Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус


-jadval. Bahzi zamburug’ turlarining UB nurlanishga (408 Dj/m



Download 5,76 Mb.
bet56/123
Sana14.07.2021
Hajmi5,76 Mb.
#118941
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   123
Bog'liq
BIOZARARLANISH

10-jadval. Bahzi zamburug’ turlarining UB nurlanishga (408 Dj/m2) chidamliligi


Opta chidamli turlar (hayotchanlikni saqlash 10% va kopproq)

CHidamli turlar (hayotchanlikni saqlash 1-10%)

Sezgir turlar (hayotchanlikni saqlash 0,01-1%)

Opta sezgir turlar (hayotchanlikni saqlash 0,01% va kamroq)

Hormiscium stilbosporum

Dendriphium macrosporioides

Cladosporium sp.

Curvularia lunata

Bipolaris spicifera

Exserohilum turcicum

Stemphylium sarciniforme

Rhinocladium sporotrichoides

Cladosporium linicola

C. hordei

C. atroseptum

C. macrocarpum

Cladosporium elegantulum

phialophora sp.

Chloridium apiculatum

Diplorhinotrichum sp.

R. nigrosporoides

Arthrinium sphaerospermum

Humicola grisea

Trichocladium opacum

Trichocladium canadensis

Bispora sp.

Curvularia geniculata

Alternaria sp.

Alternaria alternate

Stemphylium ilicis

S. botryosum

Chrysosporium sp.

Trichocladium sp.

Stachybotrys alternans

Humicola sp.

C. brevi-compactum var. tabacinum

C. griseo-olivaceum

C. transchelii

Oidiodendron cerealis

O. flavum

Scolecobasidium variabile

S. constrictum

Trichosporium nigricans

Curvularia pallescens

Alternaria dianthicola

Humicola fusco-atra

H. grisea

Aureobasidium pullulans

Zamburug’lar quyosh radiatsiyasining katta dozalariga chidamliligi kopp arxitektura yodgorliklari, monumental haykallar va devor rassomchilik asarlari saqlanishiga xavf tug’diradi. UB nurlanishga opta chidamli zamburug’lar ochiq havoda (hatto quyosh radiatsiyasining katta dozalari mavjud boplgan baland tog’larda) joylashgan inshoot, bino va qurilmalarni zararlaydi.



Ionlovchi nurlanish. Zamburug’larning ionlovchi nurlanishga chidamliligi keng koplamda opzgaradi. Dematiaceae oilasiga mansub topq tusli gifomitset turlari orasida bu opzgarishlar 100 martaga yetadi. Umuman topq tusli zamburug’lar -nurlanishga chidamliligi bilan ajralib turadi; Stemphylium va Alternaria turlari ~161 kl/kg (625 krad) dozaga chidaydi.

Zamburug’lar chidamliligi bilan ular yashaydigan muhitdagi radiatsiya darajalari orasida korrelyatsiya mavjudligini koprsatish uchun hozirgi davrda mahlumotlar yetarli emas. Ammo mikroorganizmlar radioaktiv nurlanishga adaptatsiya qilishi mahlum. Misol uchun, yadro reaktorida pseudomonas, gopsht konservasida esa 500 grey nurlanishda ham faolligini sezilarli darajada yopqotmagan Micrococcus radiodurans bakteriyalari aniqlangan. Bu misollar bakteriyalarga tegishli boplsa ham, amalda keng qopllaniladigan usul – oziq-ovqat mollarini -nurlari bilan sterilizatsiya qilish jarayonida zamburug’larning ham radiorezistent shtammlari paydo boplishi ehtimoldan xoli emas.

Mikroorganizmlar radiatsion shikastlanishi va ularning ionlovchi nurlanishdan himoya mexanizmlari oprganilmoqda. Ionlovchi nurlanish DNK ni shikastlashi haqida bilvosita dalillar olingan. Radiorezistentlik asosida shikastlangan DNK ni hujayra ichida reparatsiya qiluvchi jarayonlar yotadi, deb hisoblanadi. DNK reparatsiyasi sistemalari haqidagi zamonaviy tasavvurlar har xil organizmlar, jumladan Aspergillus nidulans, Coprinus lagopus va Saccharomyces cerevisiae zamburug’larining radiosezgir mutantlari bilan optkazilgan tadqiqotlarga asoslangan.

Ionlovchi nurlanishga chidamli mutantlar hali yaxshi oprganilmagan, ammo kelajakdagi tajribalar radiorezistentlikning tabiatini tushunishga kopmak boplishi mumkin.

Atrof-muhitdagi radiatsiyaning yuqori dozalariga mikroorganizmlar reaktsiyasini oprganish nazariy va amaliy ahamiyatga ega. Mikroorganizmlarga letal effekti boplgan dozalar materiallarni mikrodestruktorlardan himoya qilishda qopllaniladi. Misol uchun orqasini mog’or (60 tacha zamburug’ turlari) butunlay qoplagan firhavn Ramzes II ning mumiyosi -nurlar vositasida sterillangan. Grenobldagi yadro tadqiqotlari Markazi ishlab chiqqan bu metod hozir koppgina badiiy boyliklar va arxeologik hujjatlarni bioemirilishdan himoyalashda ishlatilmoqda.


Download 5,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   123




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish