Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти мухандислик курилиш инфраструктураси факултети

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҚУРИЛИШ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ
МУХАНДИСЛИК КУРИЛИШ ИНФРАСТРУКТУРАСИ ФАКУЛТЕТИ
“Қурилиш материаллари буюмлари ва конструкциялари ишлаб чиқариш” мутахассислиги
Темир бетон конструкцияларни лойиҳалаш фанидан
Мустакил иш
Мавзу: Арматура ҳақидаги асосий маълумотлар, арматура классификацияси, арматура маҳсулотлари.

Бажарди: КМБ-18 гурух
магистранти: Солижонов Хожиакбар.
Кабул килди: проф. Х.А.Акрамов.


Тошкент 2019й

Арматура

Арматура турлари ва улардан фойдаланиш

Темирбетон конструкцияларида арматура асосан чўзувчи зўриқишларни ва конструкция сиқилган зонасида эса бетонни кучлантириш учун ўрнатилади. Талаб қилинадиган арматура сони конструкция элементларини юк ва таъсирларга ҳисоблаб аниқланади. Ҳисоблаш йўли билан ўрнатилган арматура ишчи арматура деб номланади; конструктив ва технологик мулоҳазалар бўйича ўрнатиладиган арматура эса, монтаж арматура дейилади. Конструкцияда монтаж арматура ишчи арматуранинг лойиҳадаги ҳолатини таъминлаб, ишчи арматура алоҳида стерженларига кучланишларни тенг тақсимлайди. Бундан ташқари, монтаж арматура ҳисоб йўли билан эътиборга олиш қийин бўлган, яъни бетон киришишидан, конструкция ҳароратининг ўзгариши оқибатидан ҳосил бўладган зўриқишларни ва бошқа зўриқишларни қабул қилади.. Ишчи ва монтаж арматуралар бирлаштирилиб арматура буюмларини – пайвандланган ва тўқилган тўрларни, синчларни ҳосил қилади. Бу арматура буюмлари темирбетон элементлар танасига уларнинг юклар таъсирига ишлаши характерига мос равишда жойлаштирилади.

Арматуралар аломатига кўра қуйидаги тўрт гуруҳга бўлинади:
1) тайёрланиш технологиясига кўра стерженли ва симли арматураларга;
2) мустаҳкамлигини ошириш усулига кўра термик йўл билан мустаҳкамланган ва совуқ ҳолатда чўзиш йўли билан мустаҳкамланган арматураларга;
3) арматура сиртининг шаклига кўра қиррали ва силлиқ сиртли арматураларга. Даврий профиллика эга бўлган стерженли арматура сиртидаги қовурғалар ва симли арматуралар даврий профилли ботиқликлар арматуранинг бетон билан боғланишини анча яхшилайди.
4) темирбетон элементларни арматуралашда қўлланишига кўра олдиндан таранглаштириладиган ва таранглаштирилмайдиган арматураларга бўлинади.



Темирбетон конструкциялари учун арматура
а – спиралсимон А–II синфли стержен; б – арчасимон A–III, A–IV, A–V ва A–VI синфли;
в – спиралсимон В_р–I ва В_р–II синфли оддий ва юқори мустаҳкам симли; г – К–7 синфли арматура арқонлари; д – арматура ўрамлари; 1 – эзилишдаги; 2 – анкер; 3 – 4–5мм диаметрли сим; 4 – спираль; 5 – бир қаторли ўрамлар; 6 – К–7 синфли арқонлари;
7 – кўпқаторли ўрамлар