hisoblanadi.

OITS umuman asta-sekin boshlanadi. Shu sababdan inkubasion davr bilan prodolmal davr alomatlari boshlangan kunni aniqlash qiyin. Ikkinchi tomondan, prodromal davr qachon tugashi va kasallikning asosiy simptomlari boshlanishini bir - biridan ajratish ham qiyin.

Bu davrning keyingi bosqichlarida yuqoridagi kо‘rinishlarga og’iz bо‘shlig’ida zamburug’larning paydo bо‘lishi, umumiy qichima, teri kasalligi va Kaposha sarkomasi kabi xafli kasalliklar qо‘shiladi. OITSning shu kо‘rinishlarining hammasi kasallikning о‘tkir, klassik manzarasi namoyon bо‘lishiga olib keladi, bu holat bemorda T-hujayrali immun tarmog’ining tanqisligi bilan bog’langan.

OITSning klinik kechishi bir necha turga bо‘linadi.

Kasallikniig о‘tkir rivojlanish davrida 25-50% bemorlarda 3 kundan to 10 kungacha tana harorati 39°dan yuqorida bо‘lib angina, bezgak kuzatiladi, bо‘yin limfa bezlari, jigar va taloq kattalashadi, terisiga toshma toshadi.

Bemorda kasallik bir necha turda rivojlanadi:

1.Kasallikning о‘pka turida bemorda pnevmosistli

zotiljam rivojlanib, о‘pkaning ikkala bо‘limi о‘tkir yallig’lanadi,
kasallik og’ir kechadi, nafas olish susayadi, nafas olganda kо‘krak
ayollarga ham tug’ish tavsiya etilmaydi.