Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон давлат университети б.Қурбанов, Ш. Турабоева

Учбурчаксимон тахланадиган дўппиларнинг андозасини тайёрлаш
Аввал дўппи учун керакли ўлчамни аниқлаб, ёзиб оламиз (мисол учун 54-ўлчам). Учбурчаксимон тахланадиган дўппиларнинг тепа қисмининг андоза чизмаси қуйидагича тайёрланади. Кизак қисмининг узунлигини тўртга бўламиз: 54:4=13,5 см.
Томонлари 13,5 см га тенг бўлган тўғри тўртбурчак чизамиз. Тўғри тўртбурчакнинг бурчакларини чизғич ёрдамида марказий О нуқтада кесишувчи А-Е ва Б-Д тўғри чизиқлар орқали туташтирамиз.
Ҳосил қилинган чизмада тўғри тўртбурчакнинг марказий нуқтаси О дан исталган бурчак нуқтасигача бўлган масофани (О-А, О-Б, О-Е ёки О-Д ни) чизғич ёрдамида ўлчаб аниқлаймиз. (Бизнинг мисолимизда 9,5 см га тенг.) Энди паргор ёрдамида тўғри тўртбурчакнинг маркази О нуқтада, радиуси 9,5 см га тенг бўлган айлана чизиб оламиз.
Айлананинг тўртбурчак ташқарисига чиқиб турган қисмини икки ёки уч бўлакка бўлиб чизиб оламиз. Чизиб олинган бўлакнинг биринчиси ёки иккинчисини қолдириб, қирқиб оламиз. Буни ҳам картон қоғозга кўчириб, қирқиб, андоза тайёрлаб оламиз. Мана, учбурчаксимон тахланадиган дўппининг тепа қисми андозаси тайёр бўлди. Кизак қисмининг андозаси узунлиги 54 см бўлган, эни эса дўппиларнинг турига қараб, 4 см дан 6 см гача бўлган тўғри тўртбурчак ҳолда тайёрланади. Мана, сиз билан думалоқ ва учбурчаксимон тахланадиган дўппиларнинг андозаларини тайёрлашни ўрганиб олдик.
IV. Дарс якуни:
1. Янги мавзу юзасидан ўқувчилар билимини мустаҳкамлаш.
2. Уйга вазифа бериш. Мустақил равишда бирор ўлчамдаги дўппининг андозасини тайёрлаб келиш.
3. Иш ўрнини йиғиштириш.


ИШЛАБ ЧИҚАРИШ АСОСЛАРИ
(16 соат)
1-машғулот.
"Технология ва дизайн" ва "Сервис хизмати" йўналишлари учун.
Мавзу: Ўзбекистонда ишлаб чиқариш турлари


Дарснинг мақсади:
1) таълимий - ўқувчиларга Ўзбекистондаги асосий ишлаб чиқариш турлари ҳақида маълумот бериш;
2) тарбиявий - ўқувчиларда ишлаб чиқариш соҳаларидаги касбларга нисбатан қизиқиш уйғотиш;
3) ривожлантирувчи - ўқувчиларнинг ишлаб чиқариш соҳаларига оид билимларини кенгайтириш.
4) ижодий- ўқувчиларга Ўзбекистонда ишлаб чиқариш турлари ва уларни ривожлантириш оила фаровонлигини оширишдаги аҳамияти тўғрисидаги билим ва кўникмаларни кенгайишини таркиб топтириш.
5) амалий- оиланинг ишлаб чиқаришдаги ўрни аҳамияти ва ишлаб чиқаришни оиладаги ўрни ҳақидаги тушунчаларни кенгайтириш.