Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон давлат университети б.Қурбанов, Ш. Турабоева

Меҳнат қуроллари деб, инсон унинг ёрдамида табиатга, меҳнат предметига таъсир қиладиган воситаларга айтилади (машиналар, станоклар, тракторлар, қурилмалар, ускуналар ва б.). Меҳнат предметлари эса бевосита таъсир қиладиган, яъни маҳсулот тайёрланадиган нарсалардир (ер-сув, хом ашё ва бошқа турли материаллар).
Меҳнат воситаларини меҳнат предметларига таъсир этиш хусусиятига кўра бир нечта катта гуруҳларга бўлиш мумкин. Биринчи гуруҳга машиналар, механизмлар, станоклар, ускуналар, турли хил аппаратлардан иборат меҳнат қуролларини киритиш мумкин. Уларнинг ёрдамида ишчи табиат ашёлари ва кучларига бевосита таъсир қилади ва бу ашёларни ўзининг истеъмол учун зарур бўлган шаклга келтиради.
Иккинчи гуруҳга материалларни сақлаш учун мўлжалланган меҳнат воситалари (тизимлар, турли хил бочкалар, қувурлар, омборлар ва бошқалар) киритилади.
Учинчи гуруҳга ишлаб чиқариш жараёнида бевосита қатнашмайдиган, лекин унга шарт-шароит яратиб берадиган меҳнат воситалари киради. Лекин бу воситаларсиз ишлаб чиқариш жараёнининг амалга ошиши мумкин эмас ёки тўла ва самарали амалга ошмаслиги мумкин. Буларга бинолар, йўллар ва бошқалар мисол бўла олади.
Маълумки, бирор маҳсулотни ишлаб чиқариш учун ресурслар керак бўлади. Ишлаб чиқаришга жалб қилинган ресурслар фақат манба, захира сифатида эмас, балки уни ҳаракатга келтирувчи, унга таъсир этувчи омил сифатида ҳам қаралади. Шу сабабли ишлаб чиқаришга жалб этилган ресурсларни бошқача ишлаб чиқариш омиллари деб ҳам аталади. Ресурслар, одатда табиий, капитал ва меҳнат ресурсларига бўлинади.
Табиий ресурсларга ҳаво, сув, қуёшдан келаётган иссиқлик ва ёруғлик, ер майдони, ер ости ва ер усти бойликлари, ўсимликлар ва ҳайвонот дунёси, хуллас одамлар эҳтиёжи учун асқотадиган табиатнинг барча неъматлари киради. Капитал ресурслар деб инсон томонидан яратилган ва бошқа маҳсулот турларини яратишга жалб этиладиган ресурсларга айтилади. Иқтисодчилар уларни ишлаб чиқариш воситалари, деб ҳам аташади. Уларга бино ва иншоотлар, асбоб-ускуна ва машина-механизмлар, турли-туман дастгоҳлар ва жиҳозлар, хом ашёлар ва бошқалар киради. Меҳнат ресурслари деганда, меҳнат қилишга лаёқатли кишилар, уларнинг билими, иш тажрибаси ва меҳнат маҳорати билан биргаликда тушунилади.