Зюскинд янги аор двлоди — — цгошкёнт

осон эди, чунки тошлар остига ёки майда-чуйда
уяларга кириб олишардики, уларни ҳиди орқали
топиб оларди.
Биринчи ҳафталарда у яна бир неча мар-
та уфқни ҳид орқали билиш учун чўққига кўта-
рилди. Лекин тез орада бу заруратдан кўра ма-
шаққатли одатга айланди, чунки бирор марта ҳеч
қандай хавфнинг исини олмади. Шунда у саёҳат-
ни тўхтатди; оддий кун қўриш учун зарур бўлган-
дагина чиқиб, иложи борича тезроқ ўз сағанасига
қайтишга интиларди. Негаки бу ерда, сағанада,
хусусан, у яшарди. Бу кеча-кундузнинг йигирма
соатида тўла жимлик ва тўла қоронғиликда тош
йўлакнинг охирида орқаси билан тўкилаётган тоғ
жинси уюмига суяниб, елкасини қоялар орасида
қисиб ва ўз-ўзидан хурсанд бўлиб ўз ёпқичида
ўтирарди, дегани эди.
Пушаймондаги гуноҳкорлар, омадсизлар, му-
қаддас зотлар ва пайғамбарлар каби ёлғизлик
изловчи кишилар бўлади. Улар зўрға кун кўрила-
диган саҳроларга чекинишни афзал кўрадилар.
Баъзилари ҳатто чўл оролларининг ғорларида ва

---

«Ифор>
153
дараларда яшайдилар ёки бир оз ўзини кўрса-
тиб, шохларга осилган ёки устунларга маҳкам-
ланган қафасларда ўтирадилар. Улар буни Худо-
га яқинлашиш унун қиладилар. Ёлғизлик уларга
жисмни сўндирмок, ва иқрор учун керак. Улар бу
йўл билан худога мақбул ҳаёт кечираётганларига
ишонч ҳосил қиладилар. Ёки бўлмасам ёлғизлик-
да уларга илоҳий хабар келишини, одамларга бу
ҳақда зудлик билан хабар бериш учун ойлаб ва
йиллаб кутардилар.
Гренуйда бунга ўхшаш ҳеч нарса содир бўл-
мади. Худо тўғрисида заррачаям тушунчага эга